49. Türkiye-AB Ortaklık Konseyi toplantısı 19 Nisan 2011 tarihinde Brüksel’de gerçekleştirildi. Toplantıya, Türkiye'yi temsilen Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış; Avrupa Birliği Konseyi'ni temsilen AB Dönem Başkanı Macaristan Dışişleri Bakanı János Martonyi ile Avrupa Komisyonu'nun Genişleme ve Komşuluk Politikasından Sorumlu Üyesi Stefan Füle katıldı. 49. Türkiye-AB Ortaklık Konseyi toplantısında, son bir yılda Türkiye tarafından AB katılım süreci kapsamında kaydedilen siyasi ve ekonomik gelişmeler ile müktesebat uyumu alanındaki ilerleme ele alındı.
Toplantı sonrasında gerçekleştirilen ortak basın toplantısında Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, toplantı kapsamında dış politika, stratejik diyalog, Türk vatandaşlarına yönelik vize uygulamaları ve Gümrük Birliği uygulamasında karşılaşılan sorunların ele alındığını söyledi. Türkiye’nin önüne koyulan siyasi engeller nedeniyle müzakere sürecinin istenilen hızla ilerleyemediğini belirten Ahmet Davutoğlu, karşılıklı anlayış içerisinde müzakereleri ileri noktalara taşımanın her iki tarafın görevi olduğunu kaydetti. Siyasi gerekçeler ile koyulan engellemelerin daha fazla ilerlemenin önüne set çektiğini ifade eden Dışişleri Bakanı Davutoğlu, Türkiye-AB ilişkilerinin daha sağlam temellerde ilerleyebilmesi için yeni bir değerlendirmeye ihtiyaç duyulduğunu ifade etti. Türk vatandaşlarına yönelik zorunlu vize uygulaması kapsamında ise Davutoğlu, Gümrük Birliği çerçevesinde başlatılan sürece dikkat çekerken, Türkiye’nin bu konudaki mevcut uygulamayı kabul etmesinin mümkün olmadığını vurguladı. Biyometrik pasaportlara geçişin sağlanması, geri kabul anlaşmasının tamamlanması ve entegre sınır yönetimi sürecinin başlatılması konularında, Türkiye’nin çok kısa sürede önemli adımlar attığını ifade eden Davutoğlu, AB tarafında vize muafiyeti konusunda yetkilendirilmiş bir muhatap bulamadıklarını belirtti. Potansiyel aday, aday veya aday bile olmayan farklı ülkeler ile yürütülen vize rejimleri ile karşılaştırıldığında, Türk vatandaşlarına açık bir haksızlık yapıldığını ifade eden Dışişleri Bakanı, bu konuda AB’nin gerekli adımları, hukuki kararlar ışığında hızla atmasını istedi.
Dış politika konusunda AB ile yakın temas içerisinde olduklarını ifade eden Dışişleri Bakanı, Türkiye ve AB arasındaki stratejik diyalog mekanizmalarının ortak bir yapıya kavuşturulamadığına dikkat çekti. Özellikle son dönemde Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da meydana gelen gelişmelerin, Türkiye-AB ilişkilerine yepyeni bir anlam kattığını ifade eden Bakan, söz konusu gelişmelerin her iki tarafın da daha fazla ortak çalışmaya ihtiyaç duyduğunu ortaya çıkardığını ifade etti.
Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış ise ortak basın toplantısında, mevcut müzakere sürecinin iki tarafın da çıkarlarına hizmet etmediğini belirtti. Başmüzakereci Egemen Bağış, Türkiye’de gerçekleştirilen reformların 29 faslın çok kısa sürede açılmasına imkân verdiğini vurgularken, siyasi engeller nedeniyle açılmamış 18 fasıl nedeniyle müzakere sürecinin tıkanma noktasına geldiğini söyledi. Türkiye’nin siyasi reformlar konusunda önemli adımlar attığını kaydeden Başmüzakereci Bağış, yeni Anayasa kapsamında bu alanda daha fazla ilerleme sağlanacağını ifade etti. Türk vatandaşlarına yönelik zorunlu vize uygulaması kapsamında sıkıntıların yaşanmaya devam ettiğini kaydeden Bağış, 12 Haziran 2011 tarihinde Türkiye’de gerçekleştirilecek genel seçimler sonrasında, Türkiye-AB ilişkilerinin daha hızlı ve dinamik bir şekilde ilerleyeceğine inandığını söyledi.
