TÜRKİYE-AB KARMA PARLAMENTO KOMİSYONU’NUN 65’İNCİ TOPLANTISI YAPILDI

Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu’nun (KPK) 65’inci toplantısı 26–27 Ekim 2010 tarihlerinde Avrupa Parlamentosu’nun ev sahipliğinde, Komisyon’un Avrupa Parlamentosu kanadı üyeleri ve TBMM kanadının 23 üyesinin katılımı ile Brüksel’de gerçekleştirildi.

Türkiye ve AB adına Eşbaşkanlar Lütfi Elvan ve Hélène Flautre’un yönetimindeki 65’inci dönem KPK toplantısına Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış ile Avrupa Komisyonu’nun Genişleme ve Komşuluk Politikasından Sorumlu Üyesi Štefan Füle de katıldılar ve açış konuşması yaptılar.

AB katılım müzakerelerinde gelinen aşamanın değerlendirilmesinin ana gündem konusu olduğu toplantıda, “Türkiye’nin Katılım Süreci” başlığı altında katılım müzakerelerinde mevcut durum ile anayasa reformu ve demokratikleşme süreci ele alındı. Toplantıda, KPK Eşbaşkanı Lütfü Elvan ve Hélène Flautre tarafından hazırlanan “Göç, Vize ve Geri Kabul Anlaşmaları” ve iki taraftan milletvekilleri Şükrü Elekdağ ve Arlene Mccarthy tarafından hazırlanan “Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığının Belirli Biçimleri ve İfadeleriyle Ceza Hukuku Aracılığıyla Mücadele Edilmesine İlişkin 28 Kasım 2008 tarihli Konsey Çerçeve Kararı” konulu “Ortak Tavsiye Kararı” metinleri de görüşüldü.

Toplantıda “Terörizm ile Uluslararası Mücadelede Türkiye-AB İşbirliği” başlığı altında uluslararası işbirliğinin mevcut durumu ve bu işbirliğinin daha ileri düzeylere çıkartılması için izlenecek yol gibi konular da görüşüldü. Toplantının bir diğer gündem maddesi olan “Kıbrıs” başlığı altında, adada devam eden müzakere sürecinin yanı sıra, KPK 65’inci toplantısı öncesi AP Hukuk İşleri Komisyonu’nda görüşülen “Doğrudan Ticaret Tüzüğü” de ele alındı.

Toplantıda konuşma yapan Başmüzakereci Egemen Bağış, müzakere süreci ile ilgili değerlendirmelerde bulunarak, müzakerelerin başlamasından bu yana sadece 13 faslın müzakerelere açılmış olduğunu, açılış kriterlerine ilişkin çalışmaları tamamlayarak son aşamaya gelinen Rekabet faslını ise Belçika Dönem Başkanlığı’nda müzakerelere açmayı hedeflediklerini açıkladı. 9 Kasım’da yayımlanması öngörülen İlerleme Raporu’nun objektif kriterlere dayanan olumlu bir rapor olmasını beklediklerini belirten Bağış, aynı şekilde AP’nin hazırlayacağı Türkiye Raporu’nun da, adil ve teşvik edici olmasını ümit ettiklerini sözlerine ekledi. Müzakere sürecini etkileyebilecek siyasi tartışmalardan ve üye ülkelerin iç politika kaygılarından bağımsız olarak her başkanlık süresince mümkün olduğu kadar çok fasıl açmaya büyük önem verdiklerini belirten Bağış, müzakere pozisyon belgelerinin sunulmuş olunmasına ve açılmaya hazır olmalarına rağmen iki faslın (“Ekonomik ve Parasal Politika” ve “Eğitim ve Kültür”) halen açılmadığına, Enerji faslında da sadece siyasi nedenlerden dolayı ilerleme sağlanamadığına işaret etti.

Türkiye’de 12 Eylül’deki halk oylamasıyla kabul edilen Anayasa değişikliği paketine de değinen Bağış, pakette AB tarafından Türkiye’ye ilişkin yayımlanan Katılım Ortaklığı Belgeleri ve İlerleme Raporlarında dile getirilen hususların ve Avrupa çapındaki tüm insan hakları sözleşmelerinin azami ölçüde dikkate alındığını belirtti. Vize konusuna da değinen Egemen Bağış, üyelik müzakerelerini sürdüren Türkiye ile Avrupa Birliği arasında Ankara Anlaşması, Katma Protokol ve Gümrük Birliği’nden kaynaklanan hukuki taahhütlerin de göz önüne alınarak, Avrupa Birliği’nin Türk vatandaşlarına vize muafiyeti sağlamasına giden sürecin artık başlaması gerektiğinin altını çizdi. Kıbrıs konusuna da değinen Bağış, Doğrudan Ticaret Tüzüğü’nün onaylanmamasının bir yandan AB’nin güvenilirliğini tehlikeye attığının ve Birliğin dar çıkarlar için kullanımını meşru hale getirdiğinin altını çizerek, Avrupa Parlamentosu’nun karar alırken bu hususlara da dikkat etmesi gerektiğini vurguladı.

65’inci Türkiye-AB KPK toplantısında söz alan Avrupa Komisyonu Üyesi Štefan Füle de Kasım’da açıklanacak olan Türkiye ilerleme raporu ile ilgili olarak Türkiye’nin reform sürecini çok iyi yönettiğini ifade etti. Geçen yıldan bu yana Türkiye’nin Anayasa referandumu sonucunda yargı, terörle mücadele, çocuk mahkemeleri, Kürt sorunu, temel hak ve özgürlükler, insan hakları konularında ilerleme kaydettiğini belirten Füle, bu reformların uygulama aşamasında da başarılı olması gerektiğini belirtti. Füle, Türkiye’ye ilişkin bazı endişelerin de bunduğunu vurguladıktan sonra, ifade ve basın özgürlüğünün artırılması ve basın özgürlüğü için ilgili maddelerin değiştirilmesi gerektiğini ifade etti. Alevi ve diğer mezheplere mensup vatandaşların sorunlarının devam ettiğini kaydeden Füle, Kürt sorunu için de pozitif adımlar atılması gerektiğini söyledi.

Türkiye’nin Katma Protokolü uygulaması gerektiğini de belirten Füle, bunun GKRY dâhil tüm AB üyesi ülkeler ve Türkiye için olumlu sonuçlar getireceğini belirtti. Füle, Türkiye’nin dış politika alanında son 1,5 yılda daha kararlı ve aktif davrandığını belirtti. Yeni pazarlara açılan ülkenin, ekonomisini güçlendirdiğini vurgulayan Füle, göç konusunda ise, Türkiye’nin geri kabul anlaşmaları ve sınır kontrollerini içeren bir diyalog içerisinde olması gerektiğini belirtti.

KPK Eşbaşkanı Ömer Lütfi Elvan da konuşmasında Kıbrıs konusuna değinerek sorunun çok büyük bir sorun olmadığını ve aşılabileceğini, Türkiye’nin olumlu adımlar attığını, ancak, Kıbrıs sorunun aşılmasını istemeyen ülkelerin bulunduğunu söyledi.