AVRUPA KOMİSYONU EKONOMİK YÖNETİŞİM ALANINDA ÖNEMLİ MEVZUAT DÜZENLEMELERİ İÇEREN BİR PAKET SUNDU
Avrupa Komisyonu, başta Avro Alanı olmak üzere, AB’de bütçesel ve makro ekonomik gözetim ve denetimi güçlendirecek olan, dört direktifle iki tüzüğü kapsayan mevzuat paketini 29 Eylül’de sundu. Komisyon Başkanı José Manuel Barroso, hazırlanan ekonomik yönetişim paketinin, İstikrar ve Büyüme Paktı’nın kabulünden bu yana AB’nin ekonomik yönetişiminde en önemli aşamayı temsil ettiğini belirtti.
Paket onaylanıp yürürlüğe girdiğinde, özellikle Avro Alanı’nda, Avrupa Birliği’nin yönetişim tarzında radikal değişiklikler getirecek. Yasa paketi var olan antlaşmalara dayanıyor. Bütçe disiplinine uymayan ülkelere getirilmesi planlanan yeni yaptırımlara ilişkin yasal düzenlemeler başlangıçta sadece Avro Alanı ülkelerine yönelik olacak. İkinci aşamada daha ileri yaptırımlarla tüm Avrupa Birliği’nin denetlenmesi hedef alınıyor. Yasa paketinin gelecek yaz kabul edilmesi ve 2012’de uygulanması bekleniyor.
Reform paketinin çıkarılması, küresel finansal kriz nedeniyle artan kamu açıkları ve borç stoklarının yanı sıra birçok üye ülkenin kamu borçlarını finanse edebilirliklerini şüpheye düşüren Avro Alanı krizinden ötürü aciliyet kazandı. Komisyon Başkanı Barroso, kemer sıkma tedbirlerine karşı çeşitli AB ülkelerinde yapılan gösterilere gönderme yaparak, kriz başladıktan sonra toplumdaki tepkilerin, kamu açıklarının bir bedeli olduğunu açıkça gösterdiğini söyledi. Borçların geri ödenmesi gerektiğini ve bunun için kullanılan paranın eğitim, sağlık ve emeklilik gibi harcamalara kullanılamayan para olduğunu belirtti. Şu an en az sorunlu ülkelerin büyüme dönemlerinde en ihtiyatlı önlemleri alan ülkeler olduğunu sözlerine ekledi.
Avrupa Komisyonu’nun Ekonomik ve Parasal Politikadan Sorumlu Üyesi Olli Rehn önerilen reform tasarısının üç temel ilkesini açıkladı:
–Önleyici tedbirler her zaman tedaviden daha iyidir;
–Makro ekonomik dengesizliklerle mücadele edilmesini sağlayacak daha geniş bir makro ekonomik denetim bütçe denetimine eklenmiştir;
–Kurallara uyulmasını sağlayan “yarı otomatik” bir mekanizma oluşturulmuştur.
Avrupa Komisyonu güçlendirilmiş bir İstikrar ve Büyüme Paktı tasarlayarak, Paktın hem önleyici hem de düzeltici ayaklarına destek yapılmasını öneriyor. Paktın önleyici ayağı için kamu maliyesinin kontrolü “ihtiyatlı bütçe politikası”na dayandırılacak. Bu şekilde, orta vadeli hedefler karşılanmadığı sürece ya da ek harcamalar ek gelirlerle telafi edilmediği takdirde orta vadede, bir üye ülkenin yıllık harcamaları, büyümesinin belirli bir oranını geçmeyecek. Burada amaç ülkeleri, bütçe fazlalarını kamu borçlarını aşağı çekmek için kullanmaya teşvik etmek. Bu kurallara uyulmaması halinde, Komisyon tarafından uyarıda bulunulacak, bu uyarıyı Konsey’in tavsiyesi ve düzeltici eylemi takip edecek.
Düzeltici ayakla ilgili olarak, Komisyon, kamu borç stokunun üye ülke GSYİH’lerinin yüzde 60’ını geçmemesi kriterinin daha fazla dikkate alınması önerisinde bulunuyor. Bu oranı aşan ülkeler için “dijital ölçekleme” gibi bir kavram getiriliyor. İlgili ülkenin, üç yıl içinde her yıl yüzde 60 eşik oranı ile kamu borç stoku/GSYİH oranı arasındaki farkın 1/20’si oranında borç azaltılmasına gitmesi yeterli sayılacak.
Diğer yandan, Komisyon kurallara uyulmaması halinde mevcut İstikrar ve Büyüme Paktı çerçevesinde uygulananlara ilave olarak yeni yaptırımlar öneriyor. Önleyici mekanizmanın kurallarına uymayarak Konsey’den tavsiye kararı alan üye ülke GSYİH’sinin yüzde 0,2’si kadar bir tutarı depozito olarak ödemek durumunda olacak. Ancak, Konsey ülkenin kurallara uyduğunu gözlemlemesi halinde söz konusu depozito geri alınabilecek. Düzeltici mekanizmanın kurallarına uymayarak Konsey’den tavsiye kararı alan üye ülke de yine benzer şekilde GSYİH’sinin yüzde 0,2’si kadar bir depozito tutarı ödeyecek.
Komisyon tarafından, mali disiplinin yanı sıra, makro ekonomik dengesizliklerin ortaya çıkmasına karşı da önlem alınması planlanıyor. Güçlü kamu finansmanına sahip olmalarına karşın emlak piyasasının aşırı değerlenmesiyle oluşan “balonlar” nedeniyle, İspanya ve İrlanda gibi ülkelerin karşılaştığı mali sorunların tekrar yaşanmaması amaçlanıyor. Komisyonun bu alandaki reformu makro ekonomik dengesizliklere karşı kontrol mekanizması yaratılmasını içeriyor. Söz konusu mekanizma, temel olarak, üye ülkelerin mali durumlarının bir puan tahtası (scoreboard) ile ekonomik ve finansal kriterlere göre değerlendirilmesine ve uzman analizine dayanıyor. Avrupa Komisyonu sonuçları düzenli olarak yayımlayacak. Komisyon, mevcut veriler ışığında, makro ekonomik açıdan riskli ve AB’de ekonomik dengeyi tehlikeye sokabilecek ülkelerin bir listesini hazırlayacak. Komisyon üye ülkelere özgü ayrıntılı değerlendirmeler yapacak ve gerektiğinde ilgili üye ülkelere tavsiyede bulunacak. Konsey bir üye ülkede aşırı mali dengesizliği tespit ederek açıklayacak ve o üye ülkeden belirli bir süre içinde düzeltici eylemde bulunmasını isteyecek. İlgili Avro Alanı ülkesi, sürekli olarak Konsey’in tavsiyelerine uymayı başaramadığı takdirde GSYİH’sinin yüzde 0,1’i kadar cezaya çarptırılabilecek.
