AB GÜNDEMİ: 2021 Avrupa Demiryolu Yılı: Yolculuk Başladı

2021 Avrupa Demiryolu Yılı: Yolculuk Başladı

2021 yılının Avrupa Komisyonu tarafından Avrupa Demiryolu Yılı ilan edilmesi, AB'nin Yeşil Mutabakat kapsamında 2050 yılına kadar iklim tarafsızlığına ulaşma çabalarını destekleyen bir girişim olarak karşımıza çıkıyor. Bu girişim, AB tarafından sürdürülebilir, akıllı ve güvenli bir ulaşım aracı tanımlanan demiryolunun faydalarını vurgulamak için bir fırsat olarak görülüyor. 2021 yılı boyunca demiryollarının ön plana çıkarılması, müşteri güveninin yeniden kazanılması ve özellikle genç nesillere ulaşarak daha fazla insanın bu ulaşım şeklini kullanmasının teşvik edilmesi planlanıyor.

Demiryolunun AB Ulaşımındaki Konumu

Demiryolu, AB'de yolcu ve yük taşımacılığının en sürdürülebilir biçimlerinden biri olduğu için ulaşımla ilgili sera gazı emisyonlarının sadece %0,5'inden sorumlu. Çevre dostu olduğu gibi aynı zamanda diğer taşıtlara kıyasla son derece güvenli ve Trans-Avrupa Ulaştırma ağı (TEN-T) aracılığıyla AB genelinde insanları ve işletmeleri birbirine bağlama özelliğine sahip.

Bu avantajlarına rağmen, 27 üye ülkeden oluşan ve toplamda 446 milyon vatandaşa sahip AB’de yolcuların sadece %7'si demiryolu ile seyahat ediyor ve yine malların yalnızca %11'i demiryolu ile taşınıyor. Avrupa Demiryolu Yılı, demiryolunun yolcu ve yük taşımacılığındaki payını artırmaya yardımcı olacak bir ivme yaratarak AB taşımacılığından kaynaklanan sera gazı emisyonlarını ve kirliliği önemli ölçüde azaltmayı hedefliyor. Bunun sonucunda da AB'nin Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamındaki çabalarına büyük katkı sağlanacak.

Trenlerin büyük ölçüde elektrikli olması sayesinde 1990 yılından beri emisyonlarını önemli ölçüde azaltabilen tek ulaşım türü demiryolu oldu. Bu çevre dostu özelliği de demiryolu ulaşımını, sürdürülebilir yolcu ve yük taşımacılığı açısından en iyi alternatiflerden birisi yapıyor. Demiryolu ulaşımının, çevre dostu yapısı ve düşük kaza sayısı sayesinde en güvenli kara taşımacılığı aracı olması gibi özellikleri sayesinde sürdürülebilir turizmde de önemli bir rol oynaması bekleniyor.

Avrupa Demiryolu Yılının Birlik Açısından Önemi Nedir?

Avrupa Komisyonu tarafından 2020 yılında önerilen, AP ve AB Konseyi tarafından yine 2020 yılının Aralık ayında kabul edilen bu girişim, AB’nin 2050 yılına kadar iklim nötrlüğüne ulaşarak ekonomisini sürdürülebilir kılma planı olan Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamındaki çabalarının ulaşım alanındaki yansıması olma özelliğini taşıyor. AB’nin sera gazı emisyonlarının yaklaşık %25’inin ulaştırma sektöründen kaynaklandığı ve Avrupa Yeşil Mutabakatı ile 2050 yılına kadar ulaşım emisyonlarında %90 azalma hedeflendiği için çevre açısından daha sağlıklı ulaşım araçlarının teşvik edilmesi planlanıyor.  

Ulaşımın temiz, dijital ve yenilikçi bir AB ekonomisine geçişte olumlu etkisini sağlamak için Komisyon, Sürdürülebilir ve Akıllı Hareketlilik Stratejisi’ni Aralık 2020’de kabul etti. AB, sürdürülebilirlik hedefi açısından 2050 yılına kadar demiryolu yükünün iki katına çıkarılması ve yüksek hızlı demiryolu faaliyetinin de üç katına çıkarılması hedeflerini koydu.

“Connecting Europe Express” Yola Çıktı

2021 Avrupa Demiryolu Yılı kapsamında özel olarak bir araya getirilen “Connecting Europe Express” adlı tren 2 Eylül 2021 tarihinde Lizbon tren istasyonundan yola çıktı. Avrupa Komisyonu ile Avrupa Demiryolu ve Altyapı Şirketleri Topluluğu (CER), Avrupa demiryolu operatörleri, altyapı yöneticileri ve AB düzeyinde ve yerel düzeyde çok sayıda paydaş tarafından yapılan ortak çalışmalar sayesinde hayata geçirilen trenin, “Avrupa’yı Bağlayan Express” anlamına gelen adı sembolik bir önem taşıyor. Toplam olarak 20 bin km yol kat edip 7 Ekim 2021 tarihinde Paris'e varacak ve yolcuğunu sonlandıracak olan Connecting Europe Express,  beş haftalık yolculuğu boyunca 23 üye ülkedeki 100'den fazla kasaba ve şehirde duracak .

Treni Avrupa'daki güzergâhı boyunca duracağı tren istasyonlarında karşılamak üzere çeşitli etkinlikler planlanıyor. Demiryolu meraklıları ayrıca, AB altyapı politikası ve Trans-Avrupa Taşımacılık Ağı'nın rolü üzerine Lizbon, Bükreş, Berlin ve Bettembourg'da düzenlenen etkinliklere web sitesi aracılığıyla katılıp canlı olarak takip edebilecekler.

Lizbon Belediye Başkanı Fernando Medina, Lizbon'un Connecting Europe Express'in kalkış istasyonu olmasının büyük bir sevinç kaynağı olduğunu ve Avrupa’da 26 ülkeyi birbirine bağlayan bu trenin Lizbon'dan Paris'e olan yolculuğunun unutulmaz olacağını vurguladı. Medina, AB’nin demiryoluna olan bağlılığının Avrupa ülkelerini iklim değişikliğiyle mücadele için doğru yola yönlendirdiğini ifade etti.  Medina son olarak, demiryolları sayesinde AB vatandaşlarının daha yeşil, daha sürdürülebilir, daha konforlu, daha ucuz ve aynı zamanda daha güvenli ulaşıma sahip olacağını belirtti.

Avrupa Komisyonunun Ulaştırmadan Sorumlu Üyesi Adina Valean da demiryolunun Avrupa’nın zengin ve ortak tarihini şekillendirdiğini ve karbonsuz bir taşımacılık sektörü inşa ederken iklim değişikliğinin etkilerini de hafifletmeyi amaçladıklarını ifade etti. Valean ayrıca demiryolunun Birlik içinde hedeflenen ekonomik toparlanmayı sağlamak konusunda da önemli bir rol oynayacağını vurguladı.

CER Başkanı ve Avusturya Federal Demiryolları CEO'su Andreas Matthä ise ortak projenin önemini vurgulayarak, Connecting Europe Express’in Avrupa Demiryolu Yılı'nın başarısının etkileyici bir kanıtı olduğunu belirtti. AB’nin iklim hedeflerine ulaşabilmesi için güçlü bir Avrupa demiryolu sektörünün hayati önem taşıdığını ve CER üyelerinin, Yeşil Mutabakatı başarıya ulaştırmaya kararlı olduğunu ifade etti. Şu anda sınır ötesi demiryolu taşımacılığında çok fazla teknik engel olduğunu ve Avrupa'da ulusal sınırların ötesinde bir tren çalıştırmanın çok karmaşık olduğunu belirten Matthä, yük taşımacılığını karayolundan demiryoluna kaydırmaya, günlük taşıtlar için verimli hizmetler sunmaya, gündüz ve gece hizmetleriyle uluslararası uzun mesafe demiryolu yolcu taşımacılığının yaygınlaştırılmasına devam edilmesi gerektiğinin altını çizdi. Matthä son olarak Connecting Europe Express'in bu zorluklarla ilgili farkındalığı artıracağına inandığını belirterek sözlerini noktaladı.

AB’nin sahip olduğu iklim hedeflerine ulaşması için hayati bir öneme sahip olan demiryollarının popülaritesinin önümüzdeki süreçte ne ölçüde artacağı merak ediliyor.

Zafer Can Dartan, İKV Uzman Yardımcısı