AVRUPA KOMİSYONU, AVRUPA KOMŞULUK POLİTİKASI YILLIK PAKETİ’Nİ AÇIKLADI

Avrupa Komisyonu 27 Mart 2014 tarihinde, Avrupa Komşuluk Politikası’nın (European Neighbourhood Policy-ENP) uygulanmasına ilişkin raporları içeren ENP Yıllık Paketi’ni kamuoyuyla paylaştı. ENP Yıllık Paketi’nde, 2013 yılının ENP kapsamındaki ülkelerin bazılarında krizlerin yaşandığı; siyasi istikrarsızlık ve sosyo-ekonomik zorlukların hüküm sürdüğü bir yıl olmasına rağmen, AB’nin bu ülkelerde demokrasinin ilerletilmesi, güvenliğin sağlanması; sürdürülebilir ve kapsayıcı büyümenin desteklenmesi konusundaki çabaları desteklemeye devam ettiği kaydedildi.

AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton ve Avrupa Komisyonu’nun Genişlemeden ve Komşuluk Politikasından Sorumlu Üyesi Štefan Füle’nin sunduğu ENP Yıllık Paketi’nde ayrıca, ENP’nin başarısının, ENP kapsamındaki devletlerin reformları uygulama kabiliyetine ve bağlılığına bağlı olduğuna dikkat çekildi.

Yüksek Temsilci Ashton, komşularla ilişkilerin AB’nin en öneli öncelikleri arasında bulunduğunu ifade ederek, ENP’nin AB’nin çıkarlarını korurken bir yandan da AB’nin komşularının karşı karşıya oldukları zorluklara cevap vermesine olanak sağladığına dikkat çekti.

ENP Yıllık Paketi kapsamındaki raporlar, AB’nin komşularının karşılaştığı zorlukların giderek farklılaştığını gösteriyor. Komisyon tarafından yapılan açıklamada, bunun ENP’nin her ülkenin özel ihtiyaçlarına cevap verebilmesine ve beklentileri yeterli düzeyde karşılamasını öte yandan, ülkelere uzun vadede AB ile ekonomik bütünleşme ve siyasi ortaklık perspektifi sunması gerektirdiğine dikkat çekildi.

ENP Yıllık Paketi’nin açıklanması konusunda açıklamada bulunan Komisyon Üyesi Füle, son aylarda yaşanan gelişmelerin, komşuluk alanının AB’nin daha fazla dikkat ve kaynak ayırması gereken bir bölge olduğunu gösterdiğini kaydetti. Daha iyi yaşam koşulları ve temel insan hakları ile temel özgürlüklere olan talebin yüksek olduğuna dikkat çeken Füle, reform yapma iradesinin dışarıdan dayatılamayacağını, buna karşılık AB’nin zorlu bir demokrasiye geçiş sürecindeki komşularına destek vermek şeklinde özel bir sorumluluğu olduğunu vurguladı.

ENP Yıllık Paketi incelendiğinde ortaya karmaşık bir tablo çıkıyor. Son bir yıl içerisinde ENP kapsamındaki ülkelerde reformlar konusundaki ilerlemenin düzensiz bir şekilde gerçekleştiği görülüyor. Komisyon tarafından yapılan açıklamaya göre, ENP Yıllık Paketi’nde öne çıkan noktalar genel anlamda şu şekilde:

--AB’nin güneydeki komşularından Tunus, güvenlik tehditlerine rağmen, demokratik geçiş süreci kapsayıcı diyalog sayesinde ilerlemeye devam etti. Ocak 2014’te uzlaşıya dayalı yeni bir anayasanın kabul edilmesi demokratikleşme yolunda atılan en önemli adımlardan biri oldu.

--Fas’ta, 2011 yılı anayasal reform paketinde öngörülen adımların uygulanması yavaş bir seyir izlerken, göç politikası ve askeri yargı konusundaki reformlar olumlu adımlar olarak kaydedildi.

--Mısır’da, siyasi kutuplaşma, toplanma özgürlüğü ve basın özgürlüğü alanlarındaki gelişmeler endişe kaynağı olmaya devam etti.

--Libya’nın karşı karşıya bulunduğu giderek ciddileşen güvenlik sorunları, toplumsal uzlaşının ve siyasi istikrarın sağlanmasını sekteye uğratıyor.

--Lübnan ve Ürdün, Suriye’deki iç savaşın, siyasi, ekonomik ve sosyal sistemleri üzerindeki etkileri ile başa çıkmakta zorlanıyor. Bu durum, Lübnan’ın ve Ürdün’ün siyasi ve yapısal reformları uygulama kapasitesini ciddi anlamda tehlikeye atıyor.

--İsrail ve Filistin arasındaki müzakerelerin yeniden başlamasına rağmen, bu konuda hala ciddi zorluklar bulunuyor.

--AB’nin doğudaki komşularından Ukrayna, AB ile siyasi ortaklık ve ekonomik bütünleşme yolunda son derece kritik bir değişim sürecinden geçiyor. AB, Ukrayna’yı bu süreçte desteklemek üzere 5 Mart’ta 11 milyar avro tutarında mali destek verme taahhüdünde bulundu. 21 Mart’ta ise AB-Ukrayna Ortaklık Anlaşması’nın siyasi hükümleri imzalandı.

--Moldova ve Gürcistan, siyasi reformlar ve yargı reformu ile AB ile Ortaklık Anlaşması’nın uygulanması için gerekli reformlar konusunda ilerleme kaydetti.

--Gürcistan’da 2013 sonbaharında gerçekleşen seçimler demokratik geçişte önemli bir adım olarak kaydedildi.

--Ermenistan demokratik reformları sürdürmesine rağmen, AB ile Derin ve Kapsamlı bir Serbest Ticaret Alanı’nı (DeepandComprehensiveFreeTradeArea-DCFTA) öngören Ortaklık Anlaşması’na yönelik hazırlıkları askıya alma kararı aldı.

--Azerbaycan, temel haklara saygının ilerletilmesi konusundaki çağrılara cevap vermek konusunda sınırlı ilerleme kaydetti. 

--Belarus’ta ise, siyasi reformlar alanında kayda değer bir ilerleme kaydedilmedi.

--Hareketlilik ve göç alanında AB ile doğudaki komşularının çoğu arasında önemli gelişmeler kaydedildi. Ayrıca AB, güneydeki komşularından Fas ile Haziran 2013’te; Tunus ile ise Mart 2014’te Hareketlilik Ortaklığı Anlaşması imzaladı.

--AB son bir yılda, ENP ülkelerinde sivil toplumla ilişkilerini güçlendirdi ve sivil topluma verdiği desteği artırdı.

--2013 yılında ENP ülkelerine verilen destek son yedi yıllık dönem içerisinde en yüksek seviyeye çıkarak 2,65 milyar avro düzeyinde kaydedildi. 2014-2020 dönemi için ise ENP kapsamındaki ülkeler için 15,4 milyar avro bütçe ayrıldı.