İKTİSADİ KALKINMA VAKFI
E-Bülteni
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI
E-Bülteni
09-16 ŞUBAT 2007

2020 AVRUPA TARIM VE KIRSAL KALKINMA SENARYOSU’NDA TÜRKİYE’NİN AB’YE 2015 YILINDA KATILACAĞI VARSAYILIYOR

Avrupa Komisyonu Tarım ve Kırsal Kalkınma Müdürlüğü tarafından hazırlattırılan tarım ve kırsal alanlara ilişkin senaryo çalışması Şubat ayında yayımlandı. Nüfus, makro-ekonomik büyüme, dünya tarım piyasaları, tüketici tercihleri, Ortak Tarım Politikası, çevre politikası, genişleme, DTÖ ve diğer uluslararası anlaşmalar gibi temel itici güçlerin 2020 yılında tarım ve kırsal alanlar üzerindeki etkilerini ortaya koyan çalışma, gelecek yıllarda AB’de tarım ve kırsal alanlar konularında yapılacak tartışmalara temel oluşturmayı hedefliyor.

Çalışmada tüm senaryolar için Türkiye’nin AB’ye 2015’te üye olacağı varsayıldı; 2004 yılında AB’ye katılan 10 yeni ülke ile 2007’de üye olan Bulgaristan ve Romanya’ya uygulanan doğrudan ödemelerin kademeli olarak artırılması gibi tüm tedbirlerin Türkiye için de geçerli olacağı öngörüldü. Çalışmada ayrıca, Türkiye’nin AB’ye katılımıyla birlikte Türkiye’de hububat ve et gibi geleneksel kuzey tarım ürünlerinin fiyatlarının düşme eğilimi göstereceği; bu düşüşün söz konusu ürünlerde üretimin azalmasına tüketimin ise artmasına neden olacağı ifade edildi. Bununla birlikte diğer bazı bilimsel çalışmaların Türkiye’nin sebze ve meyve üretiminde karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğuna işaret ettiği vurgulandı.

Senaryo çalışması sonuçlarından bazıları kısaca şu şekilde:

  • Kırsal alanlarda istikrarsızlık yaşanacak (göç, şehirleşme, arazi kullanımı vs.);
  • AB-27’de tarımın istihdamdaki payı, işletme büyüklükleri, aile işletmeleri/holdingler gibi alanlarda farklılıklar devam edecek;
  • Dünya tarım piyasalarındaki büyüme hızı yavaşlayacak;
  • AB ürün piyasaları gittikçe bölünecek, hububat üretimi artacak, canlı hayvan piyasası yeniden yapılanacak, biyo yakıtın teşvik edilmesi sonucu sanayiye yönelik yağlı tohum üretimi artacak;
  • Tarımdaki yapısal değişim,  politika değişikliklerinden etkilenmeden devam edecek Bu çerçevede tarımın GSYİH’daki ve istihdamdaki payı azalacak, tarım işletmelerinin ortalama büyüklüğü artacak;
  • Politika değişikliklerinin etkileri çeşitli olacak. Örneğin tarımsal üretim üzerinde, ithalat vergileri ve ihracat sübvansiyonlarının azaltılması, doğrudan gelir desteğinin azaltılmasından daha fazla etkiye sahip olacak. Bununla birlikte doğrudan gelir desteğinin azaltılmasının çiftçi gelirleri  üzerindeki etkisi, ithalat vergileri ve ihracat sübvansiyonlarının azaltılmasından daha fazla olacak;
  • Bazı AB ülkelerinde uzun vadede ormanlar azalacak;
  • Küresel ısınma tarımsal üretim ve doğal kaynakların yönetimini artan bir şekilde etkileyecek.