AVRUPA KOMİSYONU, ÜÇ BATI BALKAN ÜLKESİNE VİZE MUAFİYETİ ÖNERDİ
15 Temmuz 2009 tarihinde Avrupa Komisyonu, Sırbistan, Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti ve Karadağ vatandaşlarının AB üye ülkelerine girişte vizeden muaf tutulmalarını önerdi. Söz konusu önerinin Ekim ayında gerçekleştirilmesi öngörülen ve 27 üye ülkenin devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla gerçekleştirilecek AB Konseyi Zirvesi’nde onaylanmasının ardından, söz konusu üç ülke vatandaşlarının, 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren Schengen alanında vizesiz seyahat hakkını elde edeceği belirtildi.
Aynı gün Strazburg'da ortak basın toplantısı düzenleyen Avrupa Komisyonu'nun Adalet, Özgürlük ve Güvenlikten Sorumlu Üyesi ve Başkan Yardımcısı Jacques Barrot ile Komisyonun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Olli Rehn, bunun Batı Balkan ülkeleri ile ilişkilerinde tarihi bir aşama olduğuna dikkati çekerek, vize muafiyetinin uzun süredir beklendiğini ve söz konusu üç ülke vatandaşları ile Schengen alanı arasındaki ilişkileri iyileştirmesini hedeflediklerini kaydetti. Barrot ile Rehn, vizesiz seyahat için Makedonya'nın belirlenen tüm kriterleri karşıladığını belirtirken, Sırbistan ve Karadağ'ın ise taahhüt ettikleri bazı reformları Ekim ayına kadar hayata geçirmeleri gerektiğini ifade ettiler. Bu doğrultuda, Sırbistan’ın Kosova ile arasındaki sorunları çözmesi ve EULEX ile işbirliğini artırması beklenirken, Karadağ’ın yabancılar kanununu uygulaması, yolsuzlukla ve organize suçlarla mücadele konusunda kapasitesini geliştirmesi isteniyor.
Diğer taraftan, Jacques Barrot, Avrupa Komisyonu’nun halihazırda Arnavutluk ve Bosna Hersek ile görüşmeleri sürdürdüğünü, ancak başta Bosna Hersek olmak üzere her iki ülkenin de henüz biyometrik pasaport çalışmalarına ilişkin yeterli ilerleme kaydetmediğini belirtti. Barrot, hızlı ilerleme kaydedilmesi halinde gelecek yıl Arnavutluk ve Bosna Hersek’e yönelik yeni bir öneri sunulabileceğini belirtirken, Olli Rehn, söz konusu önerinin 2010 yılı ortası için öngörüldüğünü belirtti. Rehn, ayrıca, Kosova’nın güvenlik sorunları nedeniyle vize muafiyetine dahil edilmediğini dile getirdi. Bu çerçevede, Kosova’da Sırp makamlarından alınmış bir pasaporta sahip olan Sırp vatandaşları, Sırbistan’ın yararlandığı vize muafiyeti hakkından yararlanamazken, Bosnalı Müslümanların aksine, Bosna Hersek’teki Sırbistan vatandaşları Schengen alanında vizesiz seyahat edebilecek. Bu durum çeşitli kesimlerde tarafından ayrımcı muamele olarak nitelenirken, Avrupa Parlamentosu Yeşiller Partisi Eşbaşkanı Daniel Cohn-Bendit de bir açıklama yaparak, Bosna Hersek’in vize muafiyetinin dışında tutulmasından ötürü Komisyon’un kararını kınadıklarını belirtti.
Diğer taraftan, 14 Temmuz 2009 tarihinde Avrupa Komisyonu, Kanada hükümeti tarafından Çek Cumhuriyeti vatandaşlarına vize uygulamasının yeniden başlatılmasından ötürü duyduğu memnuniyetsizliği dile getirdi. Buna karşın Avrupa Komisyonu, Ottowa hükümetine karşı misilleme niteliğinde herhangi bir tedbirin alınmayacağının altını çizdi. Avrupa Komisyonu'nun Adalet, Özgürlük ve Güvenlikten Sorumlu Üyesi ve Başkan Yardımcısı Jacques Barrot’un sözcüsü Michele Circone konuya ilişkin yaptığı açıklamada, Kanada tarafından Çek Cumhuriyeti vatandaşlarının ülkeye girişlerinde vize alma zorunluluğunun getirilmesine karşın, Avrupa Komisyonu’nun Kanada vatandaşlarına vize uygulamayacağını açıkladı. Komisyon, ayrıca, Kanada tarafından alınan tedbirlerin geçici olduğuna inandıklarını ve Kanada ile AB arasında serbest dolaşımının ivedilikle yeniden başlamasını ümit ettiklerini belirtti. Kanada tarafından yapılan açıklamada ise vize uygulama gerekçesinin temelinde her gün daha fazla sayıda Roma kökenli vatandaşın Kanada’ya yerleşmek istemesinin bulunduğu belirtildi. 15 Temmuz 2009 tarihinde yürürlüğe giren karar hakkında Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Jan Kohout, Avrupa Birliği üyesi ve Afganistan’daki savaşta müttefik olan bir ülke aleyhinde alınan bu kararın emsalsiz olduğunu vurguladı.
