RİO+20 DÜNYA ZİRVESİ SONUÇLANDI

1992 yılındaki Birleşmiş Milletler (BM) Konferans’ından bu yana yaşanan küresel sorunların değerlendirilmesinin yapılması adına, 20-22 Haziran 2012 tarihinde BM Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı ya da diğer bir adıyla Rio+20 Dünya Zirvesi Rio De Janerio’da gerçekleşti.

Konferansın genel hedefleri kalkınma konusunda politik kararlılığa yeniden vurgu yapılması, bugüne kadar yapılan zirvelerin sonuçlarına dair gelişmelerin ve eksikliklerin ortaya konulması ve yeni tehdit ve fırsatların tanımlanması oldu. Konferans’ta yeşil ekonomi ve sürdürülebilir kalkınmanın kurumsal çerçevesinin gözden geçirilmesi ve iyileştirilmesi konuları da ele alındı. Bilindiği gibi, Ocak 2012 itibarıyla tüm ülkeler tarafından taslak metin üzerinde müzakereler sürmekteydi. Toplantı’da söz konusu metnin içeriğini oluşturan BM Çevre Programı’nın (UNEP) güçlendirilmesi, yeşil ekonomi, okyanuslar, adaletsizlik, yoksullukla mücadele ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri gibi temel konular üzerinde odaklanıldı.

Toplantıya katılan devlet ve hükümet başkanları, sunulan ve müzakerelerde içeriği belirlenen Taslak Sonuç Belgesi’ni kabul ettiler. Rio+20 Genel Sekreteri Sha Zuang, belgenin olumlu değişimlere yol açabileceğini ve bunun küresel çapta büyük bir fark yaratabileceğini ifade etti. Gerçekleşen açılış oturumunda konuşan BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon ise müzakere sürecinin başarılı bir şekilde tamamlandığını dile getirdi.

Ancak, sonuç belgesinde bulunan hedef tablolarının pek inandırıcı olmadığı aynı zamanda herhangi bir somut sonuca yönelik hedefleri içermediği görülüyor. Nitekim, Avrupa Komisyonu’nun İklim Eyleminden Sorumlu Üyesi Connie Hedegaard yaptığı açıklamada metnin çok zayıf hükümler içerdiğini kaydetti. AB Konseyi Dönem Başkanı Danimarka’nın Çevre Bakanı Ida Auken onaylanan belgeye ilişkin ise “Hiçbir şey olmamasından çok daha iyidir” ifadesini kullandı.

Zirve sonuçları

Birçok konuda istenilen hedefler ya ertelenmiş ya da ilgili sorunda, ülkelere kendi isteklerine göre tanımlan çözüm yollarına başvurma imkanı verilmiş durumda. Zirve Sonuçlarında öne çıkanlar şu şekilde özetlenebilir:

• Sürdürülebilir Kalkınma: 2013’e kadar tüm ülkeleri kapsayacak şekilde oluşturulacak özel bir çalışma grubunun sürdürülebilir kalkınma hedeflerini BM’ye sunulması bekleniyor.
• Fosil Yakıt: Fosil yakıta verilen destek azaltılacak ve 2020’ye kadar sıfırlanacak;
• Okyanuslar: 2025’e kadar ülkeler okyanus ve deniz kirlenmesini önlemede gerekli desteği sağlayacak.
• Ormanlar: Ormanlar konusunda net bir sonuç görülmüyor.
• Kurumsal Yapı: UNEP’in kurumsal yapısının geliştirilmesi konusunda net bir sonuç çıkmadı.
• Yeşil ekonomi: Bu konu, ülkelerin kendi isteğine bırakılmış durumda. Fakir olan ülkelere finansal destek ihtiyacı için talep edilen 30 Milyar Dolar fon üzerinde de anlaşma sağlanamadı.

Konferansın ilerleyen günlerinde aralarında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Çin Başbakanı Wen Jiabo, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, İngiltere Başbakan Yardımcısı Nick Clegg’in yer aldığı 100’den fazla devlet ve hükümet başkanı biraraya geldi. Başbakan Erdoğan, 21 Haziran’da hem Türkiye’nin düzenlediği yan etkinlikte hem de Genel Kurul’da konuştu. Erdoğan konuşmasında “Eğer bir ülkenin büyümesi sadece grafiklere, sayılara yansıyorsa köylere, sokaklara yansımıyorsa burada kalkınmadan söz edemeyiz” şeklinde konuştu.

Türkiye’den sivil toplum ve özel kuruluş temsilcileri yeşil projelerini Zirve boyunca tanıttılar. Türkiye’nin ‘Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı’na Hazırlıkların Desteklenmesi’ Projesi kapsamında ülke çapında hayata geçirilmiş en iyi ‘yeşil’ projeler bir araya getirilmişti. Bütçesi 450.250 ABD Doları olarak açıklanan Proje Ekim 2012 tarihine kadar devam edecek.