RUSYA İLE UKRAYNA ARASINDAKİ DOĞALGAZ KRİZİNİN AVRUPA BİRLİĞİ’NDEKİ ETKİLERİ SÜRÜYOR

Rusya ile Ukrayna arasında 1 Ocak 2009 tarihinde başlayan ve 7 Ocak’ta Rusya’dan Ukrayna’ya doğalgaz akışının kesilmesiyle devam eden enerji krizi başta Bulgaristan, Romanya ve Slovakya olmak üzere AB ülkelerini etkiledi. Slovakya, 31 Aralık 2008 tarihinde kapatılan Jaslovke Bohunice nükleer santralini yeniden devreye sokulacağını açıkladı.

12 Ocak tarihinde gerçekleştirilen olağanüstü Enerji Konseyi toplantısında, Rusya ve Ukrayna’ya doğalgaz akışının en kısa sürede yeniden başlatılması çağrısında bulunuldu. Aynı zamanda, Kasım ayında kabul edilen ikinci stratejik enerji paketindeki hükümler doğrultusunda, doğalgazın depolanması ve doğalgaz boru hattı bağlantılarının güçlendirilmesi amacıyla orta ve uzun vadeli önlemler alınması gerektiği konusunda uzlaşmaya varıldı. Son olarak Konsey, enerji alanında dört öncelik belirledi:

• Uzun vadeli enerji sözleşmelerinin önemi göz önünde bulundurularak doğalgaz akışlarında şeffaflığın geliştirilmesi ve Komisyon’un, erken uyarı mekanizmasını da kapsayan raporunu Mart ayındaki AB Konseyi’ne sunması,
• Komisyon’un, arzın kesilmesi halinde çift taraflı ve bölgesel dayanışma düzenlemeleri yapmaya davet edilmesi; ayrıca Komisyon’un, 2004 tarihli Doğalgaz Arzının Güvenliği Direktifi’nin gözden geçirilmesini hızlandırmaya çağırılması,
• Komisyon’un, bağlantı ağlarını değerlendirecek, açıkları belirleyecek ve TEN-E ağının (Trans-Avrupa Ağları-enerji) gözden geçirilmesini hızlandıracak çalışmalar yürütmesi,
• Kaynakların ve ulaştırma hatlarının çeşitlendirilmesi amacıyla, enerji altyapısına yapılacak yatırımların artırılması için mali kaynak sağlanması.

12 Ocak tarihinde, Ukrayna, Rusya ve AB arasında, gözlemcilerin görevlendirilmesine ilişkin koşulların belirlenmesini kapsayan bir anlaşma imzalandı. Gözlemciler, Rusya’dan AB’ye Ukrayna üzerinden sağlanan doğalgaz akışını izleyecek. Söz konusu izleme, gaz akışının yeniden başlaması için bir ön koşul olarak görülüyordu. Bahse konu anlaşma sonucunda Rusya’dan Ukrayna’ya gaz akışı başlamasına rağmen, Ukrayna tarafından çok ağır olduğu ifade edilen geçiş şartları dolayısıyla AB’ye gaz sağlanması yeterli düzeyde gerçekleşmedi. 14 Ocak tarihinde Avrupa Parlamentosu’na seslenen Avrupa Komisyonu Başkanı José Manuel Barroso, taraflar arasında en yüksek düzeyde anlaşma sağlanmasına rağmen enerji krizinin sürüyor olmasının kabul edilemez bulunduğunu vurguladı.

12 Ocak’ta ayrıca, gaz krizinden en fazla etkilenen ülkelerden biri olan Moldova Cumhuriyeti’ne AB yardımı sağlanması kararlaştırıldı. Bu kapsamda, Avusturya makamları tarafından yüksek kapasiteli ısıtıcılar ve elektrik jeneratörleri Moldova’ya gönderildi.