İKV İLE T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI İŞBİRLİĞİNDE “DİJİTAL ORTAMDA FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI” BAŞLIKLI BİR KONFERANS DÜZENLENDİ

Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılım müzakerelerinde ilerlemesi ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) standartlarına uyum sağlaması açısından büyük önem taşıyan, dijital ortamda telif hakları konusu, 12 Haziran 2010 tarihinde İKV ile Kültür Bakanlığı’nın işbirliğinde İstanbul’da ele alındı. Meslek birlikleri, sanat dünyası ve üniversitelerden yüksek sayıda katılımcının yer aldığı konferansta, dijital ortamda fikri mülkiyet haklarının korunması ve uygulanmasına ilişkin konular derinlemesine tartışıldı.

Konferansta yer alan konuşmacılar ve öne çıkardıkları noktalar şu şekilde özetlenebilir:

Türkiye’nin DTÖ nezdinde Daimi Temsilcisi Büyükelçi Bozkurt Aran’ın oturum başkanlığı yaptığı konferansın ilk bölümünde, dijital ortamda fikri mülkiyet haklarının korunması ve uygulanmasına ilişkin uluslararası düzenlemeler ele alındı. Bu kapsamda, uzman kişiler tarafından Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (World Intellectual Property Organization - WIPO) ve Avrupa Birliği’ndeki son gelişmeler irdelendi.

WIPO yetkilisi Richard Owens, 184 ülkenin taraf olduğu WIPO’nun fikri mülkiyet alanında oluşturulan en büyük organizasyon olduğuna değindi ve bu platformda alınan kararların devletler, sivil toplum kuruluşları, meslek birlikleri ve faydalanıcı bireyler için önemli olduğunu ifade etti.

WIPO’da bir dönem direktörlük görevi yapan ve halen Microsoft’ta fikri mülkiyet hukuk müşaviri olan Richard Wilder, Microsoft’un dijital alanda telif haklarının uygulanmasına yönelik bakış açılarından bahsetti. Özellikle arama motoru şirketleri (Google, Yahoo, Bing vs) tarafından desteklenen ve dijital ortamda içerik paylaşımının “sınırsız” olmasını savunan bakış açısını eleştirdi ve “content-free” uygulamasının eser sahiplerine ve yaratıcılığın geliştirilmesine zarar vereceğini ifade etti.

Uluslararası Ticaret ve Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi Program Yöneticisi Ahmed Abdel Latif, dijital ortamda fikri mülkiyet haklarına getirilen istisnaların nasıl uygulandığına ve bu istisnaların kısıtlanmasına ilişkin sınırlamalara değindi. Bu bağlamda, dünya üzerindeki korsanın 10’da birinin bile engellenmesi halinde dünyadaki GSYİH’nin yüzde 10 oranında artacağını ifade etti. Bu oranlamayı ülkemize uyarlayan Büyükelçi Aran, korsanla mücadele doğrultusunda Türkiye’nin önemli bir iktisadi ilerleme kaydedebileceğini dile getirdi.

AB Türkiye Temsilciliği’nde Sektör Yöneticisi olan Umut İlkay Kavlak, AB’de fikri mülkiyet hakları alanında yaşanan son gelişmeleri dinleyicilerle paylaştı. Kavlak, 11 Eylül 2009 tarihinde Birlik tarafından kabul edilen “Fikri Mülkiyet Haklarının Uygulanmasına İlişkin Tebliğ”in içeriğini ve bu tebliğin uygulanmasında yaşanan sorunları ele aldı. Aynı tarihten itibaren faaliyete geçen Avrupa Taklitçilik ve Korsan Gözlemevi’nin görev ve çalışmalarını gündeme getirdi.

Kültür Bakanlığı Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü Müsteşar Yardımcısı Nihat Gül’ün başkanlığında gerçekleşen ikinci oturumda Türkiye’de dijital ortamda telif haklarının korunmasına ilişkin düzenlemeler ve ülkemizin WIPO ve AB’ye uyum düzeyi ele alındı.

Dokuzuncu Kalkınma Planı Fikri Mülkiyet Hukuku Özel İhtisas Komisyonu Başkanı Doç. Dr. Tekin Memiş, Türkiye’de yürürlükte olan yasal düzenlemelere ve yapılması gereken değişikliklere değindi. Bu kapsamda özellikle FSEK’te (Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu) 1995 yılında yapılan düzenlemelerin günümüz şartlarına uyumlaştırılması gerektiğini dile getirdi.

Hacettepe Üniversitesi ve TÜBİTAK’ta görev yapan Doç. Dr. Ramazan Acun, elektronik imza ve elektronik zaman damgası uygulamalarını ele aldı. Acun, bir nevi noter görevi görebilecek zaman damgası uygulamasını, ilgili web siteleri üzerinden göstererek; uygulamanın şartlarını ayrıntılarıyla açıkladı.

Türkiye’nin DTÖ nezdinde Daimi Temsilciliğinde hukuk müşaviri olan Yeşim Baykal, WIPO’daki uygulamaları ve son dönemdeki gelişmeleri gündeme taşıdı. Bu kapsamda, genetik çalışmaların korunmasına ilişkin güncel tartışmalara değindi ve Sahtecilikle Mücadele Ticaret Anlaşması (The Anti-Counterfeiting Trade Agreement - ACTA) müzakerelerinde gelinen son noktayı ele aldı.

Son olarak, Türkekul Hukuk Bürosu kurucusu Avukat Erdem Türkekul, dijital ortamda fikri mülkiyet ihlallerini oluşturan koşulları ortaya koydu ve yaşanan kayıplara değindi.

Konferansta yapılan sunumlara www.ikv.org.tr adresinden ulaşılabilir.