“AVRUPA DIŞ POLİTİKA SKOR TAHTASI 2014” YAYIMLANDI

AB’nin önde gelen düşünce kuruluşlarından Avrupa Dış İlişkiler Konseyi’nin (European Council on Foreign Relations - ECFR) AB’nin ve üye devletlerinin 2013 yılında önemli dış politika konularındaki performanslarını ölçen “Avrupa Dış Politika Skor Tahtası 2014” (European Foreign Policy Scorecard 2014) 30 Ocak 2014 tarihinde yayımlandı. Avrupa Dış Politika Skor Tahtası 2014’te “Çin”, “Rusya”, “ABD”, “Geniş Avrupa”, “Orta Doğu ve Kuzey Afrika” ile “Çoktaraflı Konular” olmak üzere altı kategoride 66 dış politika konusunda AB’nin, AB kurumlarının ve AB üyesi devletlerin benimsedikleri politikaları değerlendiriyor.

AB’nin en başarılı olduğu dış politika konuları, Nisan 2013’te Sırbistan ile Kosova arasında ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik tarihi bir anlaşmaya varılması ve İran’ın nükleer programı konusunda Kasım 2013’te anlaşma sağlanması oldu. Buna karşılık, 2013’te AB’nin komşu olduğu bölgelere yönelik etkili bir dış politika izlemekte zorlandığı kaydedildi. Suriye’deki krizin kötüleştiği kaydedilirken, AB’nin Mısır başta olmak üzere bölgedeki ülkelere ilişkin etkin bir komşuluk politikası izleyememesi ve Rusya ile sık sık karşı karşıya gelmesi, 2013 yılında AB dış politikasının yumuşak karnını oluşturdu.

Raporda, AB’nin Türkiye ile ilişkiler konusundaki performansı da değerlendirildi. “Türkiye ile ikili ilişkiler” alt başlığında, AB’nin notu geçtiğimiz yıl “C−”den bu yıl “C+”ya yükseldi. Bu bölümde, Türkiye’nin katılım müzakerelerindeki durağanlığın yeni bir başlığın müzakere açılmasıyla aşılması ve vize muafiyetine yönelik diyaloğun başlatılmasıyla ilişkilerin olumlu yönde geliştiği kaydedildi. Kasım 2013’te Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu Başlığı’nın müzakere açılması ile dikkatlerin Yargı ve Temel Haklar ile Adalet, Özgürlük ve Güvenlik başlıklarında (23 ve 24’üncü başlıklar) yoğunlaştığı kaydedildi. Belçika, İtalya ve İsveç gibi Üye Devletlerin bu başlıkların açılmasını istediği, Almanya’nın ise bu duruma temkinli bir şekilde destek verdiği buna karşılık GKRY’nin bu yönde bir karar alınmasını bloke ettiği belirtildi. Vize muafiyeti konusunda, Geri Kabul Anlaşması’nın imzalanması ile birlikte vize muafiyetine yönelik yol haritasının da resmiyet kazandığı kaydedildi.

AB’nin “Türkiye’de hukukun üstünlüğü, demokrasi ve insan hakları” alt başlığındaki performansı ise AB geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi “C−“ notuna layık görüldü ve AB, bu konudaki gelişmelere seyirci kalmaktan öteye geçemediği için eleştirildi. 2013 yılında Türkiye’de yaşanan birtakım olayların AB’yi hazırlıksız yakaladığı ve AB’nin bu gelişmelere ilişkin tutarlı bir politika izlemekte zorlandığı kaydedildi.

AB, “Türkiye ile Kıbrıs meselesi bağlamında ilişkiler” alt başlığında 2012 yılında olduğu gibi, 2013 yılında da “C−” notuna layık görüldü. AB’nin Kıbrıs meselesine bir çözüm bulunmasını desteklediği, buna karşılık taraflar arasındaki müzakerelere seyirci kalmak dışında bir rol üstlenmediği belirtildi. GKRY’deki bankacılık krizinin müzakerelerde ilerleme sağlanmasına engel olduğu ve Kıbrıs meselesinin AB’nin Türkiye’ye yönelik politikasını büyük ölçüde zedelemeye devam ettiği belirtildi.

AB’nin “Türkiye ile bölgesel konular bağlamında ilişkileri” alt başlığında ise, AB’nin notu 2012 yılında “B−”den, 2013 yılında “C+” ya geriledi. Bu konuda, Türkiye’nin Suriye yönetimine ilişkin şahin bir söylem benimsediği kaydedilirken, AB’nin bu söylemin benimsenmesinde bir rol oynamadığı ifade edildi. Buna ek olarak, Türkiye ile AB arasında İran ve Mısır konusunda da farklılıklar yaşandığı ifade edildi.