AB ile Rusya arasında 1997 yılından bu yana yürürlükte olan ortaklık ve işbirliği anlaşmasının yerini alacak olan yeni stratejik işbirliği anlaşmasının görüşmelerine 4 Temmuz 2008 tarihinde başlandı. Hatırlanacağı üzere 26-27 Haziran 2008 tarihlerinde Khanty-Mansiisk şehrinde gerçekleştirilen AB-Rusya Zirvesinde stratejik işbirliği anlaşmasına en üst düzeyde siyasi destek verilmişti (bkz. 23-29 Haziran 2008 tarihli IKV e-bülteni).
İlk görüşmenin ardından AB tarafının başmüzakerecisi olan Avrupa Komisyonu Dış İlişkiler Genel Müdürü Eneko Landaburu ve Rus tarafının başmüzakerecisi olan Rusya’nın AB Nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Vladimir Chizov, olumlu ve yapıcı bir havada gerçekleşen müzakerelerin sürdürüleceğine inandıklarını açıkladılar. Görüşmede stratejik işbirliği anlaşmasında yer alacak dört temel konuyu (siyasi diyalog ve dış güvenlik, ticaret ve ekonomi alanında işbirliği, adalet/özgürlük/güvenlik, araştırma/eğitim/kültür) ele alacak dört ortak çalışma grubunun oluşturulması kararlaştırıldı. Oluşturulan çalışma gruplarının çalışmaları, başmüzakereciler Eneko Landaburu ve Büyükelçi Vladimir Chizov’un başkanlığını yapacağı izleme grubu tarafından koordine edilecek ve denetlenecek.
Eneko Landaburu ve Büyükelçi Vladimir Chizov konuya ilişkin yaptıkları açıklamada, müzakerelerine başlanan yeni stratejik işbirliği anlaşmasının uzunluğunun değil içeriğinin önemli olduğunu vurguladı. Buna göre, gelecekte, anlaşmaya, ayrıntılı sektörel anlaşmalar da ilave edilebilecek.
Müzakereler kapsamında tarafların görüşecekleri en önemli konulardan biri de, taraflar arasında bir serbest ticaret alanı oluşturulması olacak. Ancak bu konuya ilişkin resmi müzakereler Rusya’nın, Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) üye olmasının ardından başlayabilecek.
Öte yandan yeni stratejik işbirliği anlaşmasının belirlenen dört alandan birisi olan enerji başlığına ilişkin müzakerelerinin ise, son derece çetin ve zorlu geçmesi bekleniyor. Konuyla ilgili olarak Rusya adına müzakereleri yürüten heyetin başında bulunan Büyükelçi Vladimir Chizov, enerji konusunun taraflar arasında işbirliğine en açık alan olduğuna dikkat çekti. Yapılan son açıklamalar, Rusya’nın, Enerji Şartı Antlaşması’nın temel ilkelerinin yeni işbirliği anlaşmasında yer almasını kabul etmeye hazır olduğu yönünde. Bu temel ilkeler yatırımların korunmasını, ayrımcılık gözetilmemesini, enerji ürün ve materyallerinin ticaretini ve sorunların çözümünü içeriyor.