İlk Görüşme: Von der Leyen ve Vance

ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve gelmesinin ardından ilk kez resmî temaslarda bulunan yeni ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile ilk görüşmesini 11 Şubat 2025 tarihinde Paris’te düzenlenen Yapay Zekâ Zirvesi sırasında gerçekleştirdi. Yeni ABD yönetiminden üst düzey birinin Komisyon Başkanı von der Leyen ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile ilk kez yüz yüze bir görüşmesi oldukça önemli. Diğer yandan, Başkan Trump’ın bir ticaret savaşının başlamasına neden olabilecek Avrupa’dan gelen demir ve alüminyuma %25 gümrük vergisi getirme planı olduğunu açıklamasının ardından gerçekleşen bu görüşme, gelecekteki AB-ABD ilişkilerinin seyrini anlamak için dikkate değer bulunuyor.

Görüşmede Öne Çıkanlar Neler?

ABD Büyükelçisi’nin Paris’teki konutunda gerçekleşen ilk görüşmede Vance, Trump yönetiminin AB’yi ne kadar çok önemsediği konusunu net bir şekilde gösterdiğini ve Avrupa ile geliştirilecek çok sayıda ekonomik ilişkiler olacağını ifade etti. Ek olarak, hem ABD hem Avrupa için faydalı bir güvenlik ortaklığının içinde olmak istediklerinin de altını çizdi. Von der Leyen ise Vance’n yapay zekâ konuşması sırasında vurguladığı optimizm fikrini beğendiğini söylerken, aynısının daha güçlü ve derin bağlara sahip oldukları transatlantik ilişkiler için de geçerli olmasını umduğunu ekledi.

Gerçekleştirilen görüşmede ele alınan bir diğer önemli konu ise yapay zekâ oldu. ABD Başkanı daha öncesinde yaptığı konuşmada, AB teknoloji düzenlemelerine karşı çıkmıştı. Örneğin, Brüksel’in çevrim içi platformlara yönelik içerik denetleme kurallarını “otoriter sansür” olarak adlandırmıştı. Ayrıca, Vance de ABD’nin yapay zekâ alanında lider olduğunu ve bu şekilde kalmayı planladığını ifade etti. Bu açıklama, AB’nin “Avrupa’yı bir yapay zekâ kıtası” hâline getirmek için 200 milyar avroyu harekete geçireceğini açıkladığı zamana denk geldi.

Ukrayna ve Çin konusunda nasıl bir transatlantik yaklaşım içinde olacakları da tartışılan konular arasındaydı. Von der Leyen ve Vance’n katılım göstereceği 14-16 Şubat arasında gerçekleşecek Münih Güvenlik Konferansı’nın ana konusu da Ukrayna’nın geleceği olacak.

Ayrıca görüşme sırasında von der Leyen -özellikle Çin’den gelen- küresel çapta fazla demir üretimi konusunda da iş birliği yapabileceklerinin ipuçlarını verdi. Görüşme sonrası von der Leyen ABD Başkan Yardımcısı’na müttefikler olarak ortak zorluklar üzerinde gerçekleştirdikleri iyi tartışma için teşekkür etti ve sosyal medya hesabı X üzerinden yaptığı paylaşımında “güvenlikten istikrara, büyük teknoloji vaadinden piyasa dışı kapasite fazlasının yarattığı soruna” kadar konuştuklarını yazdı. Görüşme sonrasında yaptığı bir diğer açıklamada von der Leyen her iki tarafın ortak çıkarlarının olduğu ekonomik alanlara öncelik vermeye niyetleri olduklarını ve AB’nin ABD ile olan adil ticari ilişkisine olan bağlılıklarını -enerji dâhil- tekrar doğruladı.

Değerlendirme

Trump yönetiminin başa gelmesinden sonra üst düzey karar alıcılar arasında gerçekleşen ilk yüz yüze temas özelliğini taşıyan von der Leyen ile Vance’n görüşmesi ikili ilişkilerin gidişatına dair bir fikir sahibi olmak açısından önem taşıyor. Bu görüşme, Trump’ın gümrük vergisi tehditlerine rağmen ikili ilişkilerin öneminin arka plana atılmadığını göstermiş oldu. Ekonomik ilişkiler, güvenlik ve yapay zekâ konularının AB-ABD ilişkilerinde gündemi oluşturacağı yorumu bu görüşmeden çıkarılabilir.

Deniz Bal, İKV Uzman Yardımcısı