Estonya, Letonya ve Litvanya, 9 Şubat 2025 itibarıyla Rusya ve Belarus’un elektrik şebekelerinden tamamen bağımsız hale gelerek Avrupa kıtasal elektrik ağına Polonya üzerinden katıldı. Baltık Devletleri, daha önce Rusya ve Belarus’un kontrolündeki BRELL enerji halkasına bağlıydı. Bu sistem, Rusya’nın enerji kaynaklarını pazarlık unsuru olarak kullanma ihtimaline karşı bölgeyi savunmasız bırakıyordu. Avrupa şebekesine senkronizasyon, Baltık ülkelerine enerji şebekeleri üzerinde tam kontrol sağlarken, Doğu Baltık Denizi bölgesi ve AB için enerji güvenliğini güçlendirdi.
Bu tarihi gelişme, Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta düzenlenen resmî törenle kutlandı. Törene Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Baltık ülkelerinin ve Polonya’nın siyasi liderleri katıldı. Komisyonun açıklamasına göre elektrik entegrasyonu son 15 yılda yürüttüğü siyasi, teknik ve finansal desteklerle mümkün oldu. AB’nin Avrupa’yı Birleştirme Aracı (Connecting Europe Facility) kapsamında sağladığı 1,23 milyar avroyu aşan hibeler, yatırım maliyetlerinin büyük bir kısmını karşıladı. Ayrıca, Letonya ve Litvanya’daki elektrik altyapısını güçlendirmek için ek yatırımlar Kurtarma ve Dayanıklılık Fonu kapsamında finanse edildi.
Baltık Devletleri’nin AB elektrik şebekesine bağlanması, bölgenin enerji sisteminde bir dönüm noktası olurken Rusya’nın Kaliningrad bölgesini de bu ayrılmadan sonra kendi enerji sistemini bağımsız olarak işletmek durumunda kaldı.
Fırat Akan, İKV Uzman Yardımcısı