BATI BALKANLARIN AB SÜRECİNDE SON DURUM

Bosna Hersek ile AB arasında imzalanacak İstikrar ve Ortaklık Anlaşması'nın (İOA), tahminlerin aksine, 28-29 Nisan 2008 tarihlerinde Lüksemburg’da toplanacak AB Dış İşleri Bakanları toplantısından daha sonra, Mayıs ayı içerisinde imzalanması bekleniyor. Hatırlanacağı üzere AB'nin Bosna Hersek ile İOA’yı imzalamak için şart koştuğu polis reformu, 17 Nisan 2008 tarihinde Bosna Hersek Meclisi’nin üst kanadında 10’a karşı 4 oy ile onaylanmıştı. Söz konusu reform sonrasında, Avrupa Komisyonu'nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Olli Rehn, polis reformunun gerçekleştirilmesinin İOA’nın yolunu açtığını açıklamıştı.

Kosova Başbakan Yardımcısı Hajredin Kuçi ise 23 Nisan 2008 tarihinde yaptığı açıklamada, Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmesinin ardından ülkenin öncelikli hedefinin AB’ye katılmak olduğunu söyledi. Demokratikleşme, güvenlik ve refah anlamında Kosova’nın AB’ye üye olmasından başka bir seçeneğinin olmadığını vurgulayan Kosova Başbakan Yardımcısı, 28-29 Nisan 2008 tarihlerinde Lüksemburg’da toplanacak AB üye ülke Dışişleri Bakanları toplantısından, Kosova’nın AB üyeliğine yönelik olumlu bir sinyalin çıkacağını beklediğini açıkladı. Başta azınlıklar olmak üzere, kurumsal altyapı ve ekonomik alanda Kosova’nın yapması gereken birçok reform olduğunun altını çizen Kuçi, AB’den olumlu bir sinyalin alınması halinde ülkede reformların hız kazanacağını da sözlerine ekledi. Bilindiği üzere, 18 Şubat 2008 tarihinde toplanan Kosova Parlamentosu, Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmişti. Aralarında AB üye ülkelerinin de bulunduğu (Fransa, İngiltere, Almanya, Letonya, Danimarka, Estonya, İtalya, Lüksemburg, Belçika, Polonya, Avusturya, İrlanda, İsveç, Hollanda, Slovenya, Finlandiya, Macaristan, Bulgaristan) birçok ülke, Kosova’nın bağımsızlığını tanıdı.

Batı Balkanlar’ın bir başka ülkesi Makedonya ile ilgili olarak ise, 23 Nisan 2008 tarihinde Avrupa Parlamentosu Genel Kurulunda ülkenin 2007 yılı içerisinde göstermiş olduğu ilerlemenin ele alındığı rapor görüşüldü. 52 oya karşı, 601 oy ile kabul edilen raporda, 3 yıl önce aday ülke statüsü alan Makedonya’nın istenilen kriterleri karşılaması halinde üyelik müzakereleri için yılsonunda tarih alabileceği belirtildi. AB Dönem Başkanı Slovenya’nın AB İşlerinden Sorumlu Bakanı Janez Lenarcic yaptığı açıklamada belirlenen kriterlerin yerine getirilmesi halinde ise Makendoya ile müzakerelere 2008 yılı sonunda başlanabileceğini söyledi. Makedonya’nın Batı Balkanlar’ın istikrarı için çok önemli bir rol oynadığını vurgulayan Lenarcic, AB’nin Makedonya ile vize kolaylığı konusunda görüşmeleri başlatarak, bu ülkeye olumlu bir sinyal vermesi gerektiğini ifade etti.

Raporda ayrıca, Yunanistan ve Makedonya arasında yaşanan isim sorununa ilişkin müzakerelerin yeniden başlaması çağrısında bulunuldu. Bilindiği üzere Makedonya bağımsızlığına kavuştuğu 1991 yılından beri komşusu Yunanistan ile isim sorunu, yaşıyor ve uluslararası alanda Eski Yugoslav Cumhuriyeti Makedonya ismini kullanıyor. Makedonya’nın anayasal ismini Yunanistan’ın reddediyor olması, isim sorununun temelini oluşturuyor. Yunanistan, “Makedonya” isminin kendisinin tarihsel bir mirası olduğunu ve bu ismi taşıyacak bağımsız bir Makedonya devletini tanımayacağını her fırsatta dile getiriyor. Atina ayrıca, Makedonya isimli bir devletin tanınmasının, Yunanların tarihsel ve kültürel mirasının reddi olacağını savunuyor. Hatırlanacağı üzere Yunanistan 2-4 Nisan tarihlerinde yapılan Bükreş Zirvesi’nde isim sorunu nedeniyle Makedonya’nın NATO üyeliğine davet edilmesini engellemişti.