LİTVANYA AB DÖNEM BAŞKANLIĞI’NI DEVRALDI

Litvanya AB Dönem Başkanlığı’nı 1 Temmuz 2013 tarihinde İrlanda’dan devraldı. Litvanya’nın AB üyelik sürecindeki ilk AB Dönem Başkanlığı’nı yürütecek olması önemli bir gelişme olarak nitelendirilebilir. Öte yandan ülkenin Dönem Başkanlığı’nı, Mayıs 2014 tarihinde yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimleri tarihine yakın bir tarihte devralması da önümüzdeki altı aylık süreç için öngörülen öncelikleri ve ülke performansını önemli hale getiriyor.

Litvanya, 1 Ocak 2013 tarihinde İrlanda Dönem Başkanlığı ile başlayan ve Yunanistan’ın Dönem Başkanlığı’nın 30 Haziran 2014 tarihinde bitmesiyle sonlanacak olan “Üçlü Program’ın (Trio) ikinci durağı olacak. Program genel olarak üç dönem başkanlığına; AB’nin ekonomik büyümesinde, iş imkânlarının kolaylaştırılmasında, Tek Pazar’ın derinleştirilmesinde, mali istikrar reformlarının arttırılmasında ve Avrupa Ekonomik ve Parasal Birliği’nin güçlendirilmesinde önemli sorumluluklar yüklüyor.

Bilindiği gibi 2013 yılı AB vatandaşlığının 20’nci yılı olarak kutlanıyor. Bu yılın önemine dikkat çeken Cumhurbaşkanı Grybauskaite, altı aylık dönemde ayrıca tüm Birlik vatandaşlarının ortak çıkarları için çalışacaklarına dair taahhütlerini yineledi. Benzer bir açıklama Litvanya Dışişleri Bakanı Linas Antanas Linkevicius tarafından da dile getirildi.

Litvanya Dönem Başkanlığı boyunca karşılaşılacak önemli gündem maddeleri arasında ayrıca AB’nin ekonomik krize karşı daha güçlü durabilmesi için geliştirmesi gereken çeşitli reformlar ve yasal düzenlemeler de öne çıkacak. Yeni dönem bütçenin onaylanması ve Tek Pazar’ın tamamlanması için hazırlanan eylem planlarının geliştirilmesi de dönem başkanlığının önemli öncelikleri arasında yer alıyor. Bu bağlamda, Litvanya Dönem Başkanlığı’nın öncelikli başlıkları;

• Daha Güvenilir
• Daha Büyüyen
• Daha açık bir AB yaratma olarak açıklanmıştır.

Daha güvenilir bir AB için Litvanya’nın çalışmaları, AB’nin ekonomi politikasındaki güven ortamının sağlanmasına yönelik olacak. Bankacılık Birliği ve mali reformlara yönelik mevzuatın esas olarak incelenecek konular arasında olduğu vurgulanıyor. Ayrıca 2014 – 2020 bütçesinin onaylanması ön planda tutulacak.

Daha çok büyüyen bir AB için, Avrupa 2020 ve Avrupa Sömestri’ne ağırlık vererek, büyümenin ve işsizliğin azaltılmasında ana etkenlerinden biri olan Tek Pazar’ın derinleştirilmesine ve uyumlaştırılmasına ağırlık verilecek. Tek Pazar’ın tamamlanması ekonomik kriz ile mücadelesi kapsamında AB’nin önemli gündem maddeleri arasında yer alan Birinci Tek Pazar Eylem Planı’nın (Single Market Act I) hedeflerinin tamamlanması ve İkinci Eylem Planı (Single Market Act II) çerçevesinde belirlenen öncelikli eylemlerin geliştirilmesi için çalışmalar sürdürülecek. Bu bağlamda, AB gündeminde yer alan ve ikinci eylem planında öngörülen ulaşım ve enerji ağları, serbest dolaşım imkânları, dijital gündem, sosyal girişimcilik ve tüketici güveninin oluşturulması için çalışmalar yürütülecek.

Litvanya’ya göre daha açık bir AB için ise, ülkenin çalışmaları güvenlik konuları yönünde olacak. Altı aylık dönemde Doğu ortaklıkları kapsamında ilişkilerin geliştirilmesine devam edilecek. Bu hususta Kasım 2013 tarihinde Doğu Ortaklık Zirvesi yapılması planlanıyor. Ayrıca genişleme sürecine destek verilecek. Başkanlık Dönemi boyunca başta ABD, Japonya ve Kanada olmak üzere serbest ticaret anlaşmaları ve stratejik ortaklıklar gündeme alınacak. AB’nin yeni küresel güvenlik problemlerine karşı daha iyi cevap verebilmesi adına kurulacak işbirlikleri üzerinden, Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası’nın güçlendirilmesi hedeflenmekte. Özellikle savunma politikalarına koordineli bir yaklaşım getirilmesi için çalışmalar yürütülecek.

Enerji güvenliği konusu ülkenin dönem başkanlığının önemli gündem maddelerinden biri. AB enerji politikalarının dış boyutunun koordine edilmesi ve AB’de enerji pazarının tamamlanması da öncelikler arasında.

Litvanya Dönem Başkanlığı’nın resmi internet sitesine http://www.eu2013.lt/en/ adresinden ulaşılabilir.

Türkiye Litvanya ilişkilerine bakıldığında, iki ülke arasında 1930 tarihli dostluk anlaşması bulunmakta. Resmi görüşmelerde verilen mesajlarda iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin ve dostluk çerçevesinde ilerleyen siyasi gelişmelerin olumlu yönde ilerlediği ifade edilmekte.

Bu bağlamda, Türkiye’nin AB üyeliğine sıcak bakan ülke konumunda olan Litvanya’nın yeni dönem başkanlığında Türkiye müzakerelerine olumlu katkı sağlaması bekleniyor.  Özellikle, 25 Haziran 2013 tarihinde gerçekleşen Genel İşler Konseyi kararı (http://consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/genaff/137597.pdf)

neticesinde 22’nci başlığın açılması tarihinin Litvanya Dönem Başkanlığı Dönemi’nde gerçekleşebilmesi gündemdeki yerini koruyor.

Litvanya-Türkiye İş Forumu kapsamında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün 4 Nisan 2013 tarihinde ülkeye gerçekleştirdiği resmi ziyaretinde, Litvanya’nın tarihsel süreçte olduğu gibi altı aylık dönemde de Türkiye’nin AB ile müzakere sürecini olumlu etkileyecek her gelişmenin arkasında yer almak istediği ve Türkiye’nin AB’ye entegrasyon süreci ve üyelik statüsünün elde edilmesi konusunda Litvanyalı yetkililerden gelen desteğin daim olacağı ülkenin Cumhurbaşkanı Grybauskaite tarafından bir kez daha dile getirildi. Litvanya Dışişleri Bakanı Linas Antanas Linkevicius’nun AB’nin genişleme sürecine destek verildiğini açıkladı. Daha önce de, Türkiye ile 22’nci fasıl dışında yeni bir fasıl üzerine de müzakerelerin başlatılmasını istediklerini açıklamıştı. Gündeme alınması istenilen bu başlıklar 23 ve 24’üncü başlıklar olarak ifade edildi. Ayrıca Bakan Linkevicius, ülkenin dönem başkanlığı sırasında ABD ile serbest ticaret anlaşmasının gündemi sıcak tutacağını belirtti. Ancak bakan, bu durumun Türkiye açısından sorun yaratmaması için de çalışacaklarını vurguladı.