ADALET VE İÇİŞLERİ KONSEYİ’NDE SCHENGEN YÖNETİŞİMİ VE YUNANİSTAN’IN DURUMU GÖRÜŞÜLDÜ
8 Mart 2012 tarihinde AB İçişleri Bakanlarının katılımıyla gerçekleştirilen Adalet ve İçişleri Konseyi toplantısında, ağırlıklı olarak Schengen yönetişimi (Schengen governance) ve Yunanistan’ın durumu konuları ele alındı. Schengen işbirliğinde siyasi yönetişimin güçlendirilmesi yönünde bir sonuç bildirgesinin kabul edildiği Konsey toplantısında, aynı zamanda göçmen akışı karşısında sığınma sistemleri baskıyla karşı karşıya kalan üye ülkelere yönelik dayanışma gösterilmesine ilişkin kararlar kabul edildi. Buna ek olarak, Konsey’de, belli ülkelere düşen sorumluğu azaltmak üzere, Birlik genelinde mültecilerin yerleştirilmesine yönelik ortak öncelikleri belirleyen ve üçüncü ülkelerden gelen mültecilerin yerleştirilmesi için üye ülkelerin Avrupa Mülteci Fonu’ndan alacağı mali yardıma ilişkin yeni kuralları ortaya koyan bir Karar kabul edildi. Avrupa Parlamentosu’nun söz konusu karara Mart ayının sonuna kadar yeşil ışık yakması bekleniyor.
Schengen yönetişimi konusunda, AB üye ülkelerinin yanı sıra Norveç, İzlanda, Lihtenştayn ve İsviçre’den oluşan “Karma Komite” (Mixed Commitee), Schengen Alanı’nda cereyan eden gelişmelere ilişkin siyasi ve stratejik tartışmalar yürüttüler. Bu çerçevede, Schengen Alanı’nın güçlendirilmesi için üçüncü ülkelerle deniz ve kara sınırlarının etkili şekilde korunması yönünde işbirliğinde bulunulması ve önemli spor etkinliklerinde Schengen Alanı’nda iç güvenliğin artırılması konuları ön plana çıktı. Yasadışı göç konusunda ise geri kabul anlaşmalarının mali yardım ile desteklenmesi konusu tartışıldı. Buna ek olarak, Schengen Alanı’na üye ülkelerin sınır kontrolü ve göç makamları arasındaki bilgi paylaşımını sağlayan veri bankası olma niteliğini taşıyan Schengen Bilgi Sistemi’nin ikinci nesli olarak adlandırılan SIS II’nin (Schengen Information System II) 2013 yılının ilk çeyreğinde işlerlik kazanmasının öngörüldüğü bilgisi paylaşıldı.
Yunanistan’a ilişkin olarak ise, Yunanistan’ın sığınma reformu ve göç yönetimi hakkında Ulusal Eylem Planı’nı yeterince uygulayıp uygulamadığı; Yunan Bakan, Avrupa Komisyonu, Avrupa Sığınma Destek Ofisi (EASO) ve Avrupa Dış Sınırlar Ajansı (Frontex) temsilcileri tarafından yapılan sunumlarla değerlendirildi. Konsey’de; yasadışı ikamet eden üçüncü ülke vatandaşlarının gönderilmesi, hâlihazırda karar bekleyen sığınma başvurularındaki yığılmanın azaltılması, Ulusal Eşgüdüm Merkezi’nin kurulması ve Yunan Sahil Güvenliği’nin kadrosunun artırılması gibi alanlarda ilerleme kaydedilmesine karşın, Eylem Planı’nda yer alan tüm konularda ilerleme sağlanması gerektiği vurgulandı.
Üye ülkeler, Eylem Planı’nın uygulanması konusunda Yunanistan’a destek vermeye istekli ve kararlı olduklarını belirtirlerken; esas olanın kaynak ve geçiş ülkeleriyle görüşülmesi gereken geri dönüş politikası olduğunun altını çizdiler. Bu kapsamda, Türkiye’nin anahtar ülke olduğuna dikkat çekildi. Ayrıca, sığınma başvurularında Yunanistan’ın asgari standartları yakalamakta başarısızlığının, Türkiye’den gelen göç baskısına bağlı olduğu not edildi. 2011 yılında, Türkiye-Yunanistan sınırında 61,000’den fazla yasadışı göçmenin tespit edildiği belirtildi. Hâlihazırda, Yunanistan’daki sığınma sisteminin reformunu kolaylaştırmak adına, Avrupa Komisyonu tarafından sağlanan mali yardıma ek olarak Avrupa Sığınma Destek Ofisi’nin yanı sıra Frontex tarafından yasadışı göçün azaltılmasına yönelik yürütülen Poseidon Kara Operasyonu’na tüm üye ülkelerin katılımı sağlanıyor.
Hatırlanacağı gibi, geçtiğimiz hafta, Avusturya, Belçika, Fransa, Almanya, Hollanda, İsveç ve İngiltere’den oluşan yedi ülke; AB'ye yasadışı göçün önüne geçmek için bir eylem planı çağrısında bulunmuştu. Yedi ülkenin temsilcileri aynı zamanda Türkiye ile güvenlik ve göç konularında daha fazla işbirliği ve Türkiye'ye kendi sınırlarını daha iyi denetleme çağrısında bulunmuştu. Avusturya İçişleri Bakanı Johanna Mikl-Leitner Yunanistan ile Türkiye arasındaki sınırın adeta sahipsiz olduğunu söylemişti.
Diğer taraftan, Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, yasadışı göç konusunda daha fazla şey yapılmadığı takdirde, Avrupa'da serbest dolaşım sağlayan Schengen Anlaşması'ndan çekileceği tehdidinde bulundu.
