13 Şubat 2008 tarihinde Avrupa Birliği (AB) Resmi Gazetesi’nde yayımlanan 2008 yılı Katılım Ortaklığı Belgesi’ne (KOB) karşılık olarak, kamu kurum ve kuruluşlarının katkılarıyla, “Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı” hazırlandı. Bu program, bugüne kadar hazırlanan üçüncü Ulusal Program oldu.
İlk olarak 18 Ağustos tarihinde yapılan Bakanlar Kurulu toplantısında görüşülen Taslak Ulusal Program, 1 Eylül tarihindeki Bakanlar Kurulu toplantısında Dışişleri Bakanı ve Başmüzakereci Ali Babacan tarafından açıklandı. Sayın Babacan, sunumunda, Ulusal Program’da yer alan yasal düzenlemelerin “asgari bir liste” olduğunu belirterek, söz konusu listenin şubat ayında yayımlanan Katılım Ortaklığı Belgesi’nde yer alan önceliklerin yerine getirilmesine yönelik önlemler ve AB Dönem Başkanı Fransa ile 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren bu görevi devralacak olan Çek Cumhuriyeti dönem başkanlığında açılması öngörülen müktesebat fasıllarına ilişkin açılış kriterleri ile Türkiye’nin hâlihazırda açılmış olan fasılların müzakere pozisyon belgelerindeki taahhütlerinden oluştuğunu belirtti.
Devlet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek ise, açıklamasında, yaklaşık 400 sayfa ve 4 bölümden oluşan Ulusal Program Taslağı’nda, AB’ye uyum süreci kapsamında önümüzdeki dört yıllık dönemde yerine getirilmesi gereken 131 yasanın yanı sıra 342 ikincil düzenleme bulunduğunu belirtti. Çiçek, açıklamasında, söz konusu Program’ın diğer iki Ulusal Program’dan hareketle, tarama toplantıları ve fiili müzakerelerde elde edilen deneyim neticesinde hazırlandığını aktardı.
Ulusal Program Taslağı’nda “Giriş”, “Siyasi Kriterler”, “Ekonomik Kriterler” bölümlerinin yanı sıra “Üyelik Yükümlülüklerini Üstlenebilme Yeteneği” başlığı altında toplam 32 müktesebat faslında yerine getirilmesi gereken öncelikler listesi, önceliklerin tanımları ve bu öncelikler çerçevesinde AB mevzuatına uyum ve uygulanması için kurumsal yapılanma ihtiyaçları takvimi ile finansman ihtiyacı ve kaynakları detaylı bir şekilde ele alınıyor.
Aralarında İKV’nin de bulunduğu 84 sivil toplum kuruluşuna gönderilen taslak programa ilişkin görüşlerin en geç 15 Eylül tarihine kadar Avrupa Birliği Genel Sekreterliği’ne iletilmesi gerekiyor. Diğer taraftan, Dışişleri Bakanı ve Başmüzakereci Ali Babacan’ın da, 8 Eylül tarihinden itibaren başta muhalefet partileri olmak üzere siyasi parti genel başkanları ile temasa geçerek görüş alışverişinde bulunması planlanıyor. Sivil toplum örgütleri ve siyasi partilerin katkılarının da alınmasının ardından Ulusal Program’a nihai hali verilecek.
Bilindiği gibi, Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanan Katılım Ortaklığı Belgesi’nde belirtilen önceliklerin yerine getirilmesi ve AB müktesebatına uyumun sağlanması için her aday ülkenin detaylı bir Ulusal Program hazırlaması gerekiyor. Türkiye’nin ilk Ulusal Programı 19 Mart 2001, ikincisi ise 24 Temmuz 2003 tarihinde yayımlanmış; bundan sonra hazırlanan bir Ulusal Program ise, seçim dönemine denk geldiği için yayımlanmamıştı.