BM 2010 KIBRIS RAPORU AÇIKLANDI

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-moon tarafından, BM Kıbrıs Barış Gücü’nün (UNFICYP) Kıbrıs’taki faaliyetlerine ilişkin olarak hazırlanan Rapor (S/2010/264), 3 Haziran 2010 tarihinde açıklandı. Güvenlik Konseyi’ne sunulan raporda, 21 Kasım 2009 ile 20 Mayıs 2010 arasındaki gelişmeler ele alınıyor ve Barış Gücü’nün görev süresinin 15 Aralık 2010’a kadar uzatılması öneriliyor. Ayrıca, 30 Nisan 2010 itibariyle adada 859 BM askerinin ve 69 polisin görev yaptığı ifade ediliyor.

Raporda öne çıkan noktalar şunlar:

Mevcut durumun sürdürülmesi ve çatışmaların önlenmesi: Raporda, Türk ve Rum askeri güçlerinin UNFICYP ile eşgüdüm içerisinde çalıştığı ifade ediliyor. Buna ek olarak, askeri ihlaller sayısal olarak artsa da bu ihlallerin küçük olaylar oldukları ve büyük etki yaratmadıkları belirtiliyor. Ayrıca, Türk askeri güçleri tarafından yapılan ihlallerin sayısının azaldığı vurgulanıyor. Öte yandan, Kıbrıslı sivil Rumların ara bölgede bazı olaylara karıştıkları ve UNFICYP personeli ile çalışmalarına zarar verdiklerinin altı çiziliyor. Son olarak, kapalı bölge Maraş’taki mevcut durumun sorumluluğunun Türkiye’de olduğu hatırlatılıyor. 

Mayın temizleme çalışmaları: 72 mayınlı arazinin 59’unun temizlendiği, 20 bin mayının yok edildiği ve 9 km²’den büyük bir alanın mayından arındırıldığı ifade ediliyor. Ayrıca, Türk askeri güçlerinin kendi sorumluluğunda olan 10 araziden 9’unu temizlemeyi taahhüt ettiği belirtiliyor. Buna ek olarak da, Türkiye’nin ara bölge dışında 4 arazinin temizlenmesini üstlendiği vurgulanıyor.

Normal şartların yeniden tesis edilmesi: Rapor döneminde ara bölgeden toplam 750 bin geçiş kaydedildiği belirtiliyor (200 bin kadarı Lokmacı Kapısı’ndan). Aynı zamanda, güneyden kuzeye geçen malların toplam değerinin 492.780 Avro; kuzeyden güneye geçen malların değerinin de 2.128.245 Avro tutarında olduğu ifade ediliyor. UNFICYP tarafından, rapor döneminde iki toplumlu 118 etkinlik düzenlendiği ve 5 binden fazla insanın bu faaliyetlerde yer aldığı vurgulanıyor. Söz konusu etkinlikler, adada bütünleşmenin sağlanmasını ve müzakere süreci hakkında bilgilendirme yapılmasını hedefliyordu. Altyapı projelerine ilişkin olarak, 16 başvurudan 12’sinin kabul edildiği ve inşaat, su yönetimi ve tarımsal yapılaşma konularına ağırlık verildiğinin altı çiziliyor.

Kayıp Şahıslar Komitesi’nin çalışmaları: Kayıp şahıslara yönelik olarak, rapor döneminde yürütülen çalışmalar sonucunda 650 kişinin cesedinin incelendiği; 370 cesedin iki toplumlu antropoloji laboratuarında incelendiği ve DNA analizleri sonucunda 39 şahsın cesetlerinin ailelerine iade edildiği belirtiliyor.

Görüş ve değerlendirmeler: Genel Sekreter, askeri ihlallerin sayısal olarak artmasına rağmen nitelik olarak öneminin azalmasını memnuniyetle karşıladığını vurguluyor. Ancak, UNFICYP personelinin serbest dolaşımına getirilen kısıtlamaların kaldırılması gerektiği ifade ediliyor. Mayın temizleme çalışmalarının yakından takip edildiğini hatırlatan Ban Ki-moon, Nisan 2011 itibariyle “mayınsız bölge” hedefine ulaşmak istediklerini vurguluyor.

Son olarak, Kıbrıs sorunun çözümünde; iktisadi, sosyal, kültürel ve sportif bağların güçlendirilmesinin sürece olumlu etkide bulunacağı ifade ediliyor. Bu tür girişimlerin toplumlar arasındaki güven duygusunu geliştireceği ve Kıbrıslı Türklerin izole edildikleri duygusunu hafifleteceği öne sürülüyor (Aynı ifade bir önceki raporda da yer almış ve KKTC makamlarından tepki görmüştü).

Birleşmiş Milletler 2010 Kıbrıs raporunun tam metnine http://www.unficyp.org/media/SG%20Reports/UNFICYP_Report_May_2010.pdf adresinden ulaşılabilir.