“GIDA GÜVENLİĞİ, VETERİNERLİK VE BİTKİ SAĞLIĞI POLİTİKASI” BAŞLIĞI AB İLE MÜZAKERELERDE AÇILAN 13’ÜNCÜ BAŞLIK OLDU

Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikası başlığı, İspanya’nın AB Dönem Başkanlığı’ndaki son günü olan 30 Haziran 2010 tarihinde açıldı. Bu başlık ile Türkiye, AB ile müzakerelerinde 2005 yılından beri 13’üncü başlığı açmış oldu. Başlığın açılışına ilişkin Brüksel’de düzenlenen Hükümetlerarası Konferans’a (HAK) Türkiye adına Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, Tarım Bakanı Mehdi Eker ve ilgili üst düzey bürokratlardan oluşan bir heyet katıldı. HAK’ta AB heyetine ise İspanya Dışişleri Bakanı Miguel Ángel Moratinos başkanlık etti.

AB Dönem Başkanlığı’nı 1 Ocak 2010 tarihinde devralan İspanya, 6 aylık süre içinde Türkiye ile 3 ila 4 müzakere başlığı açmayı hedefliyordu ancak özellikle Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Türkiye ile müzakere başlıklarının açılması konusundaki olumsuz tavrı nedeniyle, ancak dönem başkanlığının son gününde bir başlık açılabildi. Bilindiği üzere 35 müzakere başlığından 18’i Güney Kıbrıs Rum Kesimi ve Fransa tarafından halen bloke ediliyor.

Avrupa Komisyonu’nun Türkiye’ye ilişkin 2009 yılı İlerleme Raporu incelendiğinde Türkiye’nin gıda güvenliği konusundaki AB müktesebatını iç hukuka aktarmakta ve ilgili müktesebatı uygulamakta sınırlı ilerleme kaydettiği belirtilmişti. Özellikle ilgili başlığın açılış kriterlerinden biri olan gıda, veterinerlik, yem, hijyen ve resmi kontrollere ilişkin Çerçeve Kanun’un çıkarılmamış olması eleştiriliyordu. Bu bağlamda, başlığın açılabilmesi ve diğer AB ülkelerinin ikna edilmesi için AB Dönem Başkanı İspanya da söz konusu Çerçeve Kanun’un Nisan ayında TBMM’den geçmesini bekliyordu. Ancak Meclis’in yoğun gündemi ve yaklaşık bir ay süren Anayasa değişikliği paketi görüşmeleri sebebiyle“Veteriner Hizmetleri, Bitki sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” ancak 11 Haziran 2010 tarihinde mecliste onaylanabildi. Türkiye ilgili çerçeve kanunun çıkarılmasının yanında, başlıkla ilgili diğer altı açılış kriterini bu süreç içerisinde karşılama imkânına sahip oldu. Böylelikle, Gıda güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikası başlığının Türkiye-AB müzakerelerindeki 13’üncü başlık olarak açılması için sadece teknik gerekliliklerin bir an önce tamamlanması ve tüm AB üye ülkelerinin onay vermesi süreci başlamış oldu.

Bu süreçte Türkiye, Dönem Başkanı İspanya ve Avrupa Komisyonu’nun da desteği ile normal şartlarda yaklaşık iki ayda tamamlanması beklenen teknik süreci iki hafta gibi kısa bir sürede tamamladı. Ancak, bu hızlı teknik ilerleme başta Fransa, Almanya ve Yunanistan olmak üzere bazı AB ülkelerinde Türkiye’nin açılış kriterlerini tam olarak yerine getirip getirmediği konusunda şüphelere yol açmıştı. Şüpheleri gidermek için bu aşamada devreye giren İspanya, Fransa ve Yunanistan’ı ikna ederken Almanya kararı için süre istemişti. Almanya’nın kararı da 25 Haziran Cuma günü olumlu olarak bildirildikten sonra Türkiye’nin Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikası başlığına ilişkin açılış kriterlerini yerine getirdiği Avrupa Komisyonu tarafından açıklandı. Bundan sonraki süreçte Avrupa Komisyonu tarafından açıklanan kapanış kriterlerine göre Türkiye’nin yeni bir Müzakere Pozisyon Belgesi hazırlaması; ardından da AB’nin yeni gelişen müktesebat ve Türkiye’nin yeni Pozisyon Belgesi ışığında yeni bir Ortak Pozisyon Belgesi oluşturması bekleniyor.