Birleşmiş Milletler Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından 8 Şubat 2010 tarihinde açıklanan veriler 2009 yılında Patent İşbirliği Antlaşması (Patent Cooperation Treaty-PCT) kapsamında yapılan uluslararası patent başvurularının 155.900 olduğunu gösteriyor. Bu sayı 2008 yılı sonunda 164.000 olarak belirtilmişti. Başvurularda meydana gelen %4,5 oranındaki düşüşün küresel ekonomik kriz ile bağlantılı olduğu ifade ediliyor.
Patent başvurularında ilk sırada yer alan ve uluslar arası patent başvurularının yaklaşık üçte birine sahip olan ABD’nin başvuru sayısı %11,4 oranında azalırken bu sayı İsveç’te %11,3 ve Almanya’da %11,2 oldu. Uzak doğu ülkelerinde ise uluslararası patent başvurularında artış gözlendi. En büyük ikinci PCT kullanıcısı olan Japonya’nın başvuru sayısı %3,6 artarak 29.827 olarak gerçekleşti. Çin’in başvuruları yüksek düzeyde artışla (%29,7) 7.946 oldu.
Gelişmekte olan ülkeler arasında en fazla başvuruya sahip ülke Güney Kore (8066) olurken Türkiye’den 2009 yılında yapılan PCT başvuru sayısı 371 olarak gerçekleşti. PCT’ye taraf olan toplam 142 ülkenin 112’sinin gelişmekte olan ülkelerden meydana geldiği düşünüldüğünde söz konusu başvuruların sayısının artmasının önemi ortaya çıkıyor.
Tablo 1: Türkiye’den PCT kapsamında yapılan uluslararası patent başvurusu sayısı
|
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
Başvuru sayısı |
269 |
359 |
393 |
371 |
Şirketler düzeyinde bakıldığında ise, ilk sırayı 2009 yılı içerisinde 1891 başvuru yapan Panasonic aldı. Çin Huawei Technologies şirketi 1847 başvuruyla ikinci, Alman Robert Bosch GMBH 1586 başvuru yaparak üçüncü sırada yer aldı.
WIPO Genel Direktörü Francis Gury tarafından yapılan açıklamada uluslar arası düzeyde yaşanan düşüşün ulusal düzeyde gerçekleşen bazı düşüş seviyelerinden daha az olduğuna dikkat çekilerek, bu durumun, fikri mülkiyet haklarının korunmasının ekonomik koşullardan bağımsız olarak bir çıkar olarak algılandığının göstergesi olduğu vurgulandı. Francis Gury aynı zamanda, PCT’nin yerel şirketlere maliyet etkin bir koruma sağladığını belirterek gelişmekte olan ülkelerin yenilikçiliği geliştirmeleri için bir fırsat sunduğunu da sözlerine ekledi.
Türkiye’de 1 Ocak 1996 tarihinden bu yana yürürlükte olan PCT ile tek bir uluslararası patent başvurusu ile Antlaşma’ya taraf tüm ülkelerde (veya aralarından seçilenlerde) koruma sağlanıyor. Böylece ulusal patent ofislerinin iş yükünün azaltılması ve patent başvurularının başvuru sahipleri için daha kolay ve daha az masraflı olması amaçlanıyor. Başvurular ulusal patent ofislerine veya WIPO Uluslararası Bürosu’na yapılabiliyor.