Danimarka’nın AB Dönem Başkanlığı: Değişen Dünyada Güçlü bir Avrupa

1 Temmuz ve 31 Aralık 2025 tarihleri arasında AB Konseyi Dönem Başkanlığı’nı Danimarka yürütecek. Dönem başkanlığı görevini Polonya’dan devralan Danimarka, bu görevi sekizinci kez üstleniyor. Jeopolitik gerilimlerin ve ekonomik istikrarsızlıkların yoğun olduğu bu günlerde AB Konseyi Dönem Başkanlığı’nı devralan Danimarka, bu zorluklarla mücadele etmek için önceliklerini “güvenli bir Avrupa” ve “rekabetçi ve yeşil bir Avrupa” olarak belirledi.

Danimarka, Birinci Genişleme sırasında AB üyesi olmuş üç ülkeden biri tanesi. 1973 yılından beri AB üyesi olan ancak Avro Alanı’na dâhil olmayan Danimarka, 2001’den beri Schengen üyesi bir ülke.

Danimarka Dönem Başkanlığı Öncelikleri

Danimarka, devam eden çatışmaların, jeopolitik zorlukların ve belirsizliklerin daha da arttığı günümüzde dönem başkanlığını devralmasıyla uyumlu olarak “Değişen dünyada güçlü bir Avrupa” sloganını belirlediğini duyurdu.

Danimarka Dönem Başkanlığı tarafından belirlenen ilk öncelik “güçlü bir Avrupa” oldu. Bu kapsamda, uluslararası gelişmelerden dolayı Danimarka, AB’nin 2030 yılına kadar kendini savunmaya hazır olması gerektiğini ifade ediyor. Rusya-Ukrayna savaşının AB’nin savunma sanayisinin gelişmesine yönelik acil ihtiyacı gösterdiğine işaret ederek kritik kabiliyet açıklarının kapatılması için çalışılması gerektiği vurguluyor. Danimarka bu bağlamda Ukrayna’ya verilen desteği önceliklendireceğini belirtiyor ve AB’nin Ukrayna savunma sanayisi ile iş birliğini güçlendireceğinin de sinyallerini veriyor. Avrupa’nın güvenliğini sağlama hedefi doğrultusunda göç meselesine de yer veren Danimarka, AB’nin düzensiz göçün, Birlik içindeki uyumu bozmasına izin vermeyeceğini de vurguluyor. Ek olarak, Danimarka, AB’nin üçüncü ülkelerle olan ortaklıklarını güçlendirmek için de çalışacağını taahhüt ediyor. Diğer yandan, kritik altyapılar, teknolojik güvenlik ve tedarik zincirinin önemine atıf yapan Danimarka, AB’nin ekonomik güvenliğini güçlendirmesi gerektiğinin altını çiziyor.

Dönem başkanlığının ikinci önceliği ise “rekabetçi ve yeşil bir Avrupa” olarak belirlendi. Danimarka, küresel rekabetin artmasının sonucu olarak ortak ve ulusal adımlar atılarak AB’nin rekabetçilik düzeyinin artırılması gerektiğini vurguluyor. Bu doğrultuda işletmelerin büyümesi için şartların iyileştirilmesi ihtiyacına işaret eden Danimarka, yeni teknolojilere yatırım yapılması gibi koşulların da sağlanması gerektiğini de ifade ediyor. Aynı zamanda, ekonomik büyüme ve rekabetçilikle ilişkili olan yeşil dönüşümün rekabetçiliği artırmaya katkı sağladığını belirtiyor. Ayrıca, 2050 yılına kadar AB’nin iklim nötr olma yolunda mücadele etmeye devam etmesi gerektiğinin altını çiziyor. Ek olarak, AB’nin yaşadığı zorluklara etkili bir yanıt niteliği taşıyacak bir uzun dönemli bütçe diğer adıyla çok yıllı mali çerçeve oluşturulmasına yönelik olarak çalışacaklarını belirten Danimarka, Komisyonun sadeleştirme politikalarının önemine değinerek bu girişime öncelik vereceklerinin altını çiziyor. Öte yandan, dünya gündemindeki en önemli konulardan biri olan ticaret politikalarını da ele alan Danimarka, AB’nin ticaret anlaşmaları ve stratejik ortak sayılarını artıracağını vurguluyor ve AB’nin haksız ticaret uygulamalarından korunması gerektiğini ifade ediyor.

Değerlendirme

Hem Rusya-Ukrayna savaşı ve İsrail’in Gazze saldırıları gibi güvenlik sorunlarının hem de ticaret savaşları nedeniyle artan ekonomik belirsizliklerin Danimarka Dönem Başkanlığı’nın önceliklerinin şekillenmesinde belirleyici olduğu görülüyor. Küresel güvenlik sorunlarının AB’yi sınır güvenliği, savunma sanayii ve tedarik zincirleri konusunda önlem almaya yönelttiği görülüyor. Ayrıca teknoloji ve inovasyonda küresel rakiplerinin gerisinde kalan AB’nin konumunu güçlendirmek için çalışmaya devam edeceği de dikkat çekiyor.

Son olarak, programın genişleme bölümünde Ukrayna, Moldova ve Batı Balkanlar ile müzakerelerde ilerleme kaydetmeyi hedeflediği görülen Danimarka’nın, dönem başkanlığı programında Türkiye’ye yer vermediği görülüyor.