AVRUPA KOMİSYONU, ÜYE DEVLETLERİN GDO ÜRETİMİNE İLİŞKİN YENİ BİR ÖNERİDE BULUNDU

Avrupa Komisyonu, 13 Temmuz 2010 tarihinde, Türkiye’de de bir süredir gündemi meşgul etmiş olan genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO’lar) üretimi konusunda yeni bir öneride bulundu. Komisyon’un önerisi, GDO’lu ürünlerin üretimi konusunda verilecek kararları üye devletlerin müstakil olarak vermesi yönünde bir yasama değişikliği yapılmasını kapsıyor. Bu değişikliğe göre üye devletler,  istedikleri  takdirde,  birtakım  koşulların  yerine  getirilmesi şartıyla (sadece AB onaylı GDO ürünü ekimi gibi) GDO’lu ürün üretimi yapabilecekler. Ancak öneride, bunun gerçekleşmesi için üye ülkelerin GDO’lu ürün üretimi yapacaklarını Komisyon’a ve diğer üye devletlere bir ay önceden haber vermesi zorunluluğu getiriliyor.

AB yetkililerinin açıklamasına göre Komisyon’un bu girişimindeki amaç, piyasaya GDO’lu ürün arz etmeyen üreticilerin ürünlerinin GDO’lu ürünlerle birlikte üretimi sonucunda birtakım gıdalarda rastlanabilecek GDO izlerinin sorun teşkil ediyor olması. GDO’suz ürün satan üreticilerin ürünlerinde rastlanabilecek söz konusu izler, bu üreticilerin ürünlerini pazarlarken zorluğa yol açıyor. Bu nedenle, Komisyon’un tavsiye ettiği bu değişiklik, üye devletlere topraklarının büyük bir kesiminde GDO’lu ürün üretimini yasaklama imkânı verebilecek. Avrupa Komisyonu’nun Sağlık ve Tüketici’den Sorumlu Üyesi John Dalli düzenlemeyi önerirken, “GDO’larla şimdiye kadar olan tecrübemiz üye devletlerin, genetiği değiştirilmiş ürünlerle diğer ürünlerin birlikte üretiminin düzenlenmesi konusunda, daha fazla esnekliğe ihtiyacı olduğu yönündeydi” şeklinde bir açıklamada bulundu. Öngörülen öneride, GDO’lu ürünleri yasaklayan ülkelerin gösterecekleri gerekçelerin sağlık ve çevreye dayalı risklerden ziyade, ekonomik veya etik olması zorunluluğu da yer alıyor.

Bu önergeye Avrupa Parlamentosu’nun Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı üyeleri, önergenin yapıldığı gün bir basın açıklamasıyla tepki göstererek, vatandaşların bu önergeyi asla kabul edemeyeceklerini belirttiler. Üyeler, Komisyon’un daima genetiği değiştirilmiş ürünleri yaygınlaştırma amacı güttüğünü ve sadece sosyal, ekonomik ya da etik gerekçelerle ürünleri yasaklayarak Komisyon’un, bilimsel yetkinliği devletlerden haczedip kendi yararlarına alıkoyduğunu sözlerine eklediler. Dahası, bu önerge sonucunda, etik sebeplerle GDO’lu ürünleri yasaklayan üye devletlerin uluslararası sağlık ve bitki yönergelerine uyum sağladıklarını kanıtlamaları zorlaşacağından, Dünya Ticaret Örgütü nezdinde Avrupa Birliği’nin konumunun zayıflayacağını da vurgulayarak açıklamalarını tamamladılar.

Komisyon’un bu önerisinin kabul edilmesi durumunda İspanya ve Çek Cumhuriyeti gibi GDO’lu ürünlerin üretimine izin veren ülkelerde bu gıdaların üretimin artması, İtalya ve Avusturya gibi GDO üretimine temkinli yaklaşan ülkelerde ise üretimin yasaklanması bekleniyor.