“JUMBO KONSEY” TOPLANTISI BRÜKSEL’DE GERÇEKLEŞTİRİLDİ

AB Genel İşler ve Dış İlişkiler Konsey toplantıları, 10–11 Kasım tarihlerinde Brüksel’de gerçekleştirildi. AB üye ülke Dışişleri, Savunma ve Kalkınma Bakanlarının katılımıyla gerçekleştirilen ve çeşitli Konseylere üye bakanları bir araya getirmesi nedeniyle “Jumbo Konsey” olarak da adlandırılan toplantıda Bakanlar, savunma, kalkınma ve dış ilişkilere ilişkin birçok konuyu ele aldı.

Toplantı kapsamında ayrıca, AB-Tunus ve AB-Ürdün Ortaklık Konseyi toplantıları ile Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (OSCE), Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) ve Orta Afrika Ülkeleri Ekonomi Topluluğu (ECCAS) ile Troyka toplantıları gerçekleştirildi. Jumbo Konsey toplantısı kapsamında gerçekleştirilen AB Genel İşler ve Dış İlişkiler Konsey toplantılarında ele alınan konular ise şöyle:

·         AB Genel İşler Konseyi – Dış İlişkiler

AB Dönem Başkanı Fransa’nın Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner başkanlığında gerçekleştirilen AB Genel İşler Konsey toplantısına, AB üye ülke Dışişleri Bakanları katıldı. Toplantıda Bakanlar, 2008 Aralık ayında Brüksel’de gerçekleştirilecek AB Konseyi Zirvesi’nin gündeminin hazırlanmasının yanı sıra, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki son durum, siyasi ve güvenlik açısından Irak’ta yaşanan son gelişmeler, AB-Rusya Zirvesi ile sivil kriz yönetimi kapasitesi başta olmak üzere çeşitli konuları ele aldılar. AB Genel İşler Konseyi’nde ele alınan konulara ilişkin detaylar ise şöyle oldu:

AB Konseyi Zirvesi: AB Dışişleri Bakanları, 11–12 Aralık 2008 tarihlerinde Brüksel’de gerçekleştirilecek AB Zirvesi öncesinde, taslak gündemi oluşturdular.  Bakanların, AB Zirvesinde görüşülmek üzere beş temel konu belirledikleri bildirildi. Buna göre Zirvede AB üye ülke Devlet ve Hükümet Başkanları, Lizbon Antlaşması (İrlanda tarafından, ülkede reddedilen Lizbon Antlaşmasının nasıl onaylanacağına yönelik bir sunumun gerçekleştirilmesi bekleniyor), mali ve ekonomik kriz, enerji-iklim paketi, Ortak Tarım Politikasında sağlık kontrolleri ile güvenlik ve dış ilişkiler konularını ele alacaklar.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti: Konsey’de, Dışişleri Bakanları, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde son zamanlarda artan şiddet olaylarının ülkenin ve bölgenin istikrarına zarar verdiğini belirtirken; özellikle ülkenin doğusunda yaşanan insan hakları ihlallerinin kabul edilemez olduğunu, söz konusu ihlallerin engellenmesi için başta Demokratik Kongo Cumhuriyeti Hükümeti olmak üzere tüm tarafların üzerine düşen görevleri yapması gerektiğini söylediler. Bakanlar, ülkede şiddetin durdurulması ve ateşkesin sağlanması için harcadıkları diplomatik çabaya devam edeceklerini belirtiler.

Irak: AB üye ülke Dışişleri Bakanları, Irak’taki son durum ile ilgili olarak, ülkede güvenliğin teminine yönelik atılan adımları memnuniyetle karşılarken, azınlık temsilcilerinin seçimlerde aday olabilmesini sağlayan bölgesel seçimlere ilişkin yasa değişikliğinin sevindirici olduğunu belirttiler. Dışişleri Bakanları, 2009 yılı içerisinde yapılması öngörülen bölgesel seçimlerin ileri bir tarihe atılmaması gerektiğini de vurguladılar.

