2013 BRICS ZİRVESİ GÜNEY AFRİKA’DA GERÇEKLEŞTİ

26 Mart 2013 tarihinde Güney Afrika’nın Durban şehrinde başlayan zirvede bir araya gelen BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika) liderleri, küresel ekonomik büyümeyi hızlandırmak için yeni bir yatırım bankası kurmayı planladıklarını açıkladılar. Birbirleriyle kıyasıya rekabette olan ülkelerin oluşturduğu BRICS, şu ana kadar Dünya Bankası gibi bir oluşum kuramadığı için eleştiriliyordu. Bu bağlamda, IMF ve Dünya Bankası’na alternatif olması beklenen BRICS “Kalkınma Bankası” projesi, bu seneki zirvenin en önemli gündem maddesi oldu.

Ana teması “BRICS ve Afrika – gelişme, entegrasyon ve endüstrileşme amacıyla işbirliği” olan zirvede BRICS liderleri ayrıca Afrika ülkeleri ve kuruluşları liderleri ve başkanlarıyla görüşme yaptılar. Zirvenin ikinci gününde iş çevreleri ile yaptıkları görüşmelerin ardından BRICS liderleri, Rusya’nın önerisi ile çok taraflı yatırım projelerinin gerçekleşmesi için bir İş Konseyi kurulduğunu açıkladılar. İş Konseyi’nin başına, 2,65 milyar dolarlık servetiyle Güney Afrika’nın en zengin sanayicisi olan Patrice Motsepe getirildi. İş Konseyi’nin özellikle BRICS ülkeleri iş çevreleri ile iktidar arasında doğrudan diyaloğun sağlanması açısından büyük önem taşıdığı ve temel hedefinin 300 milyar doları aşan BRICS ülkeleri arasındaki ticaret hacmini daha da yükseltmek olduğu ifade ediliyor. İş Konseyi’nin kurulmasıyla birlikte ticaret hacminin de 2015 yılında 500 milyar dolara ulaşacağı tahminleri yapılıyor. 

Öte yandan, daha önceki yıllarda da gündeme gelen, bu yılki zirvenin en önemli gündem maddesi olan ve üzerinde uzun bir süredir uzmanlar seviyesinde çalışmalar yapılan “Kalkınma Bankası” kurulması konusunda anlaşma sağlanamadı. Yeni bir banka kurma girişimlerini sermaye miktarı ve yer seçimi gibi bazı parametrelerde anlaşamadıkları için şimdilik askıya aldıklarını belirten BRICS liderleri, zirvenin son günü yayımlanan deklarasyonda, bu konudaki çalışmalara ara vermeden devam edileceğini belirttiler. Konu ile ilgili olarak, zirve sonrası basın açıklaması yapan Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, ileriki zirvelerde konunun daha detaylı görüşüleceğini ve gerekli adımların atılacağını ifade etti.

BRICS ülkelerinin, Avrupa ve Amerika’nın küresel krizin etkisiyle azaldığı düşünülen siyasi ve ekonomik ağırlığını ne ölçüde dengeleyebileceği konusunda, önümüzdeki dönemdeki gelişmelerin belirleyici olacağı söyleniyor. Bunlardan biri de “Kalkınma Bankası” oluşumunda kullanılacak para birimi olduğu ifade ediliyor. Kurulacak bankanın, bu ülkelerin kendi aralarındaki kredi ve yatırım sisteminde hangi BRICS ülkesinin para birimini kullanacağı henüz kesinlik kazanmasa da Çin’in resmi parası olan Renminbi’nin kullanılacağı tahmin ediliyor. BRICS ülkelerinin ABD Doları’ndan uzaklaşıp, kendi para birimlerini uluslararası sistemde geçerli kılacak bir bankayı kurdukları takdirde halen Kuzey’de devam eden krizin hangi boyutlara ulaşacağı ise merak ediliyor.