DTÖ Dokuzuncu Bakanlar Konferansı Endonezya’nın Bali adasında 3-7Aralık 2013 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Konferansta ticaretin kolaylaştırılması, tarım ve kalkınmaya yönelik çalışmalar ve Yemen’in DTÖ üyeliği gibi başlıca konular ele alındı.
Yeni DTÖ Genel Sekreteri Roberto Azevedo, Endonezya’nın Devlet Bakanı Susilo Bambang Yudhoyono ve Ticaret Bakanı Gita Wirjawan konferans açılışında, DTÖ’nün 159 üyelerine çok taraflı ticaret müzakerelerinin tehlikede olduğu ve bu sisteminin çökmesini önlemek için Doha Turu ile ilgili en azından kısmı bir anlaşmaya varılması gerektiği mesajını verdi. Endonezya Devlet Başkanı Yudhoyono, toplantının başarılı sonuçlanması için üyelerden siyasi irade göstermeleri konusunda ayrıca çağrıda bulundu.
3-7 Aralık haftası içinde yürütülen görüşmelerde, Bakanların, öncelikli olarak ticaretin kolaylaştırılması, tarım (gıda güvenliği, dış satım destekleri, tarım alanında genel hizmetler, tarife kota yönetim) ve kalkınma ( kontrol mekanizmalarda uygulanan özel ve lehte muamele, menşe kuralları, pazarlar erişim imkânları, pamuk örneği ve hizmet sektörü) konuları üzerinde tartışmaların yapılması bekleniyordu. Gıda güvenliği konusunda büyük tartışmaların yaşandığı konferansta, Hindistan’ın Ticaret ve Sanayi Bakanı Shri Anand Sharma, gıda güvenliğini müzakere konusu haline getirilmemesi gerektiğini savundu. Nitekim, Hindistan’da gıda güvenliğini sağlamak amacıyla ülkede yaşamsal nitelikteki gıda maddelerinden oluşturulan stok için sübvansiyon sağlanıyor. Durum böyle iken, Hindistan, sübvansiyon kapsamını düşürmek konusuna karşı çıktığını açıkladı. Yoğun çabalar sonucunda, gıda güvenlik konusunda Hindistan’ı da tatmin edici bir uzlaşmaya varıldığı açıklandı.
Bir gün daha uzayan Bakanlar Konferansı sonunda, DTÖ Üye Devletleri tarafından ticaret kolaylaştırmasına ve tarım ile kalkınma konularına ilişkin maddelerin yer aldığı “Bali Paketi” kabul edildi. Paket kapsamında, özellikle sınırlarda uygulanan gümrük işlemlerini daha basit ve şeffaf hale getirecek ticaret prosedürlerinin uygulanması öngörülüyor. Anlaşma ile gelişmekte olan ülkelerin yılda yaklaşık 325 milyar dolar tasarruf etmeleri bekleniliyor. Gelişmiş ülkelerin ticari masraflarının ise yüzde 10 oranında düşeceği tahmin ediliyor.
Söz konusu Paket ile ayrıca tarım sübvansiyonlarının azaltılması ve az gelişmiş ülkelere yönelik yardımların artırılmasını içeren maddelerin kabul edilmesi gibi kararlar alındı. Konferans sonunda, 13 yıl süren bir müzakere sürecin sonunda Yemen’in üyeliği de kabul edilerek, DTÖ üye sayısı böylece 160’a ulaşmış oldu.
Alınan kararlar hakkında daha detaylı bilgelere DTÖ’nün https://mc9.wto.org/draft-bali-ministerial-declaration internet adresinden ulaşabilirsiniz.