KARADAĞ İLE MÜZAKERELERE BAŞLANACAK ANCAK SIRBISTAN’IN ADAYLIĞI ERTELENİYOR

9 Aralık 2011 tarihinde bir araya gelen AB Hükümet ve Devlet Başkanları, Karadağ ile Haziran 2012’de müzakerelere başlanmasını onayladılar, ancak aday ülke statüsü almayı bekleyen Sırbistan’ın adaylığı konusundaki kararı Mart 2012 tarihindeki Zirve’ye ertelediler.

AB liderleri, AB Konseyi’ni Avrupa Komisyonu tarafından 2012’nin ilk yarısında sunulacak rapor ışığında, Karadağ’ın hukuk devleti ve temel haklar alanındaki reformların uygulanması ve özellikle yolsuzlukla mücadele ile örgütlü suçlar konularındaki ilerlemesini gözlemlemekle görevlendirdi. Zirve kararlarına göre, Komisyon’un 12 Ekim’de sunduğu Genişleme stratejisi ışığında müzakerelerde; yargı, temel haklar, adalet, özgürlük ve güvenlik konularındaki fasıllara (23. Fasıl: Yargı ve Temel Haklar ile 24. Fasıl: Adalet, Özgürlük, Güvenlik) öncelik tanınacak.

Zirve kararında, Sırbistan’ın Kopenhag siyasi Kriterleri ile İstikrar ve Ortaklık Antlaşması gerekliliklerini başarıyla yerine getirdiği ve Lahey’deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi ile işbirliği yaptığı kaydedildi. Ayrıca, Sırbistan’ın Belgrat-Priştine diyalogunda anlaşmaların iyi niyetle uygulanması ilkesine uygun hareket etmesi ve bütünleşmiş sınır yönetimi (integrated border management- IBM) konusunda varılan anlaşmanın uygulanmaya devam etmesi istendi.

AB Konsey Başkanı Van Rompuy, Zirve’den sonra yaptığı açıklamada Sırbistan’ın önemli ilerlemeler kaydettiğini; Avrupa’da uzun süredir aranmakta olan savaş suçlularını adalete teslim ederek, cesur adımlar attığını ve AB arabuluculuğunda gerçekleşen diyalog çerçevesinde  Kosova ile ilişkilerini düzeltmek konusunda ilk sonuçların elde edilmeye başlandığını belirtti. Van Rompuy, Sırbistan’ı gerek bölgesel barışı sağlamak, gerekse kendi çıkarları için diyalog çerçevesinde Priştine ile ilişkilerini geliştirmeye çağırdı. Van Rompuy, AB’nin durumu yakından takip etmeye devam edeceğini ve Sırbistan’ın adaylığı konusunun önümüzdeki Şubat ayında Dış İlişkiler Konseyi’nde görüşülerek, Mart 2012 tarihindeki AB Liderler Zirvesi’nde karara bağlanacağını belirtti.

AB Liderler Zirvesi kararlarının açıklanmasının ardından, Sırbistan’ın Avrupa Entegrasyonu’ndan Sorumlu Başbakan Yardımcısı Bojidar Celiç, bunun Sırbistan’ın beklediği bir karar olmadığını belirterek istifa etti. Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadiç ise, Sırbistan'ın Avrupalı geleceğini terk etmemesi gerektiğini, zira bundan başka herhangi bir seçeneğin ağır sonuçları olacağını söyledi. Sırbistan'ın Priştine ile diyalogu sürdüreceğini belirten Tadiç,  bir kez daha kuzey Kosova'daki Sırpları barikatları kaldırmaya çağırdı. Mart 2012’de gerçekleşecek AB Zirvesi’nde alınacak karar, AB yanlısı Tadiç hükümeti için Mayıs 2012 tarihindeki seçimlerden önce belirleyici nitelikte olacak.

Avrupa Komisyonu 12 Ekim 2011 tarihinde, Belgrad’ın siyasi reformlar, bölgesel barışın sağlanması ve Lahey’deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi ile işbirliği konusunda attığı adımları memnuniyetle karşılamış ve Sırbistan’a aday ülke statüsünün verilmesini önermişti. Komisyon, müzakerelere başlanması için AB arabuluculuğunda devam etmekte olan Belgrad-Priştine diyalogunda ilerleme sağlanmasını ve Priştine ile ilişkilerin normalleştirilmesini şart koşmuştu. Ancak, Kosova’nın kuzeyinde yaşayan Sırpların sınır kapılarını yakması ve yollara barikatlar kurması sebebiyle Temmuz ayında gerginlikler yaşanmış, geçtiğimiz ay da içlerinde 2 Alman askerinin de bulunduğu 50 kişi yaralanmıştı. Bu gelişmeler, Kosova’nın kuzeyindeki gerginlikten Belgrad’ı sorumlu tutan Almanya ve Avusturya’nın tepkisini çekmişti. Almanya’nın Sırbistan’a adaylık statüsünün verilmesini veto edeceği beklenmekteydi. Belgrat-Priştine diyalogunda sınır kapıları konusunda 6 Aralık tarihinde anlaşmaya varılması üzerine barikatlar kaldırılmaya başlanmıştı.