Burma/Myanmar ve Lübnan: Burma/Myanmar ile ilgili olarak AB Dışişleri Bakanları, 2010 yılında yapılması öngörülen seçimler öncesinde Burma/Myanmar Hükümetinin, aralarında Burma halkı için demokrasinin simgelerinden olan Aung San Suu Kyi’nin de bulunduğu tüm siyasi tutukluları serbest bırakmasını istedi. Lübnan ile ilgili olarak ise Dışişleri Bakanları, Lübnan ve Suriye arasında yeniden başlayan diplomatik ilişkilerden memnuniyet duyduklarını dile getirirken; Lübnan’ın ulusal sınırlarının yönetimine ilişkin bir stratejinin oluşturulmasına katkıda bulunmaya hazır olduklarını belirttiler.

Batı Balkanlar: AB üye ülke Dışişleri Bakanları, Bosna Hersek ile imzalanan İstikrar ve Ortaklık Anlaşmasının ilişkilerin gelişmesinde önemli bir adım olduğunu vurgularken, son dönemde ülkede gözlemlenen milliyetçi söylemlerden ve bazı liderlerin devletin işleyişine zarar veren tek taraflı almış oldukları kararlardan rahatsızlık duyduklarını belirttiler. Bakanlar, Bosna Hersek yönetiminden, ülkenin AB’ye daha fazla yakınlaşmasını sağlayacak reformlara hız kesmeden devam etmelerini istediler.

AB-Rusya İlişkileri: AB üye ülke Dışişleri Bakanları, 14 Kasım’da Fransa’nın Nice kentinde gerçekleştirilecek AB-Rusya Zirvesi öncesinde, AB ile Rusya arasında yürütülecek müzakerelere yönelik görüş alışverişinde bulundular. Rusya’ya ait askeri güçlerin Gürcistan topraklarından çıkmasına yönelik 1 Eylül 2008 tarihli Avrupa Konseyi kararına vurgu yapan AB Dışişleri Bakanları, AB ile Rusya arasındaki müzakerelerin devam edebilmesi için bu konuda Rus yönetiminden daha somut adımlar atılmasını istediler.

Hatırlanacağı üzere, Polonya Cumhurbaşkanı Lech Kaczynski ve Litvanya Cumhurbaşkanı Valdas Adamkus, 3 Kasım 2008 tarihinde yaptıkları ortak açıklamada, Rusya’nın Gürcistan’daki askerlerini çekmesi konusunda istenilen çabayı sarf etmediğini ve bu koşullarda Rusya ile AB arasında müzakerelerin başlatılmaması gerektiğini söylemişlerdi. Başını Litvanya ve Polonya’nın çektiği grubun, AB-Rusya Zirvesinde, Rusya ile yeniden müzakerelerin açılmasını engellemeye çalışacakları bildiriliyor.

·         AB Genel İşler Konseyi – Savunma

AB üye ülke Savunma Bakanları, Jumbo Konsey toplantısı kapsamında, AB Dönem Başkanı Fransa’nın Savunma Bakanı Hervé Morin başkanlığında toplandı. AB üye ülke Savunma Bakanları, 1–2 Ekim 2008 tarihlerinde Deauville kentinde gerçekleştirilen gayri resmi Savunma Bakanları toplantısında tartışılan dört ana konuda (Avrupa Savunma Ajansı, askeri operasyonlar, askeri personel değişim programı ile güvenlik ve savunma ile ilişkili uzay politikası) görüş alışverişinde bulundular.

·         AB Genel İşler Konseyi – Kalkınma

AB Dönem Başkanı Fransa’nın İşbirliği ve Frankofoniden Sorumlu Devlet Bakanı Alain Joyandet başkanlığında toplanan AB üye ülke Kalkınma Bakanları, uluslararası mali sistem reformlarında, özellikle gıda güvenliği, iklim değişikliği ve yoksullukla mücadele alanlarına önem verilmesi gerektiğini vurguladılar.