FÜLE, SIRBİSTAN VE KOSOVA’YI ZİYARET ETTİ

Avrupa Komisyonu’nun Genişlemeden ve Komşuluk Politikasından Sorumlu Üyesi Štefan Füle, 5 Mayıs 2014 tarihinde Sırbistan’a, 6 Mayıs 2014 tarihinde ise Kosova’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Her iki ülkedeki temaslarında da üst düzey görüşmeler gerçekleştiren Füle, Sırbistan ve Kosova’nın AB ile bütünleşme sürecindeki durumu değerlendirdi ve AB yolunda ilerleme kaydetmeleri için yapmaları gerekenlere dikkat çekti.

Füle’nin Sırbistan temasları

Füle, yeni hükümet ile AB reform gündemi ve katılım müzakereleri konusunda görüşmek üzere Sırbistan’a bir gerçekleştirdiği ziyaret kapsamında Cumhurbaşkanı Tomislav Nikolic ve yeni Başbakan Aleksandar Vucic’in yanı sıra parlamento üyeleri ve bakanlarla bir araya geldi.

Füle, Cumhurbaşkanı Nikolic ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından yaptığı açıklamada üç öncelikli alana dikkat çekti. Füle’ye göre Sırbistan’ın öncelikli olarak ele alması gereken ilk konu ekonomik yönetişim ve reformlar, ikinci öncelik yolsuzlukla mücadele ve kamu yönetimi reformu başta olmak üzere hukukun üstünlüğü, son öncelik ise Priştine ile ilişkilerin normalleştirilmesi, bölgesel işbirliği ve uzlaşı.

Başbakan Aleksandar Vucic ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Sırbistan ile 21 Ocak’ta başlatılan katılım müzakerelerinin güncel durumu hakkında bilgi veren Füle, hâlihazırda 7 fasılda tarama sürecinin tamamlandığını, 7 fasılda daha taramanın sürdüğünü belirtti. Yunanistan Dönem Başkanlığı tamamlanıncaya kadar 4 fasılda daha tarama sürecinin başlatılacağını teyit eden Füle, Haziran sonuna kadar 18 faslın tarama sürecinde ilerleme kaydetmeyi umduklarını belirtti.

Vucic ile görüşmelerinde yapılması gerekenlerle ilgili üç hususa dikkat çektiğini kaydeden Füle, ilk olarak Yunanistan Dönem Başkanlığı süresince Sırbistan’ın 23’üncü ve 24’üncü fasıllarda Eylem Planlarını sunmaya davet edilmesini beklediklerini kaydetti ve bu fasılların 2015 yılının başlarında açılması için Eylem Planlarının hazırlanmasında nasıl bir yol izleyeceklerini ele aldıklarını belirtti. Füle, Komisyon’un son Genişleme Stratejisi’nde benimsediği “temel konuların öncelikli olarak ele alınması” (fundamentals first) yaklaşımı uyarınca önem kazanan ekonomik yönetişim konusunda Sırbistan ekonomisinin rekabet gücünün artırılması konusunda görüş alışverişinde bulunduklarını ifade etti. Füle, ele aldıkları son kon konunun Belgrad-Priştine diyaloğu kapsamında varılan anlaşmaların uygulanması ve bunun müzakerelerdeki 35’inci fasılla ilişkisi olduğunu belirtti.

Füle’nin Kosova temasları

Füle, Kosova’ya gerçekleştirdiği ziyaret kapsamında, Cumhurbaşkanı Atifete Jahjaga, Başbakan Hashim Thaçi ile görüşmeler gerçekleştirdi. Kosova’daki başlıca muhalefet partilerinin başkanları ve Kuzey Kosova’daki dört vilayetin belediye başkanları ile bir araya gelen Füle, ayrıca AB ile Bütünleşme Ulusal Konseyi’ne hitap etti.

AB ile Bütünleşme Ulusal Konseyi’ne hitaben yaptığı konuşmada Kosova’nın AB üyeliği yolunda ilk adım sayılan İstikrar ve Ortaklık Anlaşması (Stabilisation and Association Agreement - SAA) müzakerelerini tamamladığını teyit etti. Bunun son derece büyük bir başarı olduğunu ifade eden Füle, Kosovalı yetkilileri bu başarıdan dolayı kutladı.

