AVRUPA KOMİSYOU LETONYA’NIN 2014 YILINDA AVRO’YU KABUL ETMEYE HAZIR OLDUĞUNU AÇIKLADI
Avrupa Komisyonu, 5 Haziran 2013 tarihinde Letonya’ya ilişkin yayımladığı 2013 Yakınsama Raporu’nda ülkenin Avro Alanı ile yüksek seviyede ve sürdürülebilir bir ekonomik yakınsama gerçekleştirdiğini belirterek, 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren Avro Alanı’na kabul edilmesini AB Konseyi’ne önerdi.
Avrupa Komisyonu’nun Ekonomik ve Parasal İşler ve Avro’dan Sorumlu Üyesi Olli Rehn, Letonya’nın ciddi makroekonomik dengesizliklerin üstünden gelerek ekonomisi güçlenen bir ülke örneği olduğunu belirtti. Rehn, Letonya’nın, 2008-2009 döneminden sonra, AB ve IMF işbirliğinde desteklenen mali yardım programı ile ekonomisinin esneklik ve adaptasyonunu geliştiren adımlar attığına dikkat çekti ve Letonya’nın bu sene içerisinde AB’nin en hızlı büyüyen ekonomisi olacağına işaret etti. Olli Rehn, Letonya’nın Avro Alanı’na dâhil olma isteğini, AB ortak para birimine duyulan güven olarak değerlendirirken bunun Avro Alanı’nın dağılacağına inananların yanılgısına ilişkin bir kanıt teşkil ettiğini belirtti.
Bilindiği üzere, avronun kabulü için gerekli şartlar istikrara yönelik dört kriterden oluşuyor: Kamu maliyesinin sürdürülebilirliği, fiyat istikrarı, döviz kuru istikrarı ve uzun vadeli faiz oranlarının üye ülkeler arası yakınsamasına yönelik kriterlerin yanı sıra para politikasına ilişkin ulusal mevzuatın da AB Antlaşması’yla uyumlu olması gerekiyor.
Yakınsama Raporunda, bu kriterler çerçevesinde yapılan değerlendirmeler sonucu, Letonya’nın olumlu performans gösterdiği ifade ediliyor. Nisan 2013’e kadar olan 12 aylık dönemde, Letonya’nın enflasyon oranı, referans değer olan yüzde 2,7’nin altında kalarak, yüzde 1,3 olarak gerçekleşti. Önümüzdeki dönemde de bu oranın referans değerin altında kalması bekleniyor. Enflasyonun düşük olmasında başta KDV’de kesinti olmak üzere kısa vadeli faktörlerin etkili olduğu ve enflasyon oranının referans değeri geniş bir marjla karşıladığı belirtiliyor.
Kamu finansmanına yönelik yapılan değerlendirmede ise bütçe açığının Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’ya (GSYİH) oranının 2010’da yüzde 8,1 iken, 2012’de yüzde 1,2’ye düştüğü ve 2013’te yüzde 1,2 seviyesinde kalacağının tahmin edildiği belirtiliyor. Kamu borcu ise 2012 yılı sonunda yüzde 40,7 seviyesinde kaldı. Avrupa Komisyonu Letonya’nın aşırı bütçe açığının sürdürülebilir ve güvenilir bir şekilde düzeltildiğini belirterek Ekonomik ve Mali İşler Konseyi’ne bu ülkeye uygulanan aşırı bütçe açığı prosedürünün sona erdirilmesini önerdi.
Letonya’nın uzun vadeli faiz oranı ortalaması Nisan 2013’e kadar geçen 12 ay içerisinde, referans değer olan yüzde 5,5’in altında kalarak, yüzde 3,8 oldu. Raporda döviz kuruna ilişkin yapılan değerlendirmede ise Letonya’nın 2 Mayıs 2005 tarihinden itibaren ülkelerin kur istikrarını denetleyen Avrupa Döviz Kuru Mekanizmasına (ERM II) girdiğine dikkat çekildi. Bu süreci takip eden 2 yıl içerisinde Letonya kuru, ERM II’ye girerken belirlenen ± yüzde1’lik bantta dalgalandı ve merkezi paritesinden sapmadı. Böylece Letonya döviz kuruna yönelik istikrarını kanıtladı.
Raporda bu faktörlerin yanı sıra dış ödemeler dengesinin gelişimi ve işgücü, üretim ve finans piyasalarının entegrasyonu değerlendirildi. Letonya’nın dış dengesi kriz döneminde önemli ölçüde ayarlamaya tabi oldu ve dış rekabet gücü ile de oldukça desteklendi. Letonya ekonomisinin AB ekonomisine ticaret ve iş piyasaları bağlantıları ile uyum sağladığı ve doğrudan yabancı yatırımları büyük ölçüde çektiği belirtiliyor.
Raporda son olarak, Letonya’nın para politikası alanında mevzuatının AB müktesebatı ile uyumlu olduğu ve Avrupa Merkez Bankası’nın kendi yakınsama raporuyla uyumlu olduğuna dikkat çekiliyor.
AB Antlaşması’na göre Avrupa Komisyonu ve Avrupa Merkez Bankası iki yılda bir ya da üye ülkenin talebi üzerine yakınsama raporu düzenliyor. Letonya, 1 Ocak 2014’te Avro Alanı’na dahil olmak amacıyla Avrupa Komisyonu’na başvuruda bulunarak olağanüstü yakınsama raporu düzenlemesini talep etmişti.
Avrupa Parlamentosu’nun görüşü alınması, Avro Alanı maliye bakanlarının tavsiyelerini belirtmesi ve AB liderlerinin konuyu 27-28 Haziran’da gerçekleşecek Konsey zirvesinde görüşmelerini takiben, AB Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi (ECOFIN), Temmuz ayında, Letonya’nın avroyu kabulüne ilişkin son kararı verecek.
