Avrupa Komisyonu 22 Mayıs’ta açıkladığı ve Karadağ’ın katılım müzakerelerine başlanması için gerekli reformları uygulamaktaki performansını değerlendiren raporunda, Batı Balkan ülkesinin AB ile katılım müzakerelerine başlamasına yeşil ışık yaktı. Avrupa Komisyonu tarafından açıklanan raporda, Podgorica yönetiminin parlamentonun işleyişinin güçlendirilmesi, kamu idaresinde profesyonelleşmenin sağlanması ve siyasileşmenin önlenmesi ile basın özgürlüğü ve sivil toplum alanında ilerleme kaydettiğine yer veriliyor. Avrupa Komisyonu Karadağ’ın üyelik şartlarını yeterli düzeyde yerine getirdiğini belirterek, katılım müzakerelerine başlanması yönündeki tavsiyesini yinelerken, Podgorica’ya başta yolsuzlukla ve örgütlü suçlarla mücadele olmak üzere hukukun üstünlüğü ile araştırmacı gazeteciliğe imkân sağlayan güvenli bir ortam oluşturulması için çabalarını artırması çağrısında bulunuyor.
Karadağ ile AB arasında katılım müzakerelerine başlanması yönündeki resmi kararın 29 Haziran’da gerçekleşecek olan AB Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde alınması bekleniyor. Raporda, Avrupa Komisyonu’nun müzakerelerin başlaması yönünde resmi kararın çıkmasının ardından da hukukun üstünlüğü ve temel haklar alanındaki gelişmeleri yakinen takip etmeye devam edeceği vurgulanıyor. Bilindiği üzere, Avrupa Komisyonu Ekim 2011’de açıkladığı 2011-12 Genişleme Stratejisi’nde yargı ve temel haklar ile adalet, özgürlük ve güvenlik alanlarına öncelik veren yeni bir yaklaşım benimsemişti. Yeni yaklaşıma göre, katılım müzakerelerinde yargı ve temel haklar (23’üncü fasıl) ile adalet, özgürlük ve güvenlik (24’üncü fasıl) fasılları müzakere sürecinde öncelikli olarak ele alınacak ve süreç boyunca takip edilerek, en son kapatılan fasıllar olacak. Bu yeni yaklaşım, ilk olarak Karadağ’ın müzakere sürecinde uygulanmaya başlanacak.
Karadağ, Aralık 2008’de Avrupa Birliği’ne üyelik başvurusunda bulunmuş ve Avrupa Komisyonu Kasım 2010’da açıkladığı görüşünde Karadağ’a adaylık statüsü verilmesini önermiş ve katılım müzakerelerine başlayabilmesi için yedi öncelikli alanda reformlar yapması gerektiğini belirtmişti. AB Devlet ve Hükümet Başkanları Aralık 2010’da Avrupa Komisyonu’nun sunduğu yedi önceliği benimseyerek, Karadağ’ı aday ülke ilan etmişlerdi. Avrupa Komisyonu, Ekim 2011’de ülkenin yedi öncelik alanındaki reformları yerine getirmekte gösterdiği başarıdan övgüyle bahsederek, Karadağ ile katılım müzakerelerine başlanmasını önermişti. Aralık 2011’de bir araya gelen AB Devlet ve Hükümet Başkanları, bazı üye devletlerin hukukun üstünlüğü ve temel haklar alanındaki çekinceleri dolayısıyla müzakerelerin Avrupa Komisyonu tarafından 2012 baharında sunulacak rapor ışığında, Haziran 2012’de başlayabileceğini belirtmiş ve Avrupa Komisyonu’na 23 ve 24’üncü fasıllara öncelik tanıyan yeni yaklaşım ışığında bir müzakere çerçeve belgesi oluşturulması görevini vermişlerdi. 22 Mayıs’ta Avrupa Komisyonu’nun Karadağ’ın üyelik koşullarını yerine getirmekteki durumunu değerlendiren raporunu açıklamasıyla, bu koşul da sağlanmış oldu.