Bunun yanında, Kosova’yı 23 Nisan tarihinde Kosova’daki AB Hukukun Üstünlüğü Misyonu EULEX’in görev süresinin uzatılması ve savaş suçları için özel bir mahkeme kurulması yönünde gösterdiği siyasi cesaret ve olgunluk nedeniyle tebrik etti. Bunu Kosova’nın AB sürecinde kilit bir adım olarak nitelendiren Füle, ayrıca dünyaya Kosova’nın saklayacak bir şeyi olmadığı ve geçmişinden korkmadığı yönünde açık bir mesaj niteliğinde olduğunu ifade etti.

Konuşmasında hukukun üstünlüğünün 2013-2014 Genişleme Stratejisi’nde belirtilen öncelikli bir alan olduğunun altını çizen Füle, ekonomik yönetişim ve rekabet gücünün de AB’nin öncelikleri arasında yer aldığını vurguladı. Kosova’nın vatandaşlarına daha müreffeh bir gelecek sağlaması için yapması gerekenler bulunduğuna dikkat çeken Füle, bu kapsamda Kosova’nın şirketlerin yatırım yapmak istedikleri, gençlerin kariyer perspektifine sahip oldukları ve insanların iş bulabildikleri bir yer haline gelmesinin öneminin altını çizdi. Füle, bu vizyonun gerçek olabilmesi için Kosova’nın sosyo-ekonomik kalkınma programını onaylaması gerektiğini belirtti.

AB’nin bu konuda Kosova’ya destek olmaya devam edeceğini kaydeden Füle, SAA’nın potansiyel yatırımcılara Kosova’nın güvenli bir iş yapma ortamı sunduğu garantisi vereceğini ve IPA fonlarının Kosova’da gerekli kapasitenin geliştirilmesi ve altyapının yenilenmesi için mali destek sağlamaya devam edeceğini belirtti.

Füle, ayrıca Kosova’nın reform gündemine ağırlık vermesi, komşularıyla arasında köprüler kurmayı sürdürmesi ve ülkedeki tüm etnik grupların Kosova’nın ortak geleceğinde söz sahibi olmasına imkân sağlaması gerektiğini vurguladı. AB üyeliğine doğru ilerlemenin bu yönde ulusal bir konsensüs oluşmasına bağlı olduğunu vurgulayan Füle, yaklaşan genel seçimler ışığında bunun daha da önemli olduğunu belirtti. Genel seçimlerin uluslararası standartlara uygun bir ortamda gerçekleştirilmesinin Kosova’nın AB içerisindeki geleceği bakımından kritik öneme sahip olduğunun altını çizen Füle, seçimlerin ardından Kosova’nın uluslararası taahhütlerine bağlılığını sürdürmesi gerektiğine dikkat çekti. Füle’ye göre, bu çerçevede, Kosova’nın SAA’ya ilişkin Fizibilite Çalışması ve İlerleme Raporu’nda belirlenen önceliklere bağlı kalması, Sırbistan ile ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik diyaloğu sürdürmesi ve EULEX’e çalışmalarında destek vermesi gerekiyor.

Füle, Kosova Başbakanı Hashim Thaçi ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, Kosova’nın AB reform gündemindeki ilerlemesini değerlendirdiklerini kaydetti. Kosova’daki temasları kapsamındaki görüşmelerinin üç önemli konuya odaklandığını kaydeden Füle, bu kapsamda Sırbistan ile ilişkilerin normalleştirilmesi sürecinin sürdürülmesi gerektiği, yakında gerçekleştirilmesi beklenen genel seçimler, hukukun üstünlüğü ve Fizibilite Çalışması ile son İlerleme Raporu’nda belirlenen reform alanlarında çalışmaların sürdürülmesi konularını ele aldıklarını belirtti.

Füle, müzakereleri tamamlanan SAA’nın taslağının Üye Devletler ile görüşüldükten sonra bu yaz parafe edilmesini beklediğini kaydetti.