AVRUPA KOMİSYONU, KONSEY’E ‘SÜT ÜRÜNLERİ PİYASASI 2009’ İSİMLİ BİR TEBLİĞ SUNDU

Küresel ekonomik krizin Avrupa Birliği’nde en büyük darbeyi vurduğu sektörlerin başında gelen süt ürünleri sektörü bir süredir Birlik gündemini işgal ediyor. Başta Çin, Avustralya, Arjantin ve Brezilya olmak üzere AB harici pek çok ülkede artan üretimin yanı sıra küresel bazda talep azalmasına paralel olarak düşen süt fiyatları Avrupalı üreticiyi giderek daha zor durumda bırakıyor. Bununla birlikte AB’nin 2014–2015 dönemine kadar sürdürmeyi planladığı ve her sene %1 oranında artış öngörülen kota uygulaması da arz-talep dengesini bozduğu gerekçesiyle çiftçilerin tepkisini çekiyor. Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz Mart ayında yaklaşık 8000 kadar çiftçi Prag’da protesto gösterileri düzenlemiş, bu gösterileri Belçika ve Almanya’da yüzlerce kişinin katıldığı benzeri eylemler takip etmişti.

Süt ürünleri piyasasında devam etmekte olan bu krizi gündemine alan Avrupa Komisyonu 22 Temmuz tarihinde AB Konseyi’ne sunulmak üzere piyasadaki son durumu ele alan bir tebliğ yayımladı.  31 Mart 2009 itibariyle toplam süt üretiminin belirlenen kotanın % 4,2 altında gerçekleştiğini belirten tebliğ, süt fiyatlarının da litre başına 30-40 cent seviyelerinden 21 cent seviyesine ve bazı üye ülkelerde daha aşağısına kadar gerilediğini gözler önüne seriyor. Bununla birlikte tüketici fiyatlarının bu düşüş eğiliminin aksine neredeyse sabit kaldığına işaret eden tebliğ, bu durumun sektörü ayağa kaldıracak bir talep artışını engellediğini de vurguluyor.

Sektörün içinde bulunduğu zor durumun aşılması amacıyla Komisyon tarafından hâlihazırda alınan pazar destek tedbirlerinin sıralandığı tebliğ, bu tedbirler arasında depolama destekleri, ihracat ödemeleri, müdahale alımları gibi adımları ön plana çıkarken, Komisyon’un planladığı ve promosyon programlarını da içeren geleceğe yönelik tedbirlere de değiniyor. Bununla birlikte sektör içinde tartışmalara yol açan kota sisteminde değişikliğe gitmenin Ortak Tarım Politikası’nın ‘sağlık taraması’nda karara bağlanan ve kota artırımının kademeli olarak sıfırlandırılması prensibine aykırı olacağı ifade ediliyor.

Yakın gelecekte süt ürünleri piyasasının ekonomik krizin gölgesi altında kalmaya devam edeceği öngörüsünde bulunan Komisyon tebliğinde, 2010’da talep yönündeki toparlanmanın pazara olumlu yansıyacağı tahmin ediliyor. Tebliğin asıl metnine: http://ec.europa.eu/agriculture/markets/milk/report2009/com2009_385_en.pdf adresinden ulaşılabilir.