AB’den 150 Milyar Avroluk Ortak Savunma Yatırımı: SAFE Aracı Yürürlüğe Girdi

AB Konseyi, 27 Mayıs 2025’te üye ülkelere 150 milyar avroya kadar uzun vadeli ve uygun faizli kredi sağlanmasını öngören Avrupa için Güvenlik Eylemi (Security Action for Europe - SAFE) adlı yeni savunma yatırım aracını resmen kabul etti. SAFE mekanizması, AB’nin savunma hazırlığını artırmayı amaçlayan Avrupa’nın Yeniden Silahlandırılması Planı/Hazırlık 2030 temel sütunlarından birini oluşturuyor.

Üye Devletler, Kasım 2025’e kadar ulusal ihtiyaçlarını içeren bir yatırım planı sunarak kredi talebinde bulunabilecek. Krediler, başta mühimmat, insansız hava araçları, hava ve füze savunma sistemleri ile siber güvenlik olmak üzere, Avrupa Savunma Teknolojik ve Endüstriyel Tabanı’nı (European defence technological and industrial base - EDTIB) güçlendirmeye yönelik harcamaları finanse edecek. İkinci kategori ürünlerde, üreticilerin tasarım ve geliştirme sürecine doğrudan katılımı zorunlu olacak. SAFE’nin amaçlarından biri, EDTIB’deki parçaların %35’inden fazlasının AB, EEA/EFTA ve Ukrayna dışından gelmemesini garanti ederek tedarik zincirlerinin güvenliğini artırmak. Ayrıca, NATO ile güçlü iş birliği ve teknoloji paylaşımını teşvik ederek transatlantik güvenlik bağlarını derinleştirmeyi hedefliyor.

Bu krediler, ortak tedarik projelerinde en az iki ülkenin katılımıyla kullanılacak. Krediler, esas olarak iki ya da daha fazla üye ülkenin ortak alımlarını destekleyecek şekilde yapılandırılsa da istisnai durumlarda tek ülkenin alımları da geçici olarak desteklenebilecek. Ayrıca, Ukrayna ve EFTA ülkeleri gibi üçüncü ülkeler de SAFE kapsamında ortak tedarik ve savunma sanayi iş birliğine dahil edilecek. İngiltere gibi aday ve iş birliği içinde olunan ülkelerin de programa katılımı mümkün olacak.