İKTİSADİ KALKINMA VAKFI
E-Bülteni
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI
E-Bülteni

LİZBON ANTLAŞMASI’NA İLİŞKİN ÜÇ RAPOR AVRUPA PARLAMENTOSU ANAYASAL İŞLER KOMİTESİ’NDE KABUL EDİLDİ

Avrupa Parlamentosu üyesi Belçikalı Parlamenter Jean-Luc Dehaene ve Alman Parlamenterler Elmar Brok ile Jo Leinen tarafından hazırlanan raporlar 9 Mart 2009 tarihinde Avrupa Parlamentosu (AP) Anayasal İşler Komitesi’nde kabul edildi.
LİZBON ANTLAŞMASI’NA İLİŞKİN ÜÇ RAPOR AVRUPA PARLAMENTOSU ANAYASAL İŞLER KOMİTESİ’NDE KABUL EDİLDİ

Avrupa Parlamentosu üyesi Belçikalı Parlamenter Jean-Luc Dehaene ve Alman Parlamenterler Elmar Brok ile Jo Leinen tarafından hazırlanan raporlar 9 Mart 2009 tarihinde Avrupa Parlamentosu (AP) Anayasal İşler Komitesi’nde kabul edildi.
Söz konusu raporlara detaylı olarak 9–15 Şubat 2009 tarihli İKV e-bülteninde değinilmişti. Hatırlatma amacıyla burada raporların genel hatlarını sunuyoruz.

Elmar Brok tarafından hazırlanan rapor, AP ile ulusal parlamentolar arasındaki ilişkilere ağırlık veriyor. Bilindiği üzere, Lizbon Antlaşması’nda, “demokratik ilkeler” kapsamında ulusal parlamentoların AB bütünleşmesi sürecine yakınlaştırılması ve etkilerinin artırılması öngörülüyor. Raporda, AP tarafından ulusal parlamentolar ile “yasama öncesi” ve “yasama sonrası” diyalog kurulması öneriliyor. Bu kapsamda, AP komiteleri ile ulusal otoriteler arasında kalıcı işbirliği ve eşgüdüm yaratılması gerektiği üzerinde duruluyor. Son olarak, ortak dış ve güvenlik politikası ile savunma politikası alanlarında parlamenter danışma mekanizmalarının güçlendirilmesi çağrısında bulunuluyor. Rapor, 1 çekimsere karşı 21 oyla kabul edildi.

Jo Lienen tarafından hazırlanan ve tüm komitelerde Lizbon Antlaşması hakkında yürütülen tartışmaları bir araya getirmesi nedeniyle “şemsiye rapor” olarak adlandırılan rapor, AP’nin Lizbon Antlaşması’nın uygulanması konusundaki yükümlülükleri ve gelecekteki rolüne odaklanıyor. Raporda, Antlaşma’nın bütçe, tarım, adalet ve içişleri gibi önemli alanlarda AP’nin yetkilerini Konsey ile eşit düzeye getirmesi memnuniyetle karşılanıyor. Öte yandan, AP, Konsey ve Komisyon’un kurumlar arası anlaşma üzerinde çalışarak Avrupa Birliği’nin 2009 sonrası önceliklerini belirlemeleri çağrısı yapılıyor. Rapor, 2 ret oyuna karşı 19 oyla kabul edildi.

1 çekimser ve 1 ret oyuna karşılık 18 oyla kabul edilen Jean-Luc Dehaene’nin raporu ise, Antlaşma’nın kurumsal etkileri üzerine odaklanıyor. Raporda, AB Konseyi Başkanlığı görevini yürütecek kişinin “Avrupa Birliği Başkanı” olacağı ifade ediliyor ve bu kişinin Avrupa Komisyonu Başkanı ve Yüksek Temsilci (dış politikadan sorumlu ve Komisyon Başkan Yardımcısı) ile dengeli ve yapıcı işbirliği kurması gerektiği ifade ediliyor. Aynı zamanda, söz konusu görevlere seçilecek kişilerin mesleki yeterlilikleri kadar AB’nin coğrafi ve demografik özelliklerinin de göz önünde bulundurulmasının önemli olduğu vurgulanıyor. Öte yandan, Lizbon Antlaşması’nın ortak dış ve güvenlik politikası (ODGP) alanında sorumlulukların paylaşımına ilişkin detaylı düzenlemeler öngörmemesinden hareket edilerek şu öneriler getiriliyor:

  • AB Başkanı, Birliği devlet ve hükümet başkanları düzeyinde temsil edecek ancak
    AB adına siyasi müzakerelerde bulunma yetkisine sahip olmayacak;
  • Siyasi müzakere yetkisi münhasıran dış politikadan sorumlu Yüksek Temsilcide olacak;
  • Komisyon Başkanı, ODGP dışındaki alanlarda AB’yi dış ilişkilerde temsil edecek (ticaret, temsil yetkisine sahip olduğu alanlara dahil edilmiş);
  • Yüksek Temsilci, Birlik dış politikasını uluslararası örgütlerde ve toplantılarda temsil edecek.

Avrupa bütünleşmesinin motorunun Komisyon olacağının vurgulandığı raporda, Komisyon Başkanının nasıl seçileceğine ilişkin sürecin belirlenmesi amacıyla Çek Cumhuriyeti Dönem Başkanlığı ile AP arasında bir anlaşmaya varılması çağrısında bulunuluyor. Bu anlaşmayı takiben, Haziran 2009 AB Zirvesi öncesinde AP’deki siyasi gruplar ile istişare yapılması öneriliyor. AB Konseyi’nin Komisyon Başkanlığı için adayını belirlemesinin ardından bu kişinin programını AP’ye sunması ve Temmuz ayının ikinci yarısında seçimin AP tarafından yapılması önerisi getiriliyor. Komisyon’un geri kalan üyelerinin ise İrlanda’da yapılacak ikinci referandumun ardından seçilebileceği belirtiliyor. Dolayısıyla, mevcut Komisyon’un görev süresinin Ekim 2009’dan sonra birkaç ay süreyle uzatılması ve Lizbon Antlaşması’nın reddedilmesi halinde Nice Antlaşması çerçevesinde AB Konseyi tarafından gerekli adımların atılması çağrısında bulunuluyor.

Üç rapor da 23 Nisan 2009 tarihinde AP Genel Kurulu’nda görüşülecek. Taslak raporlara ve değişiklik önerilerine şu adresten ulaşılabilir: http://www.europarl.europa.eu/activities/committees/homeCom.do?language=EN&body=AFCO

Lizbon Antlaşması’na ilişkin olarak İKV tarafından hazırlanan bilgi notuna ve düzenli olarak güncellenen onay tablosuna www.ikv.org.tr adresinden ulaşabilirsiniz.

 

Diğer Yazılar