ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ PAKETİ İÇİN HALK OYLAMASI YAPILDI

23 Mart 2010 tarihinde AKP Grup Başkan Vekili Bekir Bozdağ’ın Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunduğu Anayasa Değişikliği Paketi, 12 Eylül 2010, Pazar günü yapılan halk oylamasında yüzde 58 “evet” oyuyla kabul edildi. Türkiye’de kayıtlı 50 milyon seçmenin yaklaşık 11 milyonunun oy kullanmadığı halk oylamasında, yaklaşık 21,7 milyon kişi “evet”, 15,7 milyon kişi ise “hayır” oyu kullandı. BDP’nin seçimi boykot etme kararı Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki illerde sandığa gitme oranlarını büyük oranda aşağıya çekerken, CHP’nin genel ve yerel seçimlerde yüksek oranda oya sahip olduğu illerde sandıktan “hayır” oyu çıktı.

Hatırlanacağı üzere, 23 Mart 2010 tarihinde Meclis Başkanlığı’na sunulan Değişiklik Paketi’nin hiçbir maddesi, Meclis’te 19 Nisan – 28 Nisan 2010 tarihleri arasında yapılan Birinci Tur ve 2 Mayıs – 7 Mayıs 2010 tarihleri arasında yapılan İkinci Tur oylamalarında 367 oydan fazla oy alamadığı için Cumhurbaşkanı’nın onayına sunulmadan önce referanduma götürülmüştü. Meclis oylamaları sırasında, Anayasa Mahkemesi ve Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) ile ilgili maddelerle birlikte tartışmaların odağı haline gelen parti kapatma ile ilgili değişiklik teklifi ikinci tur oylamalarda 327 oy alarak paketten düşmüştü. Böylelikle bir geçici yürürlük maddesi ile birlikte toplam 27 maddeden oluşan değişiklik paketi, parti kapatmayla ilgili diğer değişiklik teklifinin de geçersiz olmasıyla birlikte 25 maddeye inmişti.

Halk oylamasında evet oyu çıkmasının ardından Avrupa Birliği yetkililerinden sonuca ilişkin olumlu tepkiler geldi. Halk oylamasının ardından bir açıklama yapan Avrupa Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Stefan Füle sonucu “AB üyeliği kriterleri için doğru yönde atılmış bir adım” olarak değerlendirdi. Ancak halk oylamasının ardından reformlara hız verilmesi gerektiğini de belirten Füle, özellikle din ve düşünce özgürlüğü alanlarında ilerleme kaydedilmesi gerektiğini sözlerine ekledi. Avrupa Parlamentosu Türkiye Raportörü Ria Oomen – Ruitjen de yazılı bir açıklama yaparak halk oylaması sonucunda Türk halkının daha demokratik bir Türkiye görmek istediklerini gösterdiğini ifade etti. Ancak Kürt ve Alevi kökenli vatandaşların sorunları ile ilgili gelişmelerin hızlandırılması gerektiğini de belirtti.

Halk oylamasının ardından yeni anayasa çalışmaları Türkiye’de gündemin üst sıralarına yerleşti. 2011’deki genel seçimlerin ardından yeni anayasanın hazırlanacağını belirten T.C. Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu’dan da çalışmalara bir an önce başlanmasını istediğini dile getirdi. TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu da halk oylamasının ardından bir açıklama yaparak “Türkiye’nin daha demokratik ve özgürlükçü bir anayasaya ihtiyacı olduğuna dair inancımız teyit edilmiş ve güçlenmiştir. İnsan odaklı, hak ve özgürlükleri teminat altına alan daha kaliteli bir demokrasiye ve buna uygun yeni bir Anayasa yapılmasına yönelik çalışmaların önü açılmıştır.” dedi. İKV Başkanı Prof. Dr. Halûk Kabaalioğlu ise referandum ardından yaptığı basın açıklamasında; “Demokratik ve katılımcı, farklı görüşlerin siyasi partiler ve sivil toplum örgütleri aracılığıyla seslerini duyurabildikleri ve katkıda bulunabildikleri bir anayasa süreci anayasanın içeriği kadar önem taşımaktadır. Ülkemizi bekleyen en önemli sınavlardan biri de budur. Katılımcı bir süreç sonunda laik, demokratik ve insan haklarına saygılı yönetim ile bağımsız yargıyı  garanti altına alan bir anayasa, AB’nin de olmazsa olmaz koşulları olup, Türkiye’de demokrasinin pekiştiğinin göstergesi olacaktır.” ifadelerini kullandı.

İKV Başkanı Prof. Dr. Haluk Kabaalioğlu’nun Anayasa Değişikliği hakkındaki halk oylamasına ilişkin basın duyurusuna aşağıdaki internet adresinden ulaşabilirsiniz: http://www.ikv.org.tr/icerik.asp?konu=ikvbasin&id=2765&baslik=%DDKV%20BA%DEKANI%20PROF.%20DR.%20HALUK%20KABAAL%DDO%D0LU%92NUN%20ANAYASA%20DE%D0%DD%DE%DDKL%DD%D0%DD%20HAKKINDAK%DD%20HALK%20OYLAMASINA%20%DDL%DD%DEK%DDN%20%20BASIN%20DUYURUSU

İKV Uzmanlarından Melih Özsöz ve M. Özgür Bozçağa’nın Anayasa Değişikliği Paketi ve AB’ye Uyum Konusunda hazırladıkları Değerlendirme Notu’na da İKV web sayfasındaki Değerlendirmeler bölümünden ulaşabilirsiniz.