AB Dönem Başkanı Macaristan Dışişleri Bakanı János Martonyi ise, 49. Türkiye-AB Ortaklık Konseyi toplantısı kapsamında önemli konuların taraflarca açık bir şekilde ele alındığını ve bundan memnuniyet duyduklarını ifade etti. Türkiye'deki son Anayasa değişikliklerini doğru yönde atılmış adımlar olarak nitelendiren AB Dönem Başkanı Macaristan Dışişleri Bakanı Martonyi, Türkiye’nin müzakere sürecinde kaydettiği ilerlemeyi not ettiklerini ifade etti. János Martonyi ayrıca, ordunun siyaset üzerindeki rolünün azaltılması, hukuk reformları, Türkiye'nin dış politika ve ekonomi politikalarındaki etkinliğinin AB tarafından övgü ile karşılandığını söyledi.
Avrupa Komisyonu'nun Genişleme ve Komşuluk Politikasından Sorumlu Üyesi Stefan Füle ise ortak basın toplantısında, Türkiye'ye katılım müzakerelerinde çifte standart uygulanmasının söz konusu olamayacağını söyledi. Müzakerelerin doğası gereği tüm üye ülkelerin onayıyla ilerlediğine dikkat çeken Stefan Füle, seçimlerin ardından kurulacak yeni hükümetin, siyasi partilerin ve farklı toplum kesimlerinin de dâhil olacağı kapsayıcı ve şeffaf bir süreç ile yeni Anayasa konusuna ağırlık vermesini talep etti. Türk vatandaşlarına yönelik vize uygulamasına da değinen Avrupa Komisyonu'nun Genişleme ve Komşuluk Politikasından Sorumlu Üyesi, Türk vatandaşlarının Schengen Alanı’na daha kolay seyahat edebilmeleri için büyük gayret sarf ettiklerini, AB'nin vize diyaloğunu başlatmak için Geri Kabul Anlaşması’nın imzalanarak onaylanmasını önerdiğini hatırlattı. Stefan Füle bir soru üzerine, görüşmede Türkiye'de ifade ve basın özgürlüğü konularının da ele alındığını söyledi. Gazetecilerin tutuklanmasıyla ilgili son gelişmelerin Türk hükümetinin kararı olmadığının farkında olduklarına işaret eden Füle, yine de bu konudan endişe duyduklarını, ifade ve basın özgürlüğünün garanti altına alınması konusunda Türk hükümetinin gerekli yasal çerçeveyi acilen oluşturması gerektiğini söyledi.
Bilindiği üzere Ortaklık Konseyi, Ankara Anlaşması’nın 6'ncı maddesi gereği, Türkiye ile AT arasındaki ortaklık rejiminin uygulanması ve geliştirilmesi amacıyla oluşturulmuş ve Türkiye-AB ilişkilerinin en üst düzeyde karar alma organı olarak görev yapan bir organ. Türkiye ile Topluluk üyesi devletlerin hükümetlerinin temsilcileri ile AB Konseyi ve Avrupa Komisyonu üyelerinden meydana gelen Ortaklık Konseyi, altı ayda bir değişen AB Dönem Başkanlığı tarafından düzenleniyor.
19 Nisan 2011 tarihinde Brüksel’de gerçekleştirilen 49. Türkiye-AB Ortaklık Konseyi toplantısı sonrasında düzenlenen ortak basın toplantısının ses kaydına http://www.mfa.gov.tr/_-turkiye-ab-ortaklik-konseyi-ortak-basin-toplantisi_-19-nisan-2011_-bruksel.tr.mfa adresinden ulaşılabilir.