Türkiye ve Birleşik Krallık Arasında Stratejik Hava Savunma Anlaşması

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, 27 Ekim 2025 tarihinde Ankara’da bir araya gelerek, Türkiye’nin 20 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı satın almasına yönelik 8 milyar sterlinlik anlaşmayı imzaladı. NATO çatısı altında gerçekleşen bu stratejik anlaşma, taraflar arasındaki güvenlik ortaklığını daha da pekiştiriyor. Anlaşmanın, sınır ötesi terörle mücadele, enerji güvenliği ve düzensiz göç gibi çok boyutlu tehditler karşısında ortak hareket kabiliyetini artırması bekleniyor. Bu gelişme, aynı zamanda Türkiye’nin savunma kapasitesini çeşitlendirme arayışlarının bir yansıması olarak da değerlendiriliyor.

NATO Güvenliğine Katkı ve Savunma Sanayi İş Birliği

Birleşik Krallık tarafından son yılların en kapsamlı savunma ihracatlarından biri olarak değerlendirilen anlaşma, NATO’nun güneydoğu kanadını korumada Türk Hava Kuvvetleri’nin etkinliğini artıracak önemli bir unsur olarak öne çıkıyor. Uçakların üretimi, BAE Systems tarafından gerçekleştirilecek; gelişmiş silah sistemleri ise Avrupa’nın önde gelen füze üreticisi MBDA tarafından sağlanacak. Anlaşma, Birleşik Krallık’ın Warton tesislerinde Eurofighter üretim hattının yeniden açılmasını sağlayacak ve yaklaşık 20 bin kişiye doğrudan ve dolaylı istihdam yaratacak. Bu durum, yalnızca ikili ilişkiler açısından değil, Avrupa savunma sanayiisinin genel dinamizmi açısından da dikkate değer bir gelişme olarak görülüyor.

Gelişen Hava Gücü

Ortak basın toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, anlaşmayı “iki yakın müttefik arasındaki stratejik ilişkilerin yeni bir nişanesi” olarak nitelendirdi. Başbakan Starmer ise, Eurofighter anlaşmasının yalnızca savunma değil, çok boyutlu bir iş birliği sürecinin parçası olduğunu vurgulayarak; bilim, ticaret, göç ve enerji gibi alanlarda da Türkiye ile ortak projeler geliştirmeye açık olduklarını ifade etti. Bu bağlamda, 2011 yılında başlatılan ancak zaman içinde işlevsiz hâle gelen “Tatlıdil Forumu”nun yeniden canlandırılması yönündeki adımlar, ikili ilişkilerin kültürel ve akademik boyutuna da yeni bir ivme kazandırma potansiyeli taşıyor.

Eurofighter anlaşmasına ilişkin olarak, uçakların teslimatının 2026 yılı başında başlamasının planlandığını ve bu uçakların, Türkiye’nin yerli beşinci nesil savaş uçağı KAAN devreye girene kadar “köprü platform” olarak kullanılacağını değerlendiriliyor. Ayrıca Birleşik Krallık ile varılan anlaşma sonrası, Milli Savunma Bakanlığı tarafından Türk Hava Kuvvetleri’nin harekât ihtiyacının karşılanmasına yönelik Katar ve Umman gibi ülkelerle Eurofighter alım görüşmelerine devam edildiği de açıklandı.

Sonuç ve Değerlendirme

Ankara’da 27 Ekim 2025 tarihinde imzalanan Eurofighter Typhoon satış anlaşması, Türkiye ile Birleşik Krallık arasında savunma alanında derinleşen stratejik iş birliğinin önemli bir göstergesi olarak öne çıktı. Söz konusu anlaşma, yalnızca iki ülke arasındaki ikili ilişkilerde yeni bir dönemin habercisi olmakla kalmıyor; aynı zamanda NATO’nun güneydoğu kanadının güçlendirilmesine ve Avrupa’nın savunma mimarisinde Türkiye’nin rolünün daha görünür hâle gelmesine katkı sunuyor.

Anlaşma, Birleşik Krallık açısından Brexit sonrası dönemde küresel ortaklıklarını çeşitlendirme hedefiyle de örtüşüyor. Birleşik Krallık 2025 Ulusal Güvenlik Stratejisi’nde Türkiye, ülkenin güvenlik çıkarları açısından hayati önemde olan kilit bir ortak olarak tanımlanmıştı. Türkiye açısından ise hem hava kuvvetlerinin operasyonel kapasitesini geçiş sürecinde destekleyen bir hamle hem de savunma sanayiinin dışa açılımında önemli bir adım niteliği de taşıyor. Önümüzdeki süreçte, uçakların teslimat takvimi kadar, bu stratejik ortaklığın diğer alanlara nasıl yansıyacağı da önem kazanacak. Bilhassa savunma sanayiinde teknoloji transferi, ortak üretim potansiyeli ve güvenlik alanındaki eşgüdüm mekanizmalarının şekillenmesi, anlaşmanın uzun vadeli etkilerini belirleyecek başlıca unsurlar arasında yer alacak.