AVRUPA PARLAMENTOSU TÜRKİYE KARAR TASLAĞINI GÖRÜŞTÜ

Avrupa Parlamentosu (AP) Dışişleri Komitesi 13 Eylül 2007 tarihinde AP Türkiye raportörü Hollandalı Parlamenter Ria Oomen-Ruijten (Hıristiyan Demokrat) tarafından hazırlanan Türkiye ile ilgili karar taslağını görüştü.

Oomen-Ruijten yaptığı konuşmada karar taslağı ile, Avrupa Komisyonu’nun Kasım ayında açıklayacağı Türkiye’ye hakkındaki İlerleme Raporu öncesinde AP görüşünün ortaya koyulmasının hedeflendiğini belirtti. Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu Eşbaşkanı Joost Lagendijk, Cumhurbaşkanı seçimi ve yeni hükümetin kurulmasının ardından, Türkiye’den AB yolunda kararlı reformların devam ettirilmesinin beklendiğini dile getirirken, tartışılan yeni anayasayla sivil-asker ilişkileri ve demokratikleşmeyi ilgilendiren birçok ideolojik sorunun çözülebileceğini kaydetti. AP üyesi Rum Parlamenter Marios Matsakis ise, halen Türkiye’nin üyeliğinin sorgulanmasının adil olmadığını ve bunun Türk halkını rahatsız ettiğini ifade etti. Avrupa Komisyonu Türkiye Masası Başkan Yardımcısı Jean-Christophe Filori ise, karar taslağını dengeli bulduklarını, Avrupa Komisyonu olarak Türkiye'nin seçimlerden barışçı ve demokratik bir şekilde çıkmasını memnuniyetle karşıladıklarını kaydetti. Reformların yavaşladığını söyleyen Filori, Türk Hükümeti’nden özellikle düşünce özgürlüğü ve dini özgürlükler alanında olumlu sinyaller beklediklerini belirtti.

Önceki raporlardan farklı olarak Ermeni soykırımı iddialarının bulunmadığı taslak kararda  yer alan bazı tespit ve öneriler şunlar:

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin  siyasi sürece tekrar müdahale etmesinin endişe verici olduğu ve  ordu üzerinde sivil kontrolün tam olarak sağlanması için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiği;
Ulusal güvenlik stratejisinin belirlenmesi ve uygulanmasının sivil yetkililerin sorumluluğunda olması, ordu ve savunma politikasının meclisin tam denetimine açılması;
Katılım Ortaklık Belgesi’nde yer alan taahhütlerin yerine getirilmesi için, yeni hükümetin reform sürecine hız vermesi;
Ortaklık Anlaşması ve Ek Protokol'den kaynaklanan yükümlülüklerin bütünüyle yerine getirilmesi;
TCK’nın 301. maddesinin değiştirilerek, düşünce, ifade ve basın özgürlüğünün garanti altına alınması;
Vakıflar Yasası'nın ivedilikle onaylanması;
Güneydoğu Anadolu'nun sosyal ve ekonomik kalkınması için kapsamlı bir stratejinin belirlenmesi;

Raporda Hrant Dink cinayeti, Malatya'da Hristiyanlara yönelik saldırı, PKK ve diğer terörist grupların saldırıları ve Ankara'da meydana gelen terör eylemi şiddetle kınanıyor. Terörle mücadelede AB’nin Türkiye ile işbirliği içinde olduğu ifade edilirken, Türkiye'ye, Irak'ın toprak bütünlüğünü ihlal edecek tek yanlı adımlardan kaçınması çağrısında bulunuluyor.
Raporda ayrıca, Karadeniz bölgesi ve Orta Asya ülkeleriyle ilişkilerde Türkiye'nin önemi vurgulanıyor ve Avrupa Komisyonu'ndan bu bölgelere yönelik AB politikasında Türk Hükümeti ile işbirliğini güçlendirmesi isteniyor. Kıbrıs konusunda ise kapsamlı bir çözüm bulunamaması üzüntü ile karşılanırken, soruna BM çerçevesinde bir çözüm bulunabilmesi için taraflara yapıcı tutum sergilemeleri yönünde çağrı yineleniyor.

Taslak rapor ile ilgili olarak, 18 Eylül 2007 tarihine kadar değişiklik önergeleri verilebilecek. Türkiye hakkındaki karar taslağının 22-25 Ekim tarihleri arasında AP Genel Kurulu’nda oylanması bekleniyor.