TÜRKİYE İLE AB ARASINDA VİZE SERBESTİSİ DİYALOĞU MUTABAKAT METNİ VE GERİ KABUL ANLAŞMASI İMZALANDI

16 Aralık 2013 tarihinde Türkiye ile AB arasında “Vize Serbestisi Diyaloğu Mutabakat Metni” ve “Geri Kabul Anlaşması” imzalandı. Ankara’da gerçekleştirilen imza törenine, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da katıldı. Törende, Geri Kabul Anlaşması’nı İçişleri Bakanı Muammer Güler; vize muafiyetine ilişkin protokolü ise Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu imzaladı. AB adına her iki anlaşmayı da,  Avrupa Komisyonu’nun İçişlerinden Sorumlu Üyesi Cecilia Malmström imzaladı.

Anlaşmaların imzalanmasının ardından bir konuşma yapan Başbakan Erdoğan, 16 Aralık 2013 tarihi için, Türkiye ile AB ilişkilerinde gerçek anlamda bir milat olduğunu söyledi ve Türkiye – AB ilişkilerinde yeni bir sürecin başladığını ifade etti. Atılan karşılıklı imzalar ile, Türk vatandaşlarının Schengen üyesi AB ülkelerinde vizeden muaf bir şekilde seyahat etmeleri için sürecin başladığına dikkat çeken Başbakan Erdoğan, üç veya üç buçuk yıl gibi bir sürede, Türk vatandaşları için vizesiz seyahatin başlayacağını vurguladı. Konuşmasında Türkiye-AB üyelik müzakereleri sürecine de değinen Başbakan Erdoğan, Türkiye ile AB ilişkilerinin bir süredir ivme kaybına uğradığını, bu kaybın ise Türkiye tarafından kaynaklanmadığını vurguladı. Son dönemde “Bölgesel Politikalar veYapısal Araçların Koordinasyonu” başlıklı 22. Faslın açılması ile birlikte, Vize Serbestisi Diyaloğu Mutabakat Metni ve Geri Kabul Anlaşması’nın imzalanmasının sürece yeni bir ivme kazandıracağını kaydeden Başbakan, Ocak 2014 tarihinde Brüksel’de gerçekleştirilecek temaslar ile sürecin hızlandırılacağını da ifade etti. 27-28 Ocak 2014 tarihlerinde ise, Fransa Cumhurbaşkanı Hollande’nin Türkiye’ye ziyarette bulunacağını hatırlatan Recep Tayyip Erdoğan, bu trafiğin devam edeceğini ve 2014 yılının Türkiye-AB ilişkileri açısından farklı bir yıl olacağını sözlerine ekledi.

İmza töreninin ardından konuşan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise, Türkiye'nin tarihi ve coğrafi olarak Avrupa'nın parçası olduğunu belirterek, Anlaşmanın Türkiye ve AB halklarının kaynaşmasına vesile olmasını diledi. Türkiye’nin önünde üç aşama olduğunu kaydeden Dışişleri Bakanı Davutoğlu, süreç ile öncelikle algıların değişeceğini,  vize serbestisi ile de Türkiye ve AB halkları arasındaki iletişimde yeni bir dönemin başlayacağını belirtti. Bakan Davutoğlu ikinci aşamada, karşılıklı kurumlar arasında çalışmaların hızlanması ile, son aşamada Türkiye ve Avrupa halklarının, yoğun bir etkileşim içine gireceğinin altını çizdi.

İmza törenine katılan Avrupa Komisyonu’nun İçişlerinden Sorumlu Üyesi Cecilia Malmström ise, sürecin pozitif etkilerinin Türk vatandaşları ve Avrupa ülkeleri tarafından yakın dönemde görülebileceğini söyledi. Türkiye ve AB arasındaki işbirliği için önemli bir adım atıldığını belirten Avrupa Komisyonu’nun İçişlerinden Sorumlu Üyesi Malmström, bu anlaşmaların halkları birleştirdiğine ve karşılıklı güven inşa ettiğine değindi. Geri Kabul Anlaşması'nın uzun süren fakat son derece yapıcı müzakerelerin sonucunda oluştuğunu dile getiren Malmström, anlaşmanın düzensiz yasa dışı göçle ilgili yeni bir işbirliği sürecini başlattığını söyledi. Malmström, üçüncü ülke vatandaşlarının geri kabulüyle ilgili bölümünün, anlaşmanın yürürlüğe girmesinden üç yıl sonra uygulamaya konulacağını vurguladı. Malmström, Vize Serbestisi Diyaloğu Mutabakat Metni'yle ilgili de imza ile başlayan diyalog sürecinin temel hedefinin Schengen vizesinin Türk vatandaşlarına yönelik uygulamasının kaldırılmasını hedeflediğini belirterek, süreç içinde yol haritasında yer alan gereklerin yerine getirilip getirilmediğinin değerlendirileceğini dile getirdi. Vize serbestisi konusundaki müzakerelerin ne kadar süreceğini tam olarak kestiremediklerini belirten Avrupa Komisyonu’nun İçişlerinden Sorumlu Üyesi Malmström, yol haritasının her iki tarafa da avantaj sağlayacak şekilde başarılı bir biçimde tamamlanması gerektiğine işaret etti.

Konu ile ilgili bir değerlendirme yayımlayan AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış ise, her iki anlaşmanın imzalanması ile Türk vatandaşları için vize muafiyetine giden yolda önemli bir adımın atıldığını ifade etti. AB Konseyi’nin 21 Haziran 2012 tarihinde aldığı karar ile Avrupa Komisyonu’na nihai hedefi Türk vatandaşlarına Schengen vizesinin kaldırılması olan vize muafiyeti görüşmelerini başlatma izni verdiğini hatırlatan Başmüzakereci Bağış, aynı gün Türkiye ile AB arasında müzakereleri uzun süredir devam eden Geri Kabul Anlaşması’nın da parafe edildiğini ifade etti. Avrupa Komisyonu’nun bunu takiben Türkiye için bir vize muafiyeti yol haritası hazırlayıp Türk tarafına sunduğunu belirten AB Bakanı, söz konusu yol haritasında vize muafiyeti süreci ile doğrudan ilişkisi bulunmayan hususlar nedeniyle, AB Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’nın yakın işbirliğinde, Türkiye tarafından bir “Meşruhatlı Yol Haritası” hazırlandığını ve AB tarafı ile yapılan müzakereler soncunda vize muafiyeti sürecinin hazırlanan bu yol haritası üzerinden yürütülmesi konusunda uzlaşıldığını ifade etti. Bunun, daha önce benzer süreçleri gerçekleştiren AB için bir ilk olduğunun altını çizen AB Bakanı Egemen Bağış, bu sürecin hızını kaybeden Türkiye-AB üyelik müzaekerelerine de yansıyacağını belirtti.

AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış tarafından yayımlanan değerlendirmeye ulaşmak için tıklayınız.

Ayrıca AB Bakanlığı, 16 Aralık 2013 tarihinde “Türkiye-AB Vize Muafiyeti Süreci ve Geri Kabul Anlaşması Hakkında Temel Sorular ve Yanıtları” başlıklı bir kitapçık yayımlamıştır. Söz konusu yayına ulaşmak için tıklayınız.

Törenin öncesinde ise, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, İçişleri Bakanı Muammer Güler ve Avrupa Komisyonu’nun İçişlerinden Sorumlu Üyesi Cecilia Malmström’ün katılımıyla, Vize Serbestisi Diyaloğu'nun ilk toplantısı gerçekleştirildi.

Geri Kabul Anlaşması’nın ve Vize Serbestisi Diyaloğu Mutabakat Metni’nin imzalanması ile başlayan süreç kapsamında, üçüncü ülke vatandaşlarının geri kabulüne, Geri Kabul Anlaşması'nın yürürlüğe girişinden 3 yıl sonra başlanacak. Sürecin olumlu devam etmesi halinde, anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten 3,5 yıl ve anlaşmanın üçüncü ülke vatandaşları için geçerli olacağı tarihten 6 ay sonra, Türk vatandaşları için vize muafiyeti kararı alınacak. 3 yıllık süre zarfında Türkiye, mevcut ikili anlaşmalar dışında sadece kendi vatandaşlarını geri kabul etme yükümlülüğü altında olacak.

AB üye ülkelerinin Türk vatandaşlarına yönelik vize uygulamasını sürekli gündemde tutmaya çalışan ve konunun tüm boyutları ile ele alınıp, tartışılması için yıllardır yoğun mesai harcayan İKV olarak, Türk vatandaşlarının Schengen üyesi AB üye ülkelerinde vizeden muaf bir şekilde dolaşımının sağlanması sürecinin kritik adımlarından birini oluşturan Geri Kabul Anlaşması’nın ve Vize Serbestisi Diyaloğu Mutabakat Metni’nin, 16 Aralık 2013 tarihinde taraflarca imzalanmasını memnuniyetle karşılıyoruz.