AB GÜNDEMİ: Komisyondan Yeni Avrupa Bauhaus Hedeflerine Ulaşmak İçin Mali Destek

Komisyondan Yeni Avrupa Bauhaus Hedeflerine Ulaşmak İçin Mali Destek

Yeni Avrupa Bauhaus’u stratejisi Avrupa Yeşil Mutabakatının önemli bir unsurunu oluşturuyor. Temel amacı ise doğayla uyumlu, sıfır emisyon hedefine hizmet eden ve çağın gerekleri doğrultusunda yeni bir estetik anlayışı ortaya koyan bir yerleşim ve mekan düzenleme yaklaşımı oluşturmak. “Güzel, sürdürülebilir, birlikte” sloganıyla kamuoyuyla paylaşılan Yeni Avrupa Bauhaus’u stratejisi, AB’nin güzel, sürdürülebilir ve kapsayıcı mekânlar, ürünler ve yaşam biçimleri yaratma azminin hayata geçirilmiş hâli olarak gözler önüne seriliyor. Bu strateji ile “sürdürülebilirlik” ve “stil”in benzer anlamlara gelmesinin teşvik edilmesi, böylece inşaat, mobilya ve moda gibi AB ekonomisi için önemli birçok sektörde, toplum nezdinde ve günlük yaşamın birçok alanında yeşil dönüşümün ivme kazanması bekleniyor.

Yeni Avrupa Bauhaus’u, Avrupa Yeşil Mutabakatı’na kültürel ve yaratıcı boyut getirerek sürdürülebilir inovasyon, teknoloji ve ekonomiyi geliştirmeyi amaçlıyor. Strateji, günlük yaşamı iyileştirmek amacıyla yerel seviyedeki somut deneyimler doğrultusunda çevresel dönüşümün yararlarını açığa çıkarmayı hedeflerken, bunun da yalnızca farklı arka planlara sahip insanların bir araya gelerek katılımcı bir ortamda düşünmesi ve çalışması ile hayata geçebileceğini ortaya koyuyor. Bu nedenle Avrupa Komisyonu, Yeni Avrupa Bauhaus’u için, herkesin fikir, vizyon, örnekler ve zorluklar ile katkıda bulunabileceği, altı aylık bir ortak tasarım aşamasından oluşan bir proje başlatmıştı. Bu ortak tasarım aşaması, ilgili kişiler, kurumlar, siyasi kuruluşlar ve şirketlerin etkinlikler, sohbetler ve atölyeler organize etmesine dayalı bir süreç olarak ilerledi. İlk altı aylık ortak tasarım aşaması 30 Haziran 2021’de sona ermişken, Eylül 2021’de bu süreç yeniden başladı.

Yeni Avrupa Bauhaus’u Stratejisi’nin uygulanmasında rehberlik edecek tematik eksenler, “doğa ile yeniden bağlantılı olmak”, “yeniden bir yere ait olma hissine sahip olmak”, “en fazla ihtiyacı olan mekânlara ve insanlara öncelik vermek” ve “endüstriyel ekosistemde uzun vadeli, yaşam döngülü ve bütünleşmiş bir düşünce biçiminin teşvik edilmesi” olarak belirtiliyor.

Yeni Avrupa Bauhaus’u konusunda değişim yaratanlar için görünürlüğün artırılması, bu kapsamdaki gelişmelerin ve sonuçların paylaşılması ve tartışılması ile vatandaşların katılımının teşvik edilmesi için Avrupa Komisyonunun ilk kez 2022 baharında hem fiziksel hem de sanal ortamda bir “Avrupa Bauhaus’u Festivali” organize etmesi bekleniyor. Bu festival üç öğeden oluşuyor: forum, fuar ve şenlik. Forumda düşünürler, politika yapıcılar ve uygulayıcılar bilimden teknolojiye, kültürden eğitime, bölgesel ve yerel kalkınmadan uluslararası perspektife birçok alanda tartışmalarda bulunacak. Fuarlarda projeler, prototipler ve çıktılar sergilenecek ve genç yetenekler tarafından ortaya koyulan ilham verici örnek ve fikirlere ilgi çekmek adına her yıl Yeni Avrupa Bauhaus’u ödülü de sahipleriyle buluşturulacak. Şenlikte de fiziksel ve sanal ortamda sergiler, performanslar ve sanat eserleri sergilenecek.

EIT’den Yeni Avrupa Bauhaus’una Yönelik Yeni Çağrı

Yeni Avrupa Bauhaus’unu hayata geçirme konusunda finansman ihtiyacının da göz önünde bulundurulması gerekiyor. Bu noktada, birçok AB finansman aracı da Yeni Avrupa Bauhaus’u emellerini gerçekleştirmek amacıyla destek mekanizması görevi görüyor. Bu yolda Avrupa Komisyonu, öncü projeleri desteklemek, yeni yöntemler denemek ve Yeni Avrupa Bauhaus’u hareketini hayata geçirmek için AB fonlarını kullanmayı planlıyor. Ufuk Avrupa, Tek Pazar, Erasmus +, LIFE, Yaratıcı Avrupa ve Avrupa İnovasyon ve Teknoloji Enstitüsü (European Institute of Innovation and Technology - EIT), Yeni Avrupa Bauhaus’u hedeflerini yerine getirmeye katkı sağlayacak çağrılara sahip AB programlarından yalnız birkaçı.

Bir AB kurumu ve Ufuk Avrupa’nın önemli bir parçası olan EIT, küresel zorluklara yönelik çözümlere destek vererek ve Avrupa'da sürdürülebilir büyüme ve vasıflı işler yaratmak için girişimci yetenekleri besleyerek Avrupa'nın inovasyon yapma yeteneğini güçlendirmeyi amaçlıyor. Avrupa’daki en başarılı işletme olan, araştırma ve eğitim kurumlarından oluşan yaklaşık üç bine yakın ortağı bir araya getiren EIT, Avrupa’nın en büyük inovasyon ekosistemi olarak biliniyor. EIT bugüne kadar 3800’den fazla start-up ve scale-up’ı desteklerken, 3,9 milyar avroluk bir dış sermaye sağlayan 1400’den fazla yeni ürün ve hizmet yarattı. Bununla birlikte, 3800’den fazla öğrenci EIT etiketiyle yüksek lisans ve doktora programlarından mezun oldu. 100 binden fazla kişi de EIT Topluluğu tarafından gerçekleştirilen girişimcilik eğitimlerine katıldı.

Yeni Avrupa Bauhaus’unun ilk aşamasında EIT, ortak EIT Topluluğu Yeni Avrupa Bauhaus’u girişimi sayesinde, Avrupa Yeşil Mutabakatı hedeflerinin yerine getirilmesi için sürdürülebilir kamu alanlarının ortak tasarımında vatandaşların ve toplulukların katılımını artırmada destek sağladı. Başarılı EIT Topluluğu aktiviteleri arasında, vatandaşların liderliğindeki dönüştürücü özelliğe sahip projelere sağlanan hibeler ve dünya çapındaki 150 kasaba ve şehirde yaşayan katılımcılar nezdinde iklim değişikliği konusunda farkındalık yaratmayı ve yaşadığımız alanları bu doğrultuda yeniden düşünmeyi amaçlayan 2021 Climathon vardı.

EIT ayrıca, Yeni Avrupa Bauhaus’u kapsamında olay yerinde gerçekleştirilecek projelerde meydana gelen inovasyonun önündeki önemli zorlukları ele alacak koordineli çağrı teklifleri kapsamında da mali destek sağlıyor. 18 Ekim 2021’de yayımlanan basın duyurusuyla EIT, Toplum Desteği- Yeni Avrupa Bauhaus’u Girişimlerini Artırmak (Community Booster – Scaling New European Bauhaus Ventures) başlıklı bir çağrıyı kamuoyuyla paylaştı. Bu kapsamda ilk çağrı, sürdürülebilirlik, estetik ve kapsayıcılık alanlarını aynı anda ele alan çözümleri hızlandırmak adına 20 inovatif şirkete 50 bin avroya kadar, toplam 1 milyon avro değerinde, mali destek sağlayacak. Bu destek, Yeni Avrupa Bauhaus’u kapsamında 2021-2022 yıllarında EIT Topluluğu tarafından desteklenen aktiviteler için açılan 5 milyon avroluk çağrının bir parçasını oluşturuyor. Çağrı alt başlıkları arasında, kentsel hareketlilik, iklim, dijital, üretim ve gıda bulunuyor. 18 Ekim 2021’de başlatılan çağrıya başvurular 17 Aralık 2021’de sona ererken, Mart 2022’de finansman almayı hak eden şirketlerin açıklanması bekleniyor.

Yeni Avrupa Bauhaus’unun Küresel Boyutu

Yeni Avrupa Bauhaus’u kapsamındaki etkinliklerin çoğu AB ülkelerinde gerçekleşiyor olsa da dünyanın geri kalanında da bu konuya yönelik ilgi gün geçtikçe artıyor. Bu durumdan yola çıkan Komisyon, projenin küresel boyutuna dikkat çekerek AB sınırları dışından gelebilecek katkıları da memnuniyetle karşılıyor. Zaten Yeni Avrupa Bauhaus’u stratejisi küreselden yerele çok katmanlı bir dönüşüm yaklaşımını benimsiyor, zira iklim değişikliği ve yeşil dönüşüm küresel çapta ele alınması gereken zorlukları beraberinde getiriyor. Bu durumda Türkiye’nin Yeni Avrupa Bauhaus’u için katkıları da çok değerli olacaktır. Ufuk Avrupa Programı’na katılan Türkiye’de yerleşik şirketler de bir yıldan uzun zamandır operasyonları bulunuyorsa, önemli oranda müşteri çekme yetisine sahipse, aktif bir şekilde büyümeye önem veriyorsa ve öz kaynak ortakları nezdinde finansman arama girişimindeyse EIT Community Booster çağrısından yararlanabiliyor.

AB yaşam alanlarını iklim hedefleri doğrultusunda yeniden dizayn edip yenilerken, inşaat sektörü oldukça güçlü ve deneyimli olan Türkiye’nin de bu gelişmeleri yakından izlemesi son derece önemli. AB’ye benzer şekilde Türkiye’nin de kendi iklim nötr hedeflerine ulaşması için mevcut yapı stoğunu yenilerken ya da yeni yapılar eklerken her aşamada daha yeşil yöntemleri benimsemesi gerekiyor. Böylece Türk firmalarının AB pazarında daha fazla yer almaları da mümkün olacak.

N. Melis Bostanoğlu, İKV Uzmanı