Avrupa Komisyonu İçişlerinden Sorumlu Üyesi Cecilia Malmström, 25 Mart tarihinde Brüksel’de yaptığı “yabancı öğrenciler ve araştırmacılar için AB'yi daha cazip hale getirmek” başlıklı basın toplantısında, geçen yıl sayıları 220 bini bulan öğrenci, bilim insanı, gönüllü hizmet çalışanı, çocuk bakıcısı ve stajyerin Avrupa’ya gidişlerini kolaylaştırarak beyin göçünü teşvik etmeyi amaçlayan bir yönerge taslağı sundu. “Araştırma yapmak veya çalışmak amacıyla AB’ye gidebilmenin olması gerekenden daha zor olduğunu” ve “çok fazla bürokratik engelle karşılaşıldığını” ifade eden Malmström, mevcut iki yönergenin değiştirilerek birleştirilmesinden oluşan yeni yönerge ile birlikte, daha esnek seyahat ve oturum kuralları oluşturularak AB’yi genç yetenekler için bir cazibe merkezi haline getirmeyi amaçladıklarını belirtti. Ekonomik krize ve artan işsizlik oranlarına rağmen, hala pek çok sektörde vasıflı eleman sıkıntısı çekildiğini ve bu sorunun gelecek on yıl boyunca sürmesinin öngörüldüğünü hatırlatan Komisyon Üyesi, yabancılara kapıları açma gerekçesini “AB’nin uzun vadede rekabet gücünü korumak ve nitelikli eleman açığını gidermek” olarak açıkladı.
Yönergenin getirdiği kolaylıklar öğrenci, bilim insanı, gönüllü çalışan, çocuk bakıcısı ve ücretli stajyerlerin karşılaştıkları temel sorunlar çerçevesinde şekillendirildi. AB Öğrenci Yönergesi’nde yer alan koşulları karşıladığı halde vize talepleri reddedilen yabancılar; burs başvuru taleplerinin geç değerlendirilmesi nedeniyle başvurudan vazgeçilmesi; yabancı bir öğrenci ve araştırmacının üye devletler arasında geçiş taleplerinin zorluğu; çocuk bakıcılarının gerekli yasal güvencelere sahip olmaması gibi sorunlara çözüm getirmek amacıyla sunulan söz konusu yönerge taslağına göre, üye devletlerin oturum izni taleplerini 60 günlük sürede ve şeffaf bir şekilde kararlaştırmalarını öngörmekte. Söz konusu yönerge, AB içinde hareketliliği artırarak, yabancı öğrenci ve araştırmacıların çalışmalarının bir kısmını başka bir üye devlette sürdürme olanağı veren daha basit ve esnek bir uygulama getirmekte. Araştırmacıların ailelerine de belli koşullarda diğer üye devletlere taşınma hakkı veren yönerge, bilgi ve becerilerin AB içinde kolaylıkla transferini sağlamayı hedefliyor. Ayrıca, eğitimleri sırasında haftada en az 20 saat çalışmasına izin verilen öğrencilerin işgücü piyasasına erişiminin artırılması; araştırmacılar ve öğrencilerin araştırma tamamladıktan sonra iş fırsatlarını değerlendirmek ya da bir iş kurmak için, bulundukları üye devletin uygun görmesi halinde, 12 aylık bir süre daha kalmalarına izin verilmesi yönerge kapsamında olan diğer düzenlemeler. Yeni yönerge AB mevzuatının kapsamı dışında kalan ve benzer sorunları yaşayan çocuk bakıcıları ile ücretli stajyerlerin de haklarının korunmasını garanti altına almakta.
Yönergenin AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu'nda görüşülerek onaylanmasının ardından 2016 yılından itibaren yürürlüğe girmesi öngörülüyor.
Komisyon’un Yönerge teklifine http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-275_en.htm adresinden ulaşılabilir.