AVRUPA MERKEZ BANKASI “AVRO’NUN ULUSLARARASI ROLÜ” BAŞLIKLI BİR RAPOR YAYIMLADI

Avrupa Merkez Bankası 25 Haziran'da “Avro’nun Uluslararası Rolü” başlıklı bir rapor yayımladı. Rapor, 2005 yılının ortası ila 2006 sonuna kadar olan dönemde Avro’nun global piyasalarda ve Avro Alanı’ndaki rolü, başlıca gelişmeleri ve trendleri ortaya koyuyor.

Rapora göre, incelenen dönemde Avro’nun uluslararası alanda kullanımı global piyasalarda farklılık gösteriyor. Birçok piyasa bölümünde Avro’nun uluslararası rolü azalırken bazı piyasalarda da önemli derecede istikrar ve kademeli bir genişleme görülüyor.

Avro’nun uluslararası ticarette rolü değerlendirildiğinde, Avro Alanı ülkelerinden ihracatta para birimi olarak kullanımı sabit düzeyde seyrederken, ithalatta para birimi olarak kullanımı önemli düşüş gösterdi. Bu düşüş büyük ölçüde enerji piyasalarındaki gelişmelerden kaynaklandı. Hizmetlerin ithalat ve ihracat işlemlerinde Avro’nun kullanımı artış eğilimi gösterdi. Avro Alanı ülkeleri dışında Avro’nun payı, AB üyesi ülke ya da aday ülke olma gibi faktörlerin Avro’nun uluslararası ticarette kullanımında etkili oluyor.

Orta Doğu ve Güneydoğu Avrupa’da ikamet eden kişilerin mevduatlarının ve aldıkları kredilerin büyük bir bölümünün yabancı para biriminden olduğu belirtilen raporda, 2000-2006 yılları arasında toplam mevduat hesaplarının %40’ının ve toplam kredilerin %52’sinin yabancı para biriminden düzenlendiği açıklandı. Ancak, AB’ye yeni üye olan 10 ülkede  döviz mevduat hesaplarının toplam mevduatlar içindeki payının 2001’den bu yana azaldığı, 2006 sonunda ise %29 olduğu belirtildi. Bu gelişme, söz konusu ülkelerin kendi para birimlerine güven artışını yansıttığı vurgulandı.

Güneydoğu Avrupa’da yetkililerin bankacılık sistemine güveni artırmak için, vatandaşları yerel para cinsinden mevduatlarını Avro’ya dönüştürmekten çok “yastık altından” alıp bankaya yatırma konusunda cesaretlendirdikleri belirtilen raporda aday ülkelerin toplamındaki döviz mevduatlarında görülen azalışta Türkiye’nin başı çektiği ifade edildi. Türkiye’de döviz mevduat hesaplarının toplam mevduat hesapları içindeki payı 2001’de %60 iken 2006 sonunda %40’a indi. Bu durumun Avro’ya geçişle bir ilgisi bulunmadığı belirtilen raporda sebebin 2001’deki finansal ve parasal krizden sonraki başarılı makroekonomik istikrar çalışmaları olduğuna işaret edildi.

Aday ülkeler arasında verilen döviz kredilerinde en çok artış görülen ülkenin Makedonya olduğu belirtilen raporda, Türkiye’de ise belirgin şekilde azalış bulunduğu, bunun da vatandaşlara döviz cinsinden kredi verilmesine getirilen düzenleyici kısıtlamalardan kaynaklandığı bildirildi.