SLOVENYA HIRVATİSTAN’IN AB ÜYELİK MÜZAKERELERİNE UYGULADIĞI VETOYU KALDIRDI

Türkiye ile birlikte müzakereleri yürüten iki ülkeden biri olan Hırvatistan’ın üyelik için önündeki en büyük engelin kaldırılması yolunda tarihi bir adım atıldı. Bilindiği üzere iki ülke arasındaki sınır uyuşmazlığı Yugoslavya’nın dağılmasından bu yana devam ediyor. Adriyatik Denizi’nin kuzeyinde Trieste Körfezi’nin içinde yer alan Piran Körfezi bölgesinin karadan ve denizden paylaşımı hususundaki anlaşmazlık, Avrupa Birliği’nin girişimlerine rağmen bugüne kadar bir sonuca vardırılamamıştı. Her iki taraf da savlarını Birleşmiş Milletler Deniz Kanunu Sözleşmesi’nin 15. Maddesi’ne dayandırıyordu. Buna göre Hırvatistan, 15. Madde’nin 1. Fıkrası’nı temel alarak sınırın körfezin her iki kıyısından eşit uzaklıkta olacak şekilde çizilmesi gerektiğini iddia ediyor, Slovenya ise aynı maddenin 2. Fıkrası uyarınca tarihsel dayanağı olan taleplerin diğer taleplere göre öncelik taşıdığı gerekçesiyle 1954-1991 yılları arasında bölgenin Sloven polis güçlerince kontrol edildiğini öne sürerek körfezin orta çizgisinden de ileride hak iddia edebileceğini savunuyordu. Bu suretle uluslararası sulara erişim hakkına da sahip olmak isteyen Slovenya, uluslararası hukukun bu alandaki sınırlamalarının da aynı tarihsel hak talebine göre aşılabileceğini ileri sürüyordu. Öte yandan, Hırvatistan bu tür bir tarihsel hak talebinin geçerli olmadığı görüşünde idi. Bu tartışmalar geçtiğimiz günlere kadar geçerliliğini korumuş ve Hırvatistan’ın müzakere sürecini sekteye uğratmıştı.

Slovenya 11 Eylül Cuma günü Hırvatistan’ın AB’ye katılım müzakerelerinin devamına ilişkin uyguladığı vetoyu kaldırdığını açıkladı. Açıklamayı birlikte yapan Hırvatistan ve Slovenya başbakanları, aralarındaki sınır anlaşmazlığını Komisyon’un önerisi doğrultusunda hazırlanan kapsamlı bir anlaşmayla çözeceklerini dile getirdi. Slovenya müzakerelerin ilerlemesini engelleyen vetosunu kaldırırken Hırvatistan da Slovenya’nın bu hamlesinin sınır problemlerinin çözümünde dezavantaj oluşturmayacağını gösteren bir deklarasyon yayımladı. Hırvatistan, cuma günü İsveç Dönem Başkanlığı’na Deklarasyonu gönderirken, en kısa zamanda Katılım Konferansı’nın da düzenlenmesini talep etti. İki devlet arasında yapılan anlaşma, sınır sorununun Hırvatistan’ın AB Üyeliği’nin Slovenya Parlamentosu’ndaki oylamadan önce çözülmesini öngörüyor. Hem Dönem Başkanı İsveç, hem de Avrupa Parlamentosu ve Komisyonu anlaşmadan duydukları memnuniyeti dile getirdiler. İsveç yayımladığı Basın Duyurusunda AB’nin bölgesel anlaşmazlıkların çözümünde ne denli etkili olduğunun bir kez daha görüldüğünü ve sorunun tüm ülkelerin ve bölgenin çıkarına uygun şekilde sonuçlandığını dile getirdi.