Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) 2014-2020 dönemi Çevre ve İklim Eylemi Sektör Operasyonel Programı altında yürütülen “Türkiye'nin Döngüsel Ekonomiye Geçiş Potansiyelinin Değerlendirilmesi için Teknik Destek Projesi” (DEEP) kapanış toplantısı, 11 Şubat 2025 tarihinde Ankara’da gerçekleştirildi. Projede sürecince, Türkiye'nin döngüsel ekonomiye geçişi ayrıntılı bir şekilde incelenirken; atık yönetimi, kaynak verimliliği ve sürdürülebilir üretim gibi konularda önemli çalışmalar yapıldı. Kapanış toplantısında, proje çıktıları paylaşıldı ve Ulusal Döngüsel Ekonomi Stratejisi ve Eylem Planı (UDESEP) tanıtıldı.
Mevcut verilere göre, 2018 yılında Türkiye’nin döngüsellik oranı %4,5 olarak hesaplandı. Bu oranın, küresel ortalama %9,1 ve AB ortalaması %11,7’in oldukça altında olduğu görülüyor. UDESEP’in vizyonu, ulusal döngüsellik oranını artırmaya yönelik gerekli politika ve tedbirlerin temelini oluşturuyor. 2024-2028 döneminde hayata geçirilecek bu vizyon kapsamında, ürün ömrünü uzatılması ile ham madde kullanımı ve atık oluşumunun azaltılması amacıyla Türkiye’ye özel bir döngüsel ekonomi modeli geliştirilecek. Hedef ise 2053 yılına kadar net sıfır emisyonlu bir Türkiye’ye ulaşmak.
AB’nin Döngüsel Ekonomi Eylem Planı’nda önceliklendirilen kritik ürün değer zincirleri ile paralel olacak şekilde, UDESEP kapsamında yedi öncelikli sektör seçildi. Ambalaj, batarya ve araç, bina, elektronik ve bilgi-iletişim teknolojileri (BİT), gıda ve biyokütle, plastik ve tekstil bahse konu yedi sektör arasında yer aldı. Bu alanlarda döngüsel ekonomi uygulamalarının önemli ve kapsamlı dönüşümler getirmesi bekleniyor.
Ahmet Emre Usta, İKV Uzmanı