RUSYA İLE BELARUS CUMHURİYETİ ARASINDAKİ DOĞALGAZ SORUNU ÇÖZÜMLENDİ

Rusya, 21 Haziran 2010 tarihinde “erken uyarı mekanizması” vasıtasıyla Belarus Cumhuriyeti’ne verilen doğalgazda kesinti yapılacağını Avrupa Birliği’ne bildirdi. Kesintinin sebebi Belarus Cumhuriyeti’nin Gazprom şirketine olan yaklaşık 200 milyar Dolar tutarındaki borcunu ödeyememesi olarak açıklandı. Doğalgaz arzında yüzde 15 oranında kesinti yapan Rusya, sorunun devamı halinde bu oranı yüzde 85’e çıkarabileceği tehdidinde bulundu. Konuyla ilgili olarak açıklama yapan Avrupa Komisyonu’nun Enerjiden Sorumlu Üyesi Günther Oettinger’in sözcüsü süreci yakından izlediklerini; ancak, AB’nin doğalgaz kesintisinden çok büyük oranda etkilenmeyeceğini belirtti.

Bilindiği üzere Rusya’dan gelen doğalgazın yüzde 20’si Belarus Cumhuriyeti üzerinden Avrupa’ya taşınıyor. AB üyesi ülkelerden sadece Litvanya, doğalgazının tamamını Belarus Cumhuriyeti’nden geçen boru hatlarından tedarik ediyor. Aralık 2009 tarihinde Ignalia Nükleer Santrali’nin kapatılmasının ardından Litvanya’nın Rusya’ya olan enerji bağımlılığının önemli ölçüde arttığı biliniyor. Komisyon yetkilileri gaz kesintisinin bir haftadan uzun sürmesi halinde Litvanya’nın Letonya üzerinden doğalgaz tedarik edebileceğini belirtiyor. Gaz kesintisinden az da olsa etkilenebilecek diğer iki üye ülke ise Polonya ve Almanya.

Avrupa Komisyonu tarafından yapılan resmi açıklamalarda sorunun tamamen fiyat konusundaki uzlaşmazlıktan kaynaklandığı belirtilirken siyasi gözlemciler Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko’nun enerji için daha düşük fiyat ödememesi halinde Rusya ve Kazakistan ile oluşturulacak gümrük birliğine katılmayı reddettiğine dikkat çekiyor. Bu nedenle doğalgaz kesintisi bazı siyasi gözlemciler tarafından Rusya’nın, resmi olarak Şubat 2011’de gerçekleştirilmesi gereken ancak erkene alınması beklenen seçimler öncesinde Lukaşenko’nun elini zayıflatmak için yaptığı bir hamle olarak da değerlendiriliyor.

24 Haziran 2010 tarihinde Gazprom şirketi Belarus Cumhiriyeti’nin borcunun bir kısmını ödemesinin ardından yeniden doğalgaz akışını başlattıklarını duyurdu ve sorun çözümlendi.