İKTİSADİ KALKINMA VAKFI
E-Bülteni
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI
E-Bülteni
26 MAYIS-1 HAZİRAN 2008

GAP EYLEM PLANI AÇIKLANDI

Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında başta sulama olmak üzere temel altyapı ihtiyaçlarının karşılanması ve Bölge’de ekonomik kalkınmanın ve sosyal gelişmenin hızlandırılması amacıyla hazırlanan "GAP Eylem Planı",  27 Mayıs’ta Diyarbakır'da düzenlenen tanıtım toplantısında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklandı.

GAP Eylem Planı’na göre, halen 26,7 milyar YTL toplam finansman ihtiyacı bulunan GAP için, 2008–2012 yılları arasında merkezi bütçeden 14,5 milyar YTL ek kaynak ayrılması planlanıyor. 26,7 milyar YTL’lik bütçeye sahip projede en büyük pay,
20 milyar YTL ile altyapıya ayrılırken, ekonomik kalkınmaya 1,3 milyar YTL, sosyal gelişmenin sağlanmasına ise 5,1 milyar YTL harcanması öngörülüyor.

Eylem Planı çerçevesinde;

  • ‘Ekonomik kalkınmanın gerçekleştirilmesi’ başlığı altında, cazibe merkezleri, teşvik politikaları, KOBİ destekleri ve kümelenme, teknoparklar, kültür-turizm, doğal kaynaklar ve yenilenebilir enerji ile tarım konuları yer alırken;
  • ‘Sosyal gelişmenin sağlanması’ başlığındaki faaliyetler, eğitim, istihdam, sağlık, sosyal hizmet ve yardımlar ile kültür, sanat, spor alanlarında yapılacak yatırımlardan oluşuyor.
  • ‘Altyapı’ başlığı altında, sulama, enerji, ulaştırma, sosyal ve fiziki altyapı yatırımları;
  • ‘Kurumsal kapasitenin geliştirilmesi’ başlığı altında ise yerel idareler ve bölgesel kuruluşlara yapılacak harcamalar sıralanıyor.

Bu kapsamda, ‘altyapının geliştirilmesi’ alanında, en fazla harcamanın 10,3 milyar YTL ile sulama alanına yapılarak, GAP’ta yer alan 1 milyon 820 bin hektarlık nihai sulama hedefinin 2012’ye kadar 1 milyon 60 bin hektarlık kısmının tamamlanması ve Ilısu Barajı’nın yapımına başlanması planlanıyor.

Başbakan Erdoğan, yaptığı açıklamada GAP Eylem Planı’nın yüzyılın en büyük bölgesel kalkınma projelerinden biri olduğunu belirtti ve Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da bölgesel gelişme için liderliği üstlenecek cazibe merkezleri oluşturarak, bu bölgelerden gerçekleşen göçü engelleyeceklerini ve terörizmi önleyeceklerini ifade etti.

Eylem Planı uyarınca:

  • İşsizlik, işgücü niteliği, sanayi ve hizmet altyapısı, sermaye birikimi gibi alanlarda iyileşme kaydedilmesi;
  • Diyarbakır, Gaziantep ve Şanlıurfa’da ‘cazibe merkezleri’ kurularak, bu bölgelerde KOBİ’lere yönelik girişimcilik ve istihdam imkânlarının geliştirilmesi, turizm faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi, yerel ürünler ve hizmetlerin markalaşmasının sağlanması;
  • Özel sektör yatırımlarını bölgeye çekmek amacıyla, ülke geneli için geliştirilen teşvik sisteminin GAP illerinin bölgesel ve sektörel özelliklerini de dikkate alarak kademeli şekilde düzenlenmesi;
  • Başta KOBİ’ler olmak üzere finansman imkânlarının artırılması ve finansmana erişimin kolaylaştırılması;
  • Toplam 3,8 milyon kişiye istihdam olanağının yaratılması;
  • Eğitimde fiziki ve beşeri altyapının geliştirilmesi ve fırsat eşitliğinin sağlanması;
  • Gaziantep, Mardin ve Şanlıurfa Düzey 2 bölgelerinde kalkınma ajansları kurularak faaliyete geçirilmesi;
  • GAP İdaresi Başkanlığı’nın bölgeye taşınması ve
  • Suriye sınırındaki mayınlı arazinin temizlenerek organik tarıma açılması hedefleniyor.

Bilindiği üzere, 1970’lerde başlayan Fırat ve Dicle nehirleri üzerindeki sulama ve hidroelektrik amaçlı projeler, 1980 yılında Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) adıyla çok sektörlü, sosyo-ekonomik bir bölgesel kalkınma programına dönüştürülmüştü. Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illerini kapsayan ve  22 baraj, 19 hidroelektrik santralı ve sulama yatırımlarını içeren GAP’ın tamamlanma oranı, 2007 sonunda yüzde 62,2’ye ulaştı.