29 MART’TA MAHALLİ İDARELER SEÇİMLERİ YAPILDI

Türk Halkı, 29 Mart’ta gerçekleştirilen seçimlerde, yerel idarecilerini belirlemek için 13. kez sandık başına gitti. Yaklaşık 48,2 milyon kayıtlı seçmenden 40,6 milyonunun oy kullandığı seçimlerde, il genel meclisi bazında, yaklaşık 39,5 milyon geçerli oyun 15,5 milyonunu alan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), % 38,83 ile ilk sırada yer alırken; onu %23,11 (yaklaşık 9,2 milyon oy) ile Cumhuriyet Halk Partisi (CHP),

%16,07 (yaklaşık 6,4 milyon oy) ile Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), %5,65
(yaklaşık 2,2 milyon oy) ile Demokratik Toplum Partisi (DTP) ve %5,23 (yaklaşık 2,06 milyon oy) ile Saadet Partisi (SP) izledi. Kesin olmayan bu seçim sonuçlarına göre, AKP, 2004’teki yerel seçimlere göre yaklaşık %3, 2007’deki genel seçimlere göre ise %8 oy kaybetti.

Belediyeler bazında ise, 16 büyükşehir belediyesinin 10'unu (Adapazarı, Ankara, Bursa, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, Kayseri, Kocaeli, Konya ve Samsun) AKP ve 3’ünü (Antalya, İzmir ve Mersin) CHP kazanırken; Adana’da MHP, Diyarbakır’da DTP ve Eskişehir’de de Demokratik Sol Parti (DSP) seçimin galibi oldu.

İl bazında da, AKP 35, CHP 10, MHP 9, DTP 7; DSP, Demokrat Parti (DP) ve Büyük Birlik Partisi (BBP) 1’er belediye başkanlığı kazanırken; 1 ilde (Şanlıurfa) de bağımsız aday galip geldi.

İlçelerde ise, AKP 447, CHP 170, MHP 129, DTP 50, DP 39, Saadet Partisi (SP) 23,
DSP 10, Anavatan Partisi (ANAP) 4, BBP 3, Özgürlük ve Demokrasi Partisi (ÖDP) 1 ve Emek Partisi (EMEP) 1 ilçede belediye başkanlığını kazanırken; 15 ilçede de bağımsızlar galip geldi.

Türkiye’nin yanı sıra tüm dünya tarafından da merakla izlenen yerel seçimlere ilişkin olarak, ulusal ve uluslararası kamuoyundan da tepkiler geldi. Başbakan ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, seçim gecesi yaptığı açıklamada, seçim sonuçlarından tatmin olmadığını belirterek, sonuçlardan gerekli dersleri çıkaracaklarını vurgularken; CHP lideri Deniz Baykal ve MHP lideri Devlet Bahçeli ise, iktidarın ciddi anlamda bir oy kaybına uğradığını ve kendi partilerinin başarılı bir sonuç elde ettiğini savundular.

Avrupa Birliği-Türkiye Karma Parlamento Komisyonu Eş Başkanı Joost Lagendijk da, seçimlere ilişkin yaptığı açıklamada, AKP’nin yerel seçimlerde aldığı oy oranının Avrupa’da birçok partinin imreneceği düzeyde olduğunu, ancak CHP’nin İstanbul’daki, DTP’nin de Güneydoğu’daki başarısının iyi analiz edilmesi gerektiğini söylerken; kriz ortamında seçime giren bir iktidar partisinin oy kaybetmesinin kaçınılmaz olduğunu, benzer bir tablonun AB’deki seçimlerde de yaşanacağını vurguladı. Seçim sonuçlarının hem iktidara, hem de muhalefete bir uyarı niteliğinde olduğunu da belirten Hollandalı Parlamenter, yolsuzluk iddialarının da, AKP’nin oy kaybında önemli rol oynadığının savundu.

Avrupa Komisyonu da, seçimlere ilişkin yaptığı açıklamada, seçim sonuçlarını not ettiğini belirtirken; seçimler sırasında meydana gelen şiddet olaylarının da üzüntü verici olduğunun altını çizdi. AB Konseyi’nden yapılan açıklamada da, olaylar kınanarak, seçimler sırasında şiddete başvurulması  “saçma” olarak nitelendirildi.

AB diplomatlarının seçimlere ilişkin genel yorumları ise, AKP’nin oy kaybettiği; ancak 7 yıldır iktidarda olmanın getirdiği doğal yıpranma ve dünyayı sarsan kriz ortamında yine de iyi bir sonuç aldığı şeklinde oldu. AB’li diplomatlar, sonuçların hem iktidara hem de muhalefete bir uyarı olduğunu vurgularken; bundan sonrası içinse, AKP’nin muhalefet ile yoğun bir diyalog ve işbirliğine girerek uzun süredir gündemde olan reformları gerçekleştirmek için çaba göstermesi gerektiği belirttiler.

Avrupa Parlamentosu’nun Türk asıllı Hollandalı üyesi Emine Bozkurt da, seçimlere ilişkin yaptığı açıklamada, seçim sonuçlarına göre, Türk Halkının şu anda iktidarda olan yönetimden memnun ve Avrupa Birliği seviyesine daha yakınlaşan, hızlanan bir süreçten yana olduğunu; ancak bununla beraber daha iyi bir performans beklentisini de ortaya koymuş bulunduğunu belirtti. Sosyal Demokrat Parlamenter, AKP’nin oy kaybına uğramasını, dünyayı sarsan ekonomik krizin bir nebze olsun hükümete fatura edilmesi olarak değerlendirirken; ayrıca Türk Halkının da sonuçlarla, AB yolunda reform beklentisini ortaya koyduğunu savundu.

Yabancı basında ise, genel olarak, seçim sonuçlarının AKP’ye bir uyarı olduğu yorumu yapıldı. CNN, BBC, New York Times, Los Angeles Times, Le Figaro, Le Monde ve Financial Times gibi dünyanın önde gelen basın kuruluşları, AKP’nin seçimlerden yine birinci parti olarak çıktığını, ancak sonuçların ilk kez oy kaybeden AKP’ye uyarı niteliğinde olduğunu vurguladı. Medyanın bir bölümü, sonuçları ekonomik krize bağlarken; bir bölümü de, arttığı öne sürülen yolsuzlukların, AKP’nin oy kaybının esas sebebi olduğunu savundu.