TBMM’DEKİ ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ PAKETİ OYLAMALARI TAMAMLANDI
Anayasa Değişikliği Paketi’nin 2 Mayıs Pazar günü başlayan İkinci Tur oylamaları 6 Mayıs 2010 Perşembe günü tamamlandı. 2’inci Tur Oylamaların tamamlanmasının ardından TBMM Kanunlar ve Kararlar Müdürlüğü’ne gönderilen Paket, Müdürlüğün 7 Mayıs’ta incelenmesinin tamamlamasını takiben, TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin tarafından Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e gönderildi. İkinci Tur görüşmelerinde toplam 23 madde ve 3 geçici madde toplam beş gün içerisinde oylandı.
Böylelikle 22 Mart 2010’da AKP tarafından kamuoyuna açıklanan ve daha sonra yapılan ekleme ve değişikliklerle 30 Mart 2010 tarihinde AKP Milletvekili Bekir Bozdağ’ın öncülük ettiği 150 milletvekilinin imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunulan toplam 23 madde ve 3 geçici maddeden oluşan “7/11/1982 Tarihli ve 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi”, yani diğer adıyla Anayasa Değişikliği Paketi ile ilgili meclis görüşmeleri süreci de tamamlanmış oldu.
Birinci Tur görüşmelerde Anayasa Mahkemesi’nin kuruluşu ve yapısı ile ilgili Anayasa’nın 146’ıncı Maddesi kabul için azami kabul oyu sayısı olan 330’dan sadece bir fazla kabul oyu almış ve 331 oyla kabul edilmişti. Bu durum dışında oylamalarda tüm maddelerin 146’ıncı Madde’den daha yüksek kabul oyu almış olmasına rağmen İkinci Tur oylamalarda, Paketin en fazla tartışılan maddelerinden biri olan parti kapatmayı zorlaştıran Anayasa’nın Siyasi Partilerin Uyacakları Esaslar başlığı altındaki 69’uncu maddesindeki değişiklik teklifi 327 kabul oyu alarak reddedildi ve paketten düştü. 69’uncu maddeyle doğrudan bağlantılı olan 18’inci Geçici Madde’de yapılması teklif edilen değişiklik de bu şekilde paketten düşmüş oldu. Bu nedenle İkinci Tur oylama sonucunda kabul edilen ve Cumhurbaşkanına gönderilen madde sayısı 22, geçici madde sayısı ise 2 oldu.
Değişiklik Paketi üzerindeki tartışmalar genelde Yüksek Yargı’nın yeniden yapılandırılması ve siyasi partilerin kapatılması üzerinde yoğunlaşmasına rağmen değişiklik paketi anayasaya yeni haklar ekleyerek temel hak ve özgürlükler alanında da değişiklik öngörüyor. Bu minvalde; Anayasa’nın 10’uncu maddesinde yapılan değişiklikle kadınlar, çocuklar, engelliler ve yaşlılar lehine pozitif ayrımcılığın kuralının tanınması, 20’inci maddede yapılan değişiklik ile kişisel verilerin ve özel hayatın gizliliğinin korunmasının güçlendirilmesi, 23’üncü maddede yapılan değişiklik ile yerleşme ve seyahat özgürlüğünün güçlendirilmesi, 41’inci maddede yapılan değişiklik ile çocuk haklarının korunması, 53’üncü maddede yapılan değişiklik ile memurlara ve kamu görevlilerine toplu sözleşme hakkı sağlanması temel hak ve özgürlüklerin geliştirilmesi yolunda atılacak adımlar olarak değerlendirilebilir. Bunun yanında, Anayasa’nın 12 Eylül 1980 darbesi ardından göreve gelen Milli Güvenlik Konseyi üyelerinin yargılanmasını engelleyen ve sembolik öneme sahip olan Geçici 15’inci maddenin de yürürlükten kaldırılması paket kapsamında yer alıyor.
Meclis oylamalarının tamamlanmasıyla ardından, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Anayasa’da belirtilen esaslar çerçevesinde paketi 15 gün boyunca inceleme hakkı bulunuyor. Abdullah Gül’ün incelemesini tamamlamasının ardından ise iki seçenek gündeme gelecek: Paketin tekrar görüşülmesi için TBMM’ye geri gönderilmesi veya Anayasa değişiklik teklifinin halkoylamasına sunulması. İkinci seçeneğin tercih edilmesi halinde, değişiklik teklifi Resmi Gazete’de yayımlanacak ve 60 gün içerisinde paket halk oylamasına sunulacak.
Anayasa değişiklik paketi ile ilgili İKV Uzmanları tarafından hazırlanan çalışmaya İKV web sitesi www.ikv.org.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
