AVRUPA SAYIŞTAYI TÜRKİYE’YE YÖNELİK KATILIM ÖNCESİ MALİ YARDIMLARI DEĞERLENDİREN BİR RAPOR YAYIMLADI

13 Ocak tarihinde yayımlanan ve Türkiye’ye yönelik mali yardımların ilk kez denetlendiği rapor sonucunda ilgili programların etkinlikleri ele alındı. Bu denetlemede, Türkiye’ye yönelik 2000-2006 yılları arasında yürürlükte olan Katılım Öncesi Mali Yardım ile 2007-2013 döneminde geçerli olan IPA’nın (Katılım Öncesi Mali Araç) ilk uygulamaları gözden geçirildi.

Her iki dönem de yardımların yönetiminin Türk makamlarına geçtiği, ancak son sorumluluğun Avrupa Komisyon’unda olduğu “merkezi olmayan yapılanma”nın uygulandığı dönemlerdi. Söz konusu dönemde Türkiye’de oluşturulan yapılanma 2003 yılında Avrupa Komisyonu tarafından akredite edilmişti. Yapılanmada önceliklerin belirlenmesi ve izlemeden Avrupa Birliği Genel Sekreterliği (ABGS), ihale süreci ve uygulamadan ise Merkezi Finans ve İhale Birimi sorumlu olarak belirlenmişti. Sistemin bir parçası olarak Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu ihale ve sözleşme aşamalarında ön izlemeden sorumluydu. Mali yardımlar kapsamında gerçekleştirilecek her bir program için bir bakanlık veya ilgili diğer kamu kurumları yararlanıcı olarak belirlenmişti.

Mali yardımların denetimde, yardımın programlanmasına yönelik yıllık programlama belgeleri, merkezi olmayan yapılanmanın etkinliği ile programlama ve uygulama prosedürlerine örnek teşkil edecek birkaç proje incelendi.

Avrupa Sayıştayı’nın yayımladığı raporda Konsey ve Komisyon’un AB mali yardımlarının kullanımı konusunda ortaya koyduğu strateji belgelerinin etkin olmadığı ve bu belgelerin, yardım programlarını katılım öncesi önceliklere yönlendirmede yetersiz kaldığı belirtildi. Mali yardımın programlanmasında yararlanılan Katılım Ortaklığı, Ulusal Program ve Ulusal Yıllık Program gibi belgelerden proje bileşenleri ve faaliyetlerine uzanan süreçte hedefler bakımından bir hiyerarşi oluşturulamadığı belirtildi. Yardımlarda ölçülebilir ve ulaşılabilir hedeflerin belirlenemediği, zamanlamanın gerçekçi olmadığı ve uygulamada gecikmelerin yaşandığını vurgulandı.

Bu nedenle Komisyon’un AB yardımlarını somut bir metodoloji ile hazırlanacak bir program çerçevesinde iyileştirmesi gerektiği belirtildi. Raporun tam metnine Avrupa Sayıştayı’nın www.eca.europa.eu adresinden ulaşılabilir.