BAŞBAKAN’IN 1915 OLAYLARINA İLİŞKİN AÇIKLAMASI OLUMLU KARŞILANDI

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki, günlük basın brifinginde, Başbakan Erdoğan'ın 1915 olaylarına ilişkin mesajına yönelik soruları da yanıtladı. Erdoğan'ın açıklamasını memnuniyetle karşıladıklarını, bunu tarihi ve olumlu bir adım olarak gördüklerini belirten Psaki, şunları söyledi:

"Başbakan Erdoğan'ın, Ermenilerin 1915 yılında yaşadığı acıları kamuoyu önünde tarihi kabulünden memnuniyet duyuyoruz. Bunun, gerçeklerin tam, dürüst ve adil şekilde kabul edilebileceğine yönelik olumlu bir işaret olduğuna inanıyor, Türkler ve Ermeniler arasındaki uzlaşı sürecini ileriye götüreceğini umuyoruz."

Avrupa Komisyonu da Başbakan Erdoğan'ın 1915 olaylarına ilişkin mesajını memnuniyetle karşıladı. Avrupa Komisyonu'nun genişleme ve komşuluk politikasından sorumlu üyesi Stefan Füle, Twitter mesajında, "Başbakan Erdoğan'ın Ermenilere ilişkin açıklamasını memnuniyetle karşılıyorum. Barışma kilit AB değeridir. Bu ruha uygun adımların takip edeceğini umuyorum" ifadelerine yer verdi.

Başbakan Erdoğan’ın 1915 olaylarıyla ilgili açıklamasına ABD’de yerleşik Ermeni diasporasından tepki geldi. ABD’deki Ermeni kuruluşlarını çatısı altında toplayan Amerikan Ermeni Ulusal Komitesi (ArmenianNationalCommittee of America-ANCA), Erdoğan’ın açıklamasını "Uluslararası alanda giderek yalnızlaşan Ankara, inkarı yeninden ambalajladı" diye değerlendirdi. ANCA Başkanı Aram Hamparian tarafından yapılan açıklamada, "Başbakan Erdoğan bugün yaptığı açıklamalarla, kolay bir yol seçerek soykırımın sorumluluğundan kaçma girişiminde bulundu. Hala cezalandırılmayan uluslararası bir suçu değersizleştirerek, iki tarafın anlaşamaması yüzünden çıkan bir sorun olarak gösterdi. Ancak hem gerçekler hem de dünyanın ortak olarak kabul ettiği yasa ve ahlaki değerler bu çarpık bakışı desteklememektedir" görüşlerine yer verildi.

Ermenistan Cumhurbaşkanı'nın 24 Nisan anma törenleri konuşma metninde ise Erdoğan'ın açıklamalarına değinilmiyor. Ermenistan Cumhurbaşkanlığı'nın internet sitesinde yayımlanan konuşma metninde, '24 Nisan yalnızca sembolik bir tarihtir. Ermeni Soykırımı'nın bir günde başlamadığı ve bir günde sona ermediği açıktır. Dahası, Osmanlı Türkiyesi'nin mirasçısı kesin bir şekilde inkar etme politikasını sürdürdükçe de devam edecektir. Bir suçun inkârının, o suçun doğrudan devamı olduğuna inanıyoruz. Gelecekte bu tür suçların tekrarlanmasının önüne geçilmesi ancak [soykırımın] tanınması ve kınanmasıyla önlenebilir' ifadeleri yer alıyor.

Metinde, 'Bugün Ermeni Soykırımı'nın 100. yıldönümünün eşiğindeyiz. Bu, Türkiye'ye, devletlerinin geleceğini bu ağır yükten kurtarmak için çaba sarf etmeleri halinde; nedamet getirmek ve tarihi hataları bir kenara koymak için iyi bir fırsat sunabilir' deniliyor. (Hürriyet, Euractiv)

1915 olayları ile ilgili olarak Başbakan tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer veriliyor:

“Birinci Dünya Savaşı esnasında yaşanan hadiseler, hepimizin ortak acısıdır. Bu acılı tarihe adil hafıza perspektifinden bakılması, insani ve ilmi bir sorumluluktur.

Her din ve milletten milyonlarca insanın hayatını kaybettiği I. Dünya Savaşı esnasında, tehcir gibi gayr-ı insani sonuçlar doğuran hadiselerin yaşanmış olması, Türkler ile Ermeniler arasında duygudaşlık kurulmasına ve karşılıklı insani tutum ve davranışlar sergilenmesine engel olmamalıdır.

Bugünün dünyasında tarihten husumet çıkarmak ve yeni kavgalar üretmek kabul edilebilir olmadığı gibi ortak geleceğimizin inşası bakımından hiçbir şekilde yararlı da değildir.

Zamanın ruhu, anlaşmazlıklara rağmen konuşabilmeyi; karşıdakini dinleyerek anlamaya çalışmayı;  uzlaşı yolları arayışlarını değerlendirmeyi; nefreti ayıplayıp saygı ve hoşgörüyü yüceltmeyi gerektirmektedir.

Bu anlayışla biz Türkiye Cumhuriyeti olarak 1915 olaylarının bilimsel bir şekilde incelenmesi için ortak tarih komisyonu kurulması çağrısında bulunduk. Bu çağrı geçerliliğini korumaktadır. Türk, Ermeni ve uluslararası tarihçilerin yapacağı çalışma, 1915 olaylarının aydınlatılmasında ve tarihin doğru anlaşılmasında önemli bir rol oynayacaktır.

Bu çerçevede arşivlerimizi bütün araştırmacıların kullanımına açtık. Bugün arşivlerimizde bulunan yüzbinlerce belge, bütün tarihçilerin hizmetine sunulmaktadır.

Türkiye, geleceğe güvenle bakan bir ülke olarak tarihin de doğru anlaşılması için  ilmi ve kapsamlı çalışmaları her zaman desteklemiştir. Etnik ve dini kökeni ne olursa olsun yüzlerce yıl bir arada yaşamış, sanattan diplomasiye, devlet idaresinden ticarete kadar her alanda ortak değerler üretmiş Anadolu insanları, yeni bir gelecek inşa edebilecek imkân ve kabiliyetlere bugün de sahiptir.

Kadim ve eşsiz bir coğrafyanın benzer gelenek ve göreneklere sahip halklarının, geçmişlerini olgunlukla konuşabileceklerine, kayıplarını kendilerine yakışır yöntemlerle ve birlikte anacaklarına dair umut ve inançla, 20. yüzyılın başındaki koşullarda hayatlarını kaybeden Ermenilerin huzur içinde yatmalarını diliyor, torunlarına taziyelerimizi iletiyoruz.

Aynı dönemde benzer koşullarda yaşamını yitiren, etnik ve dini kökeni ne olursa olsun tüm Osmanlı vatandaşlarını da rahmetle ve saygıyla anıyoruz.”

Açıklamaya şu adresten ulaşılabilir: http://www.basbakanlik.gov.tr/Forms/_Article/pg_Article.aspx?Id=974ccd3b-fb77-499a-ab6a-7c5d2a1e79c9