AVRUPA KOMİSYONU BATI BALKANLAR’A YÖNELİK GİRİŞİMLERİNİ AÇIKLADI

5 Mart tarihinde Avrupa Komisyonu tarafından “Batı Balkanlar: Avrupa Perspektifinin Güçlendirilmesi” başlıklı bir bildiri yayımlandı. Avrupa Birliği ile Batı Balkan ülkeleri (Arnavutluk, Hırvatistan, Bosna Hersek, Sırbistan, Karadağ ve Makedonya) arasında siyasi, ekonomik ve toplumsal yakınlaşmanın güçlendirilmesine yönelik öneriler içeren bildiri, 28-29 Mart tarihlerinde Slovenya’da gerçekleştirilecek Dışişleri Bakanları Gayrı Resmi Zirvesi’nde ele alınacak. Avrupa Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Olli Rehn, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, AB içerisinde Batı Balkan ülkeleri vatandaşlarının Avrupa değerleri ve yaşam standartlarına kavuşturulması için büyük bir destek olduğunu ifade etti. Rehn aynı zamanda, Bosna Hersek’in siyasi reformları yerine getirmesi halinde bu ülke ile İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’nın 2008 yılı Nisan ayında imzalanabileceğini belirtti.

Bildiri’de, Batı Balkan ülkelerinin AB üyeliği yolundaki reformlarının yavaşladığı ve özellikle Sırbistan’da Kosova’nın tek taraflı bağımsızlık ilanı nedeniyle üyelik hedefinin gündemden düştüğü ortaya koyuluyor. Aynı zamanda, bu ülkelerin 2008 yılında bazı zorluklarla karşı karşıya oldukları ve güvenlik, istikrar gibi alanlarda desteklenmeleri gerektiği de belirtiliyor. Bu bağlamda bölgede, hukukun üstünlüğünün, iyi yönetişimin, adli ve idari reformların, insan ilişkilerinin ve sivil toplumun güçlendirilmesinin AB’nin çıkarları arasında olduğu vurgulanıyor. Diğer taraftan, üyelik hedefinin görünür ve somut bir hale getirilmesi amacıyla iletişim konusuna önem verileceğinin altı çiziliyor. Bildiride aynı zamanda her ülkeye, AB üyeliği yolunda atılması gereken önemli adımları işaret edecek siyasi mesajlar verileceği ifade ediliyor. Öte yandan, Batı Balkan ülkeleri vatandaşlarının AB’de vizesiz seyahat etmelerine yönelik girişimlerde bulunulması gerektiğinin ve Komisyon’un bu amaçla bir diyalog başlatacağının üzerinde duruluyor (halihazırda Hırvatistan vatandaşları AB’de vizesiz seyahat edebiliyor). Makedonya’ya ise Aralık 2008’deki AB Konseyi’nde müzakerelere başlama kararının alınabilmesi için sekiz kıyas kriterini yerine getirme çağrısında bulunuluyor. Söz konusu kriterler 18 Şubat 2008’de Bakanlar Konseyi tarafından kabul edilen yeni Katılım Ortaklığı Belgesi’ndeki kısa vadeli önceliklere karşılık geliyor: İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’nda yer alan taahhütlerin yerine getirilmesi, siyasi partiler arasında diyaloğun güçlendirilmesi, kolluk güçleri reformunun uygulanması, yargı ve kamu idaresi reformu, istihdam politikası alanında tedbirler ile iş ortamının iyileştirilmesi. Bildiri’de, diğer ülkeler açısından da 2008 yılının belirleyici bir yıl olacağı vurgulanıyor.

Bölgesel kalkınmanın bütünleşme açısından önemine değinilen Bildiride, Komisyon’un başta Bölgesel İşbirliği Konseyi olmak üzere tüm işbirliği ve eşgüdüm girişimlerini desteklemeyi sürdüreceği belirtiliyor. Aynı zamanda Batı Balkan Ulaştırma Topluluğu Antlaşması üzerinde müzakerelerin başlaması öneriliyor. 2007 yılı yaz aylarında yaşanan yangınların sınır ötesi işbirliğinin önemini bir kez daha ortaya koyduğuna işaret edilerek, bölgesel işbirliğini güçlendirecek felaket önleme, hazır olma ve karşılık verme alanlarında girişimlerde bulunulacağı ifade ediliyor. Ekonomik boyutta ise, reform ve kalkınma sürecinin desteklenmesi bakımından AB mali yardımının IPA (Katılım Öncesi Mali Araç) kapsamında devam ettirileceği vurgulanıyor. Bilindiği üzere, IPA altında Batı Balkan ülkelerine 2007-2011 döneminde ayrılan yıllık miktar yaklaşık 800 milyon Avro’dur. Bu, Komisyon tarafından dünyanın herhangi bir bölgesine sağlanan en yüksek kişi başına yardım miktarıdır (kişi başına 30 Avro düşüyor).

Komisyon’un önerileri arasında, Batı Balkan ülkelerinden AB’ye eğitim amacıyla gelen öğrencilere sağlanacak burs imkanlarının artırılması da yer alıyor. Yıllık katkının 2009-2010 dönemi itibariyle iki katına çıkarılması ve 20 milyon Avro olması öngörülüyor. Bu kapsamda, sivil toplum diyaloğunun güçlendirilmesi amacıyla Topluluk programları ve ajanslarının bu ülkelere genişletilmesinin önemine de değiniliyor. Ayrıca AB’nin, bilim ve araştırma; eğitim, kültür ve gençlik; istihdam politikası ve sosyal konular; çevrenin korunması ile adalet, özgürlük ve güvenlik alanlarında desteğini sürdürmesi gerektiği ifade ediliyor. Komisyon bildirisinin tamamına aşağıdaki adresten ulaşabilirsiniz: http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/balkans_communication/western_balkans_communication_050308_en.pdf