AVRUPA KOMİSYONU 2012 YILI AVRUPA KOMŞULUK POLİTİKASI PAKETİNİ AÇIKLADI

Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton ve Avrupa Komisyonu’nun Genişlemeden ve Komşuluk Politikasından Sorumlu Üyesi Štefan Füle Avrupa Komşuluk Politikası’nın Mayıs 2011’de gözden geçirilmesinin ardından AB’nin komşu ülkeleriyle ilişkilerinde son bir yılda kaydedilen gelişmeleri değerlendiren 2012 yılı Avrupa Komşuluk Politikası Paketi’ni açıkladılar. Hatırlanacağı gibi, Avrupa Birliği, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki tarihi gelişmeler ışığında komşuluk politikasını revize etmek zorunda kalmış ve gerekli reformları hayata geçirmek için daha fazla çaba gösteren ülkelere, daha fazla yardım sözü veren “ne kadar çok reform, o kadar çok destek (‘more for more’)” ilkesine dayanan bir politika geliştirmişti.

Avrupa Komisyonu ve Dış İlişkiler Servisi, 15 Mayıs’ta Avrupa Komşuluk Politikası dahilindeki 12 ülkede son bir yıl içinde yaşanan gelişmeleri değerlendiren ve ileriye dönük önerilerde bulunan ilerleme raporlarını kamuoyuyla paylaştı.

Yüksek Temsilci Ashton ve Komisyon Üyesi Füle’nin birlikte kaleme aldıkları “Yeni Avrupa Komşuluk Politikası’nı Yerine Getirmek” başlıklı tebliğde AB’nin komşu olduğu bölgelerde hızla değişen duruma kararlılıkla karşılık verdiği mesajı verilmekte. Ashton ve Füle’nin kaleme aldığı tebliğde reforme edilen AB Komşuluk Politikası’na ilişkin önemli tespitler şu şekilde:

• AB yardım programlarını mevcut koşullara göre yeniden yönlendirerek 2011-13 döneminde yenilikçi programlar kapsamında güney komşuları için SPRING (Ortaklığa Destek, Reform ve Kapsayıcı Büyüme), doğudaki komşuları içinse EaPIC (Doğu Ortaklığı ve İşbirliği Mali Aracı) programları vasıtasıyla 1 Milyar Avro’luk ek mali yardım sağladı.
• “Ne kadar çok reform, o kadar çok destek” ilkesi uyarınca, AB siyasi reformları gerçekleştirmekte kararlı olan komşularını desteklerken, insan haklarını ihlal eden ülkelerle ilişkilerini sınırlamaktan, insan hakları ihlallerinden sorumlu rejimlere yaptırım uygulamaktan ve sağladığı yardımı sivil topluma kanalize etmekten geri durmadı. AB’nin Tunus’a sağladığı mali destek 2011 yılında iki katına çıkarılarak 80 Milyon Avro’dan 160 Milyon Avro seviyesine ulaştı.
• Moldova’daki Transdinyester anlaşmazlığına çözüm bulmak üzere Moldova, Transdinyester, AGİT, Rusya ve Ukrayna ile, AB ve ABD’den oluşan “5+2” formatındaki görüşmelere devam edildi. AB ile Moldova hükümeti ile işbirliği artırılarak kapsamlı güven artırıcı önlemler alındı ve AB’nin 2003’ten bu yana ayrılıkçı Transdinyester’e uygulamakta olduğu yaptırımlar kademeli olarak gözden geçirilmeye başlandı.
• Eylül 2011’de Avrupa Komşuluk Politikası kapsamındaki tüm ülkelerde sivil topluma fon sağlamak üzere 26 Milyon Avro bütçeli ayrı bir araç oluşturuldu. 2012 ve 2013 yıllarında da benzer bir bütçenin sivil topluma ayrılması bekleniyor.

Avrupa Komisyonu’nun Genişlemeden ve Komşuluk Politikası’ndan Sorumlu Üyesi Füle, yeni komşuluk politikasının sağlam temeller üzerine kurulduğunu belirterek, bu kapsamda hayat geçirilen birçok programın meyvelerini vermeye başladığını belirtti. Füle, komşuluk politikası kapsamındaki birçok ülke ile siyasi ortaklık kurma bakımından kaydedilen ilerlemeye dikkat çekerek, Moldova, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan ile Ortaklık Anlaşması’na yönelik müzakerelere başlandığını belirtti. Komşu ülkelerle ekonomik entegrasyon alanındaki ilerlemelere dikkat çeken Füle, Moldova ve Gürcistan ile Ortaklık Anlaşmaları kapsamında yeni nesil serbest ticaret anlaşmaları olarak bilinen derin ve kapsamlı serbest ticaret anlaşmaları (DCFTA) müzakerelerine başlandığını belirterek, Ermenistan ile yakın tarihte; Ürdün, Cezayir ve Tunus’la ise yıl sonuna kadar müzakerelere başlanacağını duyurdu.

Füle, muhalefet lideri ve eski Başbakan Yulia Timoşenko başta olmak üzere muhalif şahısların tabi tutulduğu muamele ve hukukun üstünlüğü alanında eleştirdiği Ukrayna ile ilgili olarak, Ortaklık Anlaşması ve DCFTA müzakerelerinin tamamlanarak parafe edildiğini kaydetti. Ancak, ülkedeki siyasi durumdan duyulan endişelerin giderilmemesi halinde, anlaşmanın imza ve onay sürecinin gecikebileceğini vurguladı.

Hareketlilik alanında kaydedilen ilerlemeleri de ele alan Füle, Doğu Ortaklığı ülkelerinden Ukrayna, Gürcistan ve Moldova ile vize serbestîsine yönelik adımlar atıldığını; Ermenistan ile AB arasında hareketlilik ortaklığı kurulduğunu ve Azerbaycan ile bu alanda müzakerelere başlamaya hazırlandıklarını söyledi. AB’nin Güney’deki komşularından Cezayir ve Tunus ile hareketlilik ortaklığını hedefleyen göç, hareketlilik ve güvenlik diyaloğu başlattığını kaydeden Füle, Ürdün ile de benzer bir diyalog başlatılacağını kaydetti.

Füle, Mart 2012 AB Konseyi kararları doğrultusunda “Demokrasi ve Refah için Ortaklık” belgesi kapsamında AB’nin Güney Akdeniz’deki ortaklarına ilişkin politikasının uygulanması için bir yol haritası sunduklarını belirtti. Füle, 2013 sonbaharında Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta gerçekleşecek Doğu Ortaklığı Zirvesi öncesinde AB’nin Doğu Ortaklığı kapsamındaki ülkelere olan taahhütlerini teyit eden iddialı bir çalışma programı sunan 2013 Güz Doğu Ortaklığı Zirvesi’ne doğru yol haritası hazırladıklarını kaydetti ve söz konusu belgenin hedeflerini AB ile ortak ülkeler arasındaki siyasi ortaklığı ve ekonomik entegrasyonu güçlendirmek, hareketliliği artırmak ve geniş bir yelpazede işbirliğini artırmak olarak özetledi.

Avrupa Komşuluk Politikası ile ilgili ayrıntılı bilgiye ve 2012 Yılı Avrupa Komşuluk Politikası Paketi kapsamındaki belgelere aşağıdaki internet adresinden ulaşılabilir: http://ec.europa.eu/world/enp/documents_en